"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3905 E., 2023/3955 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/185 E., 2022/622 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalının asıl işçisi olduğunu, davalının kadrolu personeli ile birlikte çalıştığını, ... ve talimatları davalının yetkililerinden aldığını ileri sürerek müvekkilinin ilk işe girdiği tarihten itibaren davalının işçisi olduğunun tespitine ve işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinden yararlandırılarak bu nedenle ... ücret, prim, vardiya zammı, ... riski primi, ikramiye, yemek, sosyal yardım, giyim yardımı, kira ve aydınlatma yardımı alacakları ilave tediye ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının ihale alan firmada çalıştığını, alt işveren eliyle yapılan işin asıl ... olmayıp üretimle ilişkisi olmayan yardımcı işler kapsamında olduğunu, alt işveren işçilerinin yönetim hakkının doğrudan alt işverene ait olduğunu, davacı ve diğer yüklenici firma işçileri üzerinde yönetim ... kullanılmadığını, alt işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu primlerini ödediğini, talep edilen faizin hatalı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının, kırma eleme işlerinde bunker üstünde bulunan ızgara üzerinden sıkışarak kemer yapan madeni taşların uzun ... çubuk ile şişleme yapılarak açılması, bunker altındaki açıklıktan sıkışarak kemer yapan madeni taşların uzun ... çubuk ile şişleme yapılarak açılması, ara stoklar arası sürülen işçilerin araba diye tabir ettiği stok şutunun ileri geri sürülmesi işlerinde çalıştığı, davacının yaptığı işin asıl işin bir bölümü olduğu ve alt işverenin asıl işverenden bağımsız ayrı bir organizasyon gerçekleştirmediği gerekçeleriyle davalı ile dava dışı alt işveren şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, davacının baştan itibaren davalının işçisi sayılması gerektiği; ancak sendika üyeliğinin davalı işverene açıkça bildirilmemesi nedeniyle işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden davacının yararlanamayacağı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının sendikaya üye olması ve muvazaanın kabul edilmesine rağmen işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacaklara hak kazanmadığına ilişkin İlk Derece Mahkemesi gerekçesinin hatalı olduğunu ve sendika üyelik bildirim şartının gerekli olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının yaptığı işin yardımcı ... kapsamında olduğunu, kanunen izin verilen bir konuda kurulan asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun kabul edilmesinin hatalı olduğunu ve davacının alacağının bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalının değişen alt işverenlerden temin ettiği hizmet alımının muvazaalı olduğunun kabulünde isabetsizlik bulunmadığı, davacının sendika üyeliğinin davalı işverene bildirilmemesi nedeniyle davacı işçinin toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığı, işçinin sadece fiilen aldığı ücretine göre hesaplanan ve hüküm altına alınan ilave tediye alacağına hak kazandığı gerekçeleriyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalının değişen alt işverenlerle arasındaki hizmet alım ilişkisinin muvazaalı olup olmadığı ve buna göre davacının hüküm altına alınan ilave tediye alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu’nun 2 nci maddesinin yedi ve sekizinci fıkraları, 6098 ... ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. Maddeleri, 27.09.2008 tarihli ve 27010 ... Resmî Gazete'de yayımlanan Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c), (g) ve (ğ) bentleri ile 4 ve 11 inci maddeleri ve 12 nci maddesinin ikinci fıkrası.
3. Dairemizin 08.02.2023 tarihli ve 2023/1259 Esas, 2023/1646 Karar ... kararının ilgili kısmı şu şekildedir:
"...
2. Dosya içeriğine göre davacının kırma-eleme işçisi olduğu, davacı tarafından yapılan bu işin davalının asıl işi olduğu ve işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmediği, davalı ile son alt işveren arasındaki hizmet alım sözleşmesinin konusu temizlik ve hammadde hazırlama işi ise de davacının fiilen asıl ... olan kırma-eleme işinde çalışmaya devam ettiği, açıklanan bu duruma göre Mahkemelerce varılan sonuçta bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmaktadır.
..."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.