"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2207 E., 2023/2016 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 24. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/362 E., 2021/1066 K.
Taraflar arasındaki işkolu tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 ... Kanun) 4 üncü maddesi uyarınca alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenin işkoluna bağlı olarak yapılması gerektiğini, bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi hâlinde, fiziksel olarak aynı yerde faaliyet yürütüldüğünden alt işveren tarafından üstlenilen işin asıl işveren yönünden yardımcı ... olduğu gözetilerek alt işverenin işkolunun buna göre belirleneceğini, müvekkili Şirket ile dava dışı Şirket arasında yapılan sözleşme kapsamında müvekkilinin dava dışı Şirketin ürettiği malların sevkiyatının yapılması işini üstlendiğini, dava dışı asıl işveren Şirketin faaliyetinin İşkolları Yönetmeliği'nin 02 sıra numaralı gıda sanayi işkolunda yer aldığını bu nedenle alt işveren olan müvekkilinin faaliyetinin de gıda sanayi işkolunda yer aldığını beyanla Bakanlığın 22.03.2019 tarihli ve 30722 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 2019/6 Karar numaralı işkolu tespit kararının iptaline, müvekkilinin faaliyetlerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 02 sıra numaralı gıda sanayi işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğ edilmediğini, diğer davalı ... Sendikasının başvurusu üzerine Bakanlıkça davacı Şirket işyerinde yürütülen işlerin hangi işkoluna girdiğinin belirlenmesi amacıyla yapılan incelemede; (0653129.034) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı işyerinde dava dışı asıl işveren Unmaş Unlu Mamülleri AŞ ile aralarındaki alt işverenlik sözleşmesine istinaden asıl işveren tarafından üretilen ürünlerin, depoculuk faaliyetine özgü olarak ürünlerin teslim, yerleştirme ve yükleme işlerinin yapıldığı, işçilerin ağırlığının yükleme işinde çalıştığı, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 16 sıra numaralı gemi yapımı ve ... taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk işkoluna girdiği tespit edildiğini, dava konusu işlemin iptalini gerektirecek bir husus bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Denizciler Sendikası (... ...-... Sendikası) cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, davacı Şirket tarafından yapılan işin; alt işverenlik sözleşmesine istinaden asıl işverenin ürettiği ürünleri depoculuk faaliyetine özgü olarak teslim, yerleştirme ve yükleme işi olduğunu, işçilerin ağırlıklı olarak yükleme işinde çalıştıkları gözetildiğinde Bakanlık tespitinin yerinde bulunduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
3. Diğer davalılar davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu olan işyerinin, dava dışı asıl işveren işyeri içinde bulunan ve davacı alt işveren çalışanlarının bulunduğu rampa ve depolama kısmı olduğu, asıl işveren Şirketin gıda alanında unlu mamuller ve ekmek üretimi yaptığı, asıl işveren ve davacı alt işveren arasında alt işverenlik hizmet sözleşmesi bulunduğu, sözleşmenin konusunun; asıl işverenin genel merkezi, çevre tesisleri ve asıl işveren tarafından belirtilen diğer görev yerleri dâhil ihtiyaç duyulan tüm birimlerde yükleme boşaltma işi olduğu, üretimden çıkan mamullerin asıl işveren çalışanları tarafından alınarak dizildiği ve buradan transpalent, tekerli araba marifetiyle davacı alt işveren çalışanları tarafından alındığı alt işveren çalışanlarının üretim kısmına geçmediği, sadece depo kısmında bulunduğu, üretim kısmına girmediği, üretimden çıkan hazır paketlenmiş ve sepetlere konulmuş malları mekanik transpalet ve tekerli arabalarla alarak depoya ve rampaya gelen kapalı kasa kamyonlara istiflediği, depolama kısmında alt işveren Şirketin kendine ait ofisinin bulunduğu, asıl işverenin unlu mamuller ve ekmek üretimi yaptığı, gıda üretim işi ile üretilen paketlenmiş gıdanın taşıma işinin net bir şekilde birbirinden ayrıldığı, alt işveren işçilerinin görevlerinin ürünleri araçlara alarak depolamak ve rampaya yanaşan kamyonlara istiflemek olduğu, alt işveren tarafından yapılan işin gıda işi olmayıp ortaya çıkan ürünün taşınma ve depolama işi olduğu, bu sebeplerle yaptığı işin İşkolları Yönetmeliği'nin 16 sıra numaralı gemi yapımı ve ... taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk işkolunda yer aldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; işkolunun belirlenmesinde işyeri esasının önem taşıdığını, 6356 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca her işyerinin girdiği işkolunun, o işyerinde yürütülen asıl işe göre belirleneceğini, bu noktada alt işverenin işkolu tespitinin asıl işverenin işkoluna bağlı olarak yapılması gerektiğini, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı ... olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve alt işveren bakımından da işkolunun buna göre belirlenmesi gerektiğini, davacı Şirketin, dava dışı asıl işverenle ile yaptığı sözleşme kapsamında firmanın ürettiği malların sevkiyatının yapılması işini üstlendiğini, asıl işverenin işkoluna göre Bakanlıkça yapılan tespitin isabetli olmadığını, davacı Şirketin faaliyetinin de gıda sanayi işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesi gerektiğini beyanla istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı Şirketin gıda sanayi işkolunda faaliyet gösteren dava dışı asıl işveren Şirketin ürettiği malların sevkiyatının yapılması işini üstlendiği, dava dışı asıl işveren Şirketin asıl işi olan gıda üretimi işine göre yardımcı ... niteliğinde olan üretilen ürünlerin sevkiyatı işinin, dava dışı asıl işverenin kendisi tarafından yerine getirilmeyip davacı Şirket tarafından yerine getirildiği, 6356 ... Kanun’un 4 üncü maddesi ile bu maddenin gerekçesi dikkate alındığında, davacı Şirketin işkolunun, yaptığı işe göre belirlenmesinde ve dolayısıyla davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçe gösterilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 ... Kanun'un 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 ... Kanun’un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.
...”
2. 6356 ... Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) ... cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
3. 6356 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“...
Bir işyerinin girdiği işkolu bu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. İşyerindeki yardımcı işler de asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılır. Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”
4. 6356 ... Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
5. 19.12.2012 tarihli ve 28502 ... Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının tespit tarihinde yürürlükte bulunan metni şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
6. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.