"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2800 E., 2023/3821 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında ... 68. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece 03.07.2023 tarihli karar ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini; ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını iddia ederek ödenmeyen ücret farkı, ilave tediye farkı ve ikramiye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın sözkonusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 68. ... Mahkemesinin 22.02.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 01.....2022 tarihli kararı ile; kadroya geçiş sırasında imzalanan ... ... sözleşmesinde davacının ücretinin asgari ücretin belli bir oran fazlası olarak belirlendiği, fark ücretin taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve uygulanan toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alınarak hesaplandığı ve kararın bu yönüyle isabetli olduğu; ancak davalı Bakanlık harçtan muaf olmasına rağmen hükmün yargılama giderleri bölümünde davacı tarafça yatırılan harçların yargılama gideri kabul edilerek "davalıdan alınıp davacıya verilmesine" şeklinde hatalı hüküm kurulduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 19.09.2022 tarihli kararı ile; “Hukuk Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Son Tutanağı”nın davacı ve davalı Bakanlık arasında 31.03.2021 tarihinde düzenlendiği, tutanağın ilgili kısmında tarafların prim, kıdem tazminatı, ücret, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi alacağı, hafta tatili ücreti, yemek ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti konusunda anlaşmaya varamadıklarının belirtildiği, arabuluculuk son tutanağında faaliyete konu alacak kalemlerinin ... ... sayıldığı, son tutanakta yer almayan ancak dava konusu edilen ikramiye ve ilave tediye farkından kaynaklı alacakların arabuluculuk görüşmelerine konu edilmediği, belirtilen sebeple dava konusu ikramiye ve ilave tediye farkından kaynaklı alacaklar yönünden, arabuluculuk dava şartı yerine getirilmediğinden davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği, arabuluculuğa başvurunun 2021 yılının Mart ayında yapılması ve 02.09.2021 tarihinde dava açılması birlikte değerlendirildiğinde, bu tarihler itibarıyla imzalanmış bir toplu ... sözleşmesi olmadığı gibi bunun doğal sonucu olarak da dava dilekçesinde bu toplu ... sözleşmesinde öngörülen ücret zammı oranına yönelik bir talep mevcut bulunmadığı hâlde arabuluculuk başvuru tarihi ve dava tarihindeki koşullar değerlendirilmeksizin 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, ... ... sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete toplu ... sözleşmesi uyarınca %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu, davacının ikramiye alacağı talebine, taleple bağlılık ilkesi de dikkate alınarak en yüksek işletme kredisi faizini geçmemek üzere bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.03.2023 tarihli kararı ile; bozmada belirtilen esaslar doğrultusunda (31.10.2020 tarihinde sona ... toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmadığı da gözden kaçırılmadan) ve davacının dava dilekçesinde 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde öngörülen %12'lik ücret zammı oranına yönelik bir talebinin mevcut bulunmadığı gözetilerek ek hesap raporu alındığı, bilirkişi ek raporunda 01.01.2021 tarihi ile arabuluculuk son tutanak tarihi arası dönem yönünden ... ... sözleşmesinde yazılı artış oranı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, yapılan hesaplamanın hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.07.2023 tarihli kararı ile; 01.01.2021 tarihinden sonraki dönem yönünden, 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın ve ... ... sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir oran fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile hüküm kurulması gerekirken, 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödemeler dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının hatalı olduğu, yapılacak hesaplamada, taleple bağlı kalınması, arabuluculuk son tutanak tarihlerine dikkat edilmesi ve oluşan usuli kazanılmış hakların gözetilmesi gerektiği, arabuluculuk son tutanağında yer almayan ve Dairenin 19.09.2022 tarihli bozma kararında da belirtildiği üzere, fark ikramiye ve ilave tediye alacak kalemleri yönünden davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilmesinin hatalı olduğu, Bölge Adliye Mahkemesince, bozmadan sonra yapılan duruşma sebebiyle davalı lehine istinaf duruşma vekâlet ücretine hükmedilmesinin isabetsiz olduğu gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda, denetime elverişli ve yerleşik uygulamaya uygun şekilde arabuluculuk son tutanak tarihi itibarıyla muaccel olan alacakların hesaplamasının yapıldığı, yapılan hesaplamada davalı lehine oluşan usuli kazanılmış haklar dikkate alınarak ve taleple bağlı kalınarak fark alacaklara hükmedildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, seri dosyaların ilk 10'u yerinde tamamı için tam avukatlık ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, davacıların 2021 yılı fark alacaklarının bulunmadığını, zira hepsinin ödendiğini, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının ücretinin her seneki asgari ücrete yükseltilerek ... sözleşmesindeki oran üzerinden tekrar tespiti talebinin hukuka aykırı olduğunu, davanın reddi gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark alacaklarının hesap yöntemi, ikramiye ve ilave tediye fark alacaklarında arabuluculuk dava şartının yerine getirilip getirilmediği ile davacı lehine hükmedilen avukatlık ücretinin miktarı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddeleri.
2. 7036 ... ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası, 6325 ... Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 17 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı ve özellikle 01.01.2021 tarihi ile arabuluculuk son tutanak tarihi arasındaki 08.09.2021 tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödendiği anlaşılan bir kısım fark ödemelerin mahsubu hususunun infaz sırasında dikkate alınmasının mümkün olduğu anlaşılmakla anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemizin 19.09.2022 ve 03.07.2023 tarihli bozma kararlarında da belirtildiği üzere, arabuluculuk son tutanağında yer almayan fark ikramiye ve ilave tediye alacak kalemleri yönünden davanın arabuluculuk dava şartı yokluğundan usulden reddi yerine işin esasına girilerek bu alacak kalemlerinin hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.