"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2771 E., 2023/3439 K.
KARAR : Davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 22. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/149 E., 2022/399 K.
Taraflar arasında ... 22. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı İdare bünyesinde alt işveren şirketlerde çalışmakta iken 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna atandığını ve ücretinin asgari ücretin % fazlası olarak belirlendiğini, ayrıca davacıya her altı aylık dönemde %4 ücret zammı yapılması gerektiğini; ancak 01.01.2019 tarihinden itibaren sadece %4 ücret zammı uygulandığını ve bu şekilde ücretlerinin eksik ödendiğini ileri sürerek ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıyla kadroya geçişte yapılan ... sözleşmesinde davacının asgari ücretin % fazlasını almasını gerektirir bir hüküm bulunmadığını, sözleşme sona erdiğinden alt işverenle yapılan ihale sözleşmesindeki oranın uygulanamayacağını, davacının ücretinde herhangi bir azalma olmadığını; ayrıca toplu ... sözleşmesi uyarınca belirlenen %4 zammın da yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 22. ... Mahkemesinin 21.....2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde davacının ücretinin her ay asgari ücretin belirli bir oranı dikkate alınarak ödeneceğinin düzenlendiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.12.2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında kadroya geçiş aşamasında imzalanan ... sözleşmesinde davacının ücretinin her ay asgari ücretin belirli bir oran fazlası ile ödeneceğinin kararlaştırıldığı, bu ücrete toplu ... sözleşmesi uyarınca ocak ve temmuz aylarında %4 zam uygulanarak hesaplanan fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacağının hüküm altına alınmasında bir hata bulunmadığı, davacının ikramiye alacağı talebine en yüksek işletme kredisi faizini geçmemek üzere bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.....2023 tarihli bozma kararı ile; dosya kapsamında yer alan davacıya ait özlük dosyasında bulunan daimi kadroya geçiş sürecinde imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin “Ücret esası ve ödeme şekli” başlıklı 7 nci maddesinde oran kısmının boş olduğu, ancak davacı vekili tarafından bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile davalı Bakanlığa müzekkere yazılarak sözleşme aslının dosyaya sunulmasının talep edildiği, davalı Bakanlık tarafından dosyaya sunulan belirsiz süreli ... sözleşmesinin ilgili maddesinin oran kısmında “%6” oranının yazılı olduğunun görüldüğü, oran kısmı boş ve dolu olan sözleşmeler incelendiğinde ikisinde de aslı gibidir onayının, imzaların ve kaşelerin mevcut olduğu ve Mahkemece yapılacak işin, dosyada bulunan iki ayrı ... sözleşmesinin asılları davalı Kurumdan getirtilerek iki sözleşme yapılmasının nedeni ve bu farklı iki sözleşmeyle ilgili diyecekleri taraflardan sorulmak suretiyle yapılacak araştırmanın sonucuna ve dosya kapsamına göre yeniden karar vermek olduğu gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda, davalı ... Bakanlığına yazılan müzekkereye cevaben ıslak imzalı bir adet ... sözleşmesi gönderildiği, sözleşmenin ücrete ilişkin bölümünde her hangi bir oranın bulunmadığı, dosya içerisine sunulan ıslak imza içermeyen fotokopi niteliğindeki belirsiz süreli ... sözleşmesinde ise ücrete ilişkin oranın bulunduğu, bu durumda ıslak imzalı sözleşme aslının dikkate alınması gerektiği, sözleşmede ücrete ilişkin bölümde bir oran bulunmaması nedeniyle davacının fark ücret alacağının da bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; müvekkiline kadroya geçerken işveren tarafından iki tane belirsiz süreli ... sözleşmesi imzalatıldığını, bu sözleşmelerden birinde ücret maddesini belirleyen %... fazlası oranı boşken, diğerinde ücret asgari ücretin %... fazlasının dolu olarak belirlendiğini, dosyaya %... fazlası boş olan sözleşme suretinin ıslak imzalısı sunulduğunu, bu bakımdan iki sözleşme aslının da yani oran kısmının dolu olduğu ıslak imzalı sözleşmenin dosyaya kazandırılarak inceleme yapılması gerektiğini, kaldı ki davacının ücretinin kadroya geçirilmeden önce sürekli olarak asgari ücretin belirli bir oran fazlası üzerinden belirlendiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra 01.01.2019 tarihine dek bu ölçüte göre ödeme yapılmaya devam edildiğini, 01.01.2019 tarihinden itibaren ise ücretin eksik ödenerek sadece toplu ... sözleşmesine göre %4 oranında zam yapılmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22 ve 34 üncü maddeleri, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... Kanun Hükmünde Kararname' ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 696 ... KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile ... ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar ... kararında şu şekilde açıklanmıştır:
"...
2. 696 ... KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan ... sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen ... sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
..."
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığının anlaşılmasına göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bozma sonrası yapılan yargılamada Bölge Adliye Mahkemesince, bozma gereğince dosyada bulunan iki ayrı ... sözleşmesinin asıllarının sunulması için davalı ... Bakanlığına müzekkere yazılmıştır. Davalı tarafından verilen yazı cevabında davacı ile davalı Bakanlık arasında imzalanan ve oran içermeyen ıslak imzalı sözleşme sureti sunulmuş, yazı cevabının devamında davalı Bakanlık ile davacı işçi arasında imzalanan ve oran içeren sözleşme suretinin aslının ise ... 42. ... Mahkemesinin 2023/198 Esas ... dosyasına gönderilmiş olduğu belirtilmiştir.
3. Bölge Adliye Mahkemesince davalı Bakanlık tarafından gönderilen yazı cevabı dikkate alınmadan, sunulan ıslak imzalı sözleşme aslında oran bulunmadığı gerekçesiyle eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.