"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/109 E., 2023/178 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasında davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
Dosya içeriğine göre kanun yararına bozma talep eden davalı ... Altın İşletmeleri AŞ'de çalışan işçinin ücretinin 2022 yılına ait ücretlerinin hatalı belirlendiği iddiasıyla 2022 yılı aylık brüt ücretinin 7.038,28 TL olduğunun tespiti ile fark ücret alacaklarının tahsili talebiyle açtığı alacak davasında, Mahkemece fark alacaklar hüküm altına alınmış; kararın kesin olarak verildiği belirtilmiştir. Kararda kesin olarak verildiği belirtilen hükme karşı doğal olarak kanun yolu ve süresi de gösterilmemiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “... hak ve hürriyetlerin korunması” başlığını taşıyan 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasına göre “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır.”. Bu anayasal düzenlemeye uygun olarak 6100 sayılı Kanun'un 297 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde kanun yolu ve süresinin belirtilmesi hükmün zorunlu bir unsuru olarak öngörülmüştür.
Anayasa Mahkemesinin 19.01.2022 tarihli ve 2019/15693 Başvuru numaralı Müzeyyen Gülçe ve Diğerleri kararında da kanun yoluna başvuru süresinin, mahkemeye erişim ... ve hak arama özgürlüğü bağlamında önemi "... Dava açma ya da kanun yollarına başvuru için belli sürelerin öngörülmesi, bu süreler dava açmayı imkânsızlaştırmadıkça -hukuki belirlilik ilkesinin gereği olarak- mahkemeye erişim hakkına aykırılık oluşturmaz. Ancak mevzuatta öngörülen süre kurallarının hukuka açıkça aykırı olarak yanlış uygulanması veya bu sürelerin hatalı hesaplanması nedenleriyle kişilerin dava açma ya da kanun yollarına başvuru haklarını kullanmasına engel olunması mahkemeye erişim hakkını ihlal edebilir (Özbakım Özel Sağlık Hiz. İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., § 38). ..." şeklinde açıklanmıştır.
İlk Derece Mahkemesince hüküm altına alınan alacak miktarı karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırının altındadır. Ancak söz konusu hüküm davalıya ait işyerinde çalışmaya devam eden işçinin ileriye yönelik yevmiye tespitini de içermektedir. Hüküm altına alınan miktar kesinlik sınırının altında kalmakla birlikte, tespit bakımından ileriye etkili bir hükmün kesin olup olmadığına ilişkin kanunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bununla birlikte, Dairemizce aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler bakımından ücret miktarına ilişkin tespitin ileriye etkili olması hâlinde hükmün kesin olmadığı kabul edilmektedir.
Dairemizin yukarıda açıklanan uygulamasına göre söz konusu hükme karşı istinaf yolu açıktır. Buna rağmen İlk Derece Mahkemesince hükmün kesin olarak verildiği belirtilerek kanun yolu ve süresinin gösterilmemesi, Anayasa'nın ve 6100 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen hükümlerine açıkça aykırıdır. İlk Derece Mahkemesince hatalı olarak kararın kesin olduğunun belirtilmesi, tarafların yanılmalarına ve olağan kanun yolu haklarını kullanamamalarına yol açacak niteliktedir. Bu tür bir yanıltmanın varlığı hâlinde istinaf yoluna başvuru hakkına sahip olan tarafın başvuru süresinin Kanun'da öngörülen yasal süre ile sınırlı olduğunu kabul etmek mahkemeye erişim hakkının ölçüsüz şekilde kısıtlanması sonucunu doğurur.
Yukarıda belirtilen nedenlerle İlk Derece Mahkemesinin hatalı şekilde kesin olduğunu belirttiği söz konusu karara ilişkin olarak davalı ... Altın İşletmeleri AŞ'nin kanun yararına bozma istemi, süresinde yapılmış istinaf başvurusu olarak değerlendirilmeli ve kararın olağan kanun yolu denetimi kapsamında incelenmesi sağlanmalıdır. İnceleme konusu kararın henüz kesinleşmemiş olması karşısında kanun yararına bozma başvurusunun, istinaf başvurusu olarak kabulü ile dosyanın istinaf incelemesi için Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE,
19.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.