"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2807 E., 2023/3828 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında ... 68. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece 03.07.2023 tarihli ilâm ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, yine ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini iddia ederek ödenmeyen ücret farkı, ilave tediye farkı ve ikramiye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararınca karara bağlanan toplu ... sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 68. ... Mahkemesinin 22.02.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 01.....2022 tarihli kararı ile; istinaf sebepleri ve kamu düzeni kapsamında yapılan incelemede; kadroya geçiş sırasında imzalanan sözleşmede davacının ücretinin asgari ücretin belli bir oran fazlası olarak belirlendiği, fark ücretin taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli ... sözleşmesinin ve uygulanan toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alınarak hesaplandığı ve kararın bu yönüyle isabetli olduğu; ancak davalı Bakanlık harçtan muaf olmasına rağmen hükmün yargılama giderleri bölümünde davacı tarafça yatırılan harçların yargılama gideri kabul edilerek "davalıdan alınıp davacıya verilmesine" şeklinde hatalı hüküm kurulduğu gerekçesiyle davalı tarafın istinaf başvurusunun bu yönden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 19.09.2022 tarihli kararı ile; somut olayda Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021 - 31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin “Ücret Zammı” başlıklı 33 üncü maddesi hükmü uyarınca, ... ... sözleşmesi doğrultusunda belirlenen 01.01.2021 tarihindeki temel ücrete %12 oranında ücret zammı uygulandığı, ancak arabuluculuğa başvurunun 2021 yılının Mart ayında yapılması ve 02.09.2021 tarihinde dava açılması birlikte değerlendirildiğinde, bu tarihler itibarıyla imzalanmış bir toplu ... sözleşmesi olmadığı gibi bunun doğal sonucu olarak da dava dilekçesinde bu toplu ... sözleşmesinde öngörülen ücret zammı oranına yönelik bir talebin mevcut bulunmadığının görüldüğü, bu açıklamalar ışığında arabuluculuk başvuru tarihi ve dava tarihindeki koşullar değerlendirilmeksizin ve talep de mevcut olmadığı hâlde 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, ... ... sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete toplu ... sözleşmesi uyarınca %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesi, davacının 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu (6356 ... Kanun) hükümlerine göre yararlandığı bir toplu ... sözleşmesi olmadığından davacının ikramiye alacağı talebine, taleple bağlılık ilkesi de dikkate alınarak en yüksek işletme kredisi faizini geçmemek üzere bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedilmesi gerektiği şeklindeki gerekçe ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.03.2023 tarihli kararı ile; bozmaya uyularak bozma ilâmı doğrultusunda yapılan incelemede; davanın açılış tarihi itibarıyla henüz imzalanmamış olan, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021 - 31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden dolayı davacı tarafın talebinin olmaması da nazara alınarak, bozma ilâmında belirtilen esaslar doğrultusunda (31.10.2020 tarihinde sona ... toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmadığı da gözden kaçırılmadan) ve davacının dava dilekçesinde 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021 - 31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinde öngörülen %12'lik ücret zammı oranına yönelik bir talebinin mevcut bulunmadığı gözetilerek ek hesap raporu alındığı, bilirkişi ek raporunda 01.01.2021 tarihi ile arabuluculuk son tutanak tarihi arası dönem yönünden ... ... sözleşmesinde yazılı artış oranı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, yapılan hesaplamanın hükme elverişli olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.07.2023 tarihli kararı ile; bozma sonrası yapılan yargılamada, 01.01.2021 tarihinden sonraki dönem yönünden, 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın ve ... ... sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir oran fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile hüküm kurulması gerekirken, 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödemeler dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının hatalı olduğu, yapılacak hesaplamada, taleple bağlı kalınması, arabuluculuk son tutanak tarihlerine dikkat edilmesi ve oluşan usuli kazanılmış hakların gözetilmesi gerektiği, Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmı sonrasında yapılan duruşma sebebiyle davalı lehine istinaf duruşma vekâlet ücretine hükmedilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak bozma ilâmı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda, denetime elverişli ve yerleşik uygulamaya uygun şekilde arabuluculuk son tutanak tarihi itibarıyla muaccel olan alacakların hesaplamasının yapıldığı, yapılan hesaplamada davalı lehine oluşan usuli kazanılmış haklar dikkate alınarak ve taleple bağlı kalınarak fark alacaklara hükmedildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; seri dosyaların ilk 10 tanesinde değil tamamında tam vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, davacıların 2021 yılı fark alacaklarının bulunmadığını, zira hepsinin ödendiğini, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının ücretinin her seneki asgari ücrete yükseltilerek ... sözleşmesindeki oran üzerinden tekrar tespiti talebinin hukuka aykırı olduğunu, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin 01.01.2021 tarihinden sonraki dönem için ücretinin tespiti ile buna göre hak kazandığı fark alacaklarının hesap yöntemi ve davacı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin miktarı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 ... KHK ile 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Karar tarihi olan 27.04.2023 tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi ile ilgili olarak Resmî Gazetede 11.04.2023 tarihinde 32160 sayı ile yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tarife hükümleri şöyledir:
"MADDE 1- 3/9/2022 tarihli ve 31942 ... Resmî Gazete’de yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 22 nci maddesinde yer alan “toplamda elli dosyaya kadar açılan seri davalarda” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilk on dosyadan sonra gelen” ibaresi, “toplamda yüz dosyaya kadar açılan seri davalarda” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilk elli dosyadan sonra gelen” ibaresi, “toplamda yüzden fazla açılan seri davalarda” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilk yüz dosyadan sonra gelen” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- Bu Tarife yayımı tarihinde yürürlüğe girer."
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı ve özellikle 01.01.2021 tarihi ile arabuluculuk son tutanak tarihi arasındaki 08.09.2021 tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödendiği anlaşılan bir kısım fark ödemelerin mahsubu hususunun infaz sırasında dikkate alınmasının mümkün olduğu anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir. İlâmın İlgili Hukuk bölümünün (3) numaralı paragrafında açıklanan Tarife değişikliği doğrultusunda seri dava olarak açılan ve ilk 10 dosya dışında yer alan huzurdaki dosyada kendisini vekille temsil ettiren davacı lehine hükmedilecek vekâlet ücretinin %50 oranında vekâlet ücreti olması gerekirken ilgili Tarife'ye aykırı olarak tam vekâlet ücretine hükmedilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile; Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının davacı lehine hükmedilen vekâlet ücretine ilişkin paragrafında yer alan "15.381,35" rakamları hükümden çıkartılarak yerine "7.690,67" rakamlarının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.