"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/596 E., 2024/5 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Eskişehir 1. Hava Bakım Fabrika Müdürlüğü Motor Hazırlama Atölyesinde çalıştığını, sendika üyesi olduğunu, davacının sürekli olarak kalite/teknik kontrol görevinde çalıştığını, yaptığı işte bir değişim olmadığını, davacıya idareci primlerinin ödenmemesinin usul, kanun ve hakkaniyete aykırı olduğunu ileri sürerek müvekkilinin toplu iş sözleşmesinin 52 nci maddesinin (d) bendi gereği %6 oranında (C) grubu idareci primi alması gerektiğinin tespiti ile geriye dönük olarak hak etmesine rağmen müvekkiline ödenmeyen (C) grubu idareci priminin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının dilekçesinde sözünü ettiği sorumluluğun ifa ettiği asli görevinden kaynaklandığını, (M) ve (P) mührü kullanan personele (C) grubu idareci primi ödemesinin toplu iş sözleşmesinin 59 uncu maddesinin (d) bendinin amacına aykırılık teşkil edeceğini, davacıya ayrıca kalite ya da teknik kontrol görevi verilmediğini, bu sebeple idarecilik primi alacağına hak kazanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.11.2021 tarihli kararı ile; davacının yaptığı işin dava konusu dönemde işyerinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerinin 52 ve 59 uncu maddelerinde yazılı (C) grubu idareci primine hak kazanılacak işlerden olup olmadığı yönünden keşif yaptırıldığı, üç kişilik uzman bilirkişi heyet raporunda yapılan iş ve işyerinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerine göre davacının dava konusu prime hak kazandığının belirlendiği, somut olaya ve toplu iş sözleşmelerine uygun olduğu görülen bilirkişi raporuna itibar edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.03.2023 tarihli kararı ile; davalı işyerinde bilirkişi heyeti marifetiyle keşif icra edildiği ve keşif sonrasında düzenlenen raporda, davacının motor bakım teknisyeni olarak görev yaptığı, teknik kontrol ve keşif kontrol kadro ünvanında yer alan yetki ve sorumlulukları taşıdığının tespit edildiği, yapılan keşif ve alınan rapora göre davacının (C) grubu idarecilik prim alacağının hüküm altına alınmasında isabetsizlik olmadığı, zamanaşımına uğrayan alacağın bulunmadığı, faiz türünün doğru belirlendiği gerekçe gösterilerek davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.11.2023 tarihli ve 2023/12175 Esas, 2023/16885 Karar sayılı kararı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş ve arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan, son tutanak tarihi ile 29.01.2020 tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 15.01.2020-29.01.2020 tarihleri arasını kapsayan dönem yönünden arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği, bu dönem yönünden hesaplanan miktarın reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı incelemeye dayandığını, rapordaki temerrüt tarihlerinin de hatalı belirlendiğini, idarecilik primi için düzenlemede aranan koşulların davacı açısından gerçekleşmediğini, söz konusu primin verilmesi için davacının kalite kontrol ve teknik kontrol görevlisi olması gerektiğini, davacının sorumluluğunun asli görevini yapmasından kaynaklandığını, davanın kabulünün toplu iş sözleşmesine ve eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, arabulculuk son tutanak tarihi ile dava tarihi arasıdaki dönem yönünden arabuluculuk dava şartının gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 33 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı Millî Savunma Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.