"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/4194 E., 2023/4741 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 29. ... Mahkemesi
SAYISI : 2023/301 E., 2023/480 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 26.04.2023 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden inceleme yapılarak bir karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı olarak sürekli işçi kadrosunda istihdam edildiğini, kadroya geçişinin 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) ile sağlandığını, hâlen davalı Bakanlığın kadrolu işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, ... Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri (... Sağlık-...) Sendikası üyesi olduğunu, davacının alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini; ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını iddia ederek ödenmeyen fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını,yanı sıra talep edilen faiz oranı ile faiz başlangıç tarihlerinin de hatalı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kabulüne dair verilen 26.12.2022 tarihli kararın, ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 26.04.2023 tarihli kararı ile; kısmi dava türünde açılan davanın kararının hem tespit hem de eda hükmü içermesi gerektiği gözetilmeksizin bilirkişi raporuna itibar edildiğinin belirtilmesi ile yetinilerek alacağın tamamına yönelik bir belirleme yapılmadan ıslah dilekçesindeki miktarın hüküm altına alındığı, gerekçede 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesi hükümlerine yer verilmesi nedeniyle hükme esas alınan bilirkişi raporunun hangi tarihli bilirkişi raporu olduğunun anlaşılamadığı, ıslah talebinin 31.12.2020 tarihine kadar olan dönem bakımından yapıldığı belirlendiğinden Mahkeme gerekçesi ile sonuç kabul birlikte değerlendirildiğinde hükme esas alınan ek bilirkişi raporunun fark ücret ve fark ilave tediye alacak istemleri yönünden denetlenebilir olmadığı, arabuluculuğa başvuru tarihi itibarıyla imzalanmış bir toplu ... sözleşmesi mevcut olmadığından 01.01.2021 tarihinden sonraki döneme ilişkin fark alacakların hesaplanmasında 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinin ilgili maddelerindeki düzenlemelerin dikkate alınamayacağı, davacı işçinin ... ... sözleşmesine göre alması gereken aylık ücret belirlendikten sonra, bu ücrete 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 ... KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca esas alınacak toplu ... sözleşmesi hükümlerinde öngörülen %4 oranındaki son ücret zammının Temmuz 2020 dönemine ait olduğu, art etkisi söz konusu olmadığından yürürlük süresinin sona erdiği 31.10.2020 tarihinden sonra bir başka toplu ... sözleşmesinden yararlanması hâlinde yeni toplu ... sözleşmesi ve ... sözleşmesine göre belirlenen ücretin uygulanması gerektiği, davacının üyesi olduğu ... Sağlık-... Sendikası ile ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde yer alan düzenleme uyarınca 01.11.2020 tarihi itibarıyla bir ücret zammı öngörülmediği davacının üyeliğinin davalı işverenliğe bildirilip bildirilmediğinin belirli olmadığı, toplu ... sözleşmesine göre zam dönemi (Temmuz 2020) sonrasında olması nedeniyle, davacının 31.10.2020 tarihi itibarıyla hak edilen ücret miktarı aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı ve buna bağlı olarak fark ikramiye alacağının hesaplanması gerektiğinin nazara alınmadığı, Mahkemece 31.10.2020 tarihi itibarıyla hak edilen ücret miktarı aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki fark ücret ve fark ilave tediye alacak hesabının gerekirse ek bilirkişi raporu alınarak yapılması gerektiği gerekçeleriyle kaldırılarak dosyanın gönderilmesi üzerine yapılan yargılama sonucunda bilirkişiden 08.08.2023 tarihli ek rapor alındığı ve Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen hususlar doğrultusunda hesaplama yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının ücretinin 375 ... KHK hükümlerine göre belirlendiğini, Bakanlığın genel uygulamasının hukuka uygun olduğunu, davacının bir yandan ... ... sözleşmesindeki günlük brüt ücretin esas alınmasını bir yandan da toplu ... sözleşmesi ile öngörülen ücret kriterlerinin uygulanmasını istemesinin mümkün olmadığını, bu durumda işçilere hem asgari ücrete yapılan zammın hem de toplu ... sözleşmesinden kaynaklı zammın yapılması gibi (çifte zam) bir durum oluşacağını ve ücretlerin fahiş bir hâl alacağını, iddia edilenin aksine davacının ücretinin 2019 yılı asgari ücret seviyesine çekilerek bu ücrete %4 oranında ücret zammı uygulanmadığını, ücret bordrolarından anlaşılacağı üzere davacının 2018 yılı ücreti korunarak bunun üzerine %4 oranında zam yapıldığını, ücretin düşürülmediğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kadroya geçirildiği sırada yapılan ... ... sözleşmesinde ücretin asgari ücretin belli oranda fazlası olacağına dair düzenlemenin mevcut olduğu, ücret bordroları dikkate alındığında tahakkuk ve ödemelerde aylık ücretin eksik belirlendiğinin ve bu şekilde ücret farkı alacağının bulunduğunun anlaşıldığı, bilirkişi raporu kapsamında verilen hükmün dosya kapsamına uygun olduğu, faiz türü ve başlangıç tarihlerinde hata olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçiye kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ödenmesi gereken ücretin tespiti ile fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye alacaklarının bulunup bulunmadığı ile talebe uygun karar verilip verilmediği hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 696 ... KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar ... kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 ... KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda davacı vekili dava dilekçesinde, davalı Bakanlık nezdinde kadroya geçişte yapılan belirsiz süreli ... sözleşmesi ile müvekkilinin ücretinin asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirlenmiş olmasına karşın 01.01.2019 tarihinden itibaren sözleşmenin ihlal edilmesi suretiyle eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek dava konusu fark alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiş; ıslah dilekçesinde ise davasını 31.12.2020 tarihine kadar olan dönem için hesaplanan alacak tutarı üzerinden ıslah ettiğini bildirmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin davanın kabulüne dair kararı Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 26.04.2023 tarihinde kaldırılarak dosya, davanın yeniden görülmesi için İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir. İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sonucunda aldırılan 08.08.2023 tarihli ek bilirkişi raporunda, yeniden ücret tespiti yapılarak fark alacak hesabı yapılmıştır.
4. Yukarıda yapılan açıklamalara göre; davacı talebini ıslah dilekçesiyle 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasındaki dönem ile sınırlandırmış olduğundan 08.08.2023 tarihli ek bilirkişi raporunda 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasındaki dönem için hesaplanan alacak tutarı dikkate alınarak hüküm kurulması gerekir. Bu husus gözetilmeksizin Bölge Adliye Mahkemesinin 26.04.2023 tarihli kaldırma kararı ile hatalı hesaplama yapıldığı tespit edilen 20.09.2022 tarihli bilirkişi ek raporuna göre yapılan ıslah tutarının tamamı üzerinden hüküm kurulması taleple bağlılık kuralına aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.