"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2822 E., 2023/4638 K.
KARAR : Asıl davanın reddi ile birleşen davanın kısmen kabulü
MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/1083 E., 2016/1184 K.
Taraflar arasında ... 3. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; davalının ... Termik Santralinde alt işverenler bünyesinde 2005 yılında çalışmaya başladığını, ... sözleşmesinin 12.01.2015 tarihinde haksız olarak sona erdirildiğini ileri sürerek ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; davalı ... (...) ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek ücret farkı ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazı ile zamanaşımı def'inde bulunmak suretiyle Kurumun ihale makamı olduğunu, muvazaa iddiasının kabul edilemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 31.12.2020 tarihli ve 2020/413 Esas, 2020/536 Karar ... kararıyla; davacının yapılan özelleştirmeden etkilenmeksizin aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği, yeni işveren ... (... AŞ) bünyesinde makul sayılabilecek süreden sonra 12.01.2015 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında işe girişinin yapıldığı, işyeri devri yapıldığı, davacının ... sözleşmesi feshedilmediğinden talep edilen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacakların reddi gerektiği, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve tanık beyanları ile kesinleşen emsal mahkeme kararları, sözleşmeler, emsal dosyalarda yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporlarının değerlendirmesiyle; davacının yaptığı işin, işyerinde mevcut sistemin işleyişi açısından asıl işin/üretimin bir parçası olduğu, alt işveren işçilerinin asıl işin bir bölümünde kadrolu işveren işçileri ile birlikte çalıştığı ve önceleri ..., sonrasında devamı niteliğinde ... AŞ ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun anlaşıldığı, emsal işçi ücretleri de dikkate alınarak davacının muvazaadan kaynaklı alacaklarının hesaplandığı 15.11.2017 tarihli ek hesap raporuna itibar edildiği gerekçesiyle asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.11.2022 tarihli ve 2021/1133 Esas, 2022/4599 Karar ... kararıyla; davacının bantlara kömür taşıma, cüruf düşürme, değirmen dairesinde cüruf alma, kömür akışının
sağlandığı makinelerde çalışma gibi işlerde çalıştığı, ... Termik Santralinde elektrik üretim işinde kömür ... sahasında bant temizleme ve vagon açma işinin davalı tarafından hizmet alımı suretiyle yaptırılmasının muvazaalı olduğunun kesinleşmiş yargı kararları ile sabit olduğu, bu konudaki Mahkeme kararının isabetli olduğu, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmış olması sebebiyle birleşen davada tüm alacağa 26.07.2016 dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun faiz başlangıcı yönünden kabulüyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 17.05.2023 tarihli ve 2023/4859 Esas, 2023/7269 Karar ... bozma ilâmı ile; davacının başından itibaren asıl işveren olan davalı ... işçisi olduğunun kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığı, davalı tarafından emsal olarak bildirilen işçinin büro işçisi ve sendika üyesi olması karşısında davacı için emsal olamayacağını, davalı işverene ait işyerinde davacı ile aynı işi yapan ve Sendika üyesi olmayan emsal işçi olup olmadığı belirlenerek emsal işçi olması hâlinde ücret farkı ve ilave tediye alacakları emsal işçi ücretine göre hesaplanıp hüküm altına alınması; sendikalı olmayan emsal işçi bulunmadığının anlaşılması hâlinde ise davalı ile ihbar olunanlar arasındaki sözleşme ve şartnamelerde işçiye ödenecek ücretin belirlenmiş olması ya da işçiyle yapılan ... ... sözleşmesinde ücretin gösterilmiş olması hâlinde bu ücrete göre ücret farkı ve ilave tediye alacağı hesaplanarak hüküm altına alınması; böyle bir tespit yapılamadığı takdirde ücret farkı talebi reddedilerek davacının almakta olduğu ücreti üzerinden hesaplanacak ilave tediye alacağının tahsiline karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmı doğrultusunda, emsal işçi olup olmadığının sorulduğu ve emsal işçi olmadığının bildirildiği, belgeler değerlendirilerek dosya hesap bilirkişisine tevdi edildiği, bilirkişi raporunda ilave tediye ve fark ücret alacağının hesaplandığı gerekçesiyle asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının muvazaalı olarak çalıştığı için sendikaya üye olamadığını, toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasa dahi toplu ... sözleşmesindeki hakların dışında kalan, emsal işçinin
almakta olduğu haklardan faydalandırılması gerektiğini, muvazaalı çalıştırılan işçilerin asıl işverenin işçilerinden farklı değerlendirilemeyeceğini, davalı lehine vekâlet ücreti hükmedilmesinin mahkemeye erişim hakkının ihlali niteliğinde olduğunu, vekâlet ücretinin yüksek olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; işlerin tamamının ihale yoluyla firmalara verildiğini, davalı Kurumun ihale makamı olduğunu, asıl işveren niteliğine haiz yüklenici firmaların sorumlu olması gereken işçi alacaklarından kamu kurumu niteliğine haiz müvekkili Teşekkülün sorumluluğu cihetine gidilemeyeceğini, yeterli araştırma ve inceleme yapılmadan karar verildiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ücretinin bozma ilâmı doğrultusunda tespit edilip edilmediği noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 ... Toplu ... Sözleşmesi ve Sendikalar Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.