"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/204 E., 2023/69 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; İstanbul 5. İş Mahkemesinin 2013/711 Esas sayılı dava dosyasıyla davacının iş sözleşmesinin feshinin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verildiğini, bu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2015/3904 Esas, 2015/12351 Karar sayılı kararı ile onandığını, davacının işe iadesi istemiyle davalıya ihtarname gönderildiğini, davalı işveren tarafından davacının işe başlatılmadığını, davacıya bir kısım ödemeler yapıldığını, yapılan ödemelerin eksik olduğunu, bir kısım işçilik alacaklarının da hiç ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunmadığını, davacıya talep ettiği alacaklarının ödendiğini, ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.11.2017 tarihli ve 2016/423 Esas, 2017/528 Karar sayılı kararı ile; dosya kapsamı ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 25.02.2021 tarihli ve 2018/216 Esas, 2021/234 Karar sayılı kararıyla; kararın usule ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 26.05.2021 tarihli ve 2021/5385 Esas, 2021/9583 Karar sayılı kararıyla; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, dosyadaki tüm belgeler değerlendirilmeden, yeterli inceleme ve araştırma yapılmadan davacının ücretinin net 3.688,00 USD olduğunun kabulüyle yapılan hesaplamalar doğrultusunda hüküm kurulmasının hatalı olduğu, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacakları hesaplanırken her dönem için ücret miktarı belirlenerek yeniden yapılacak hesaplama doğrultusunda hüküm kurulması gerektiği, taraflar arasındaki 01.12.2012-29.11.2013 tarihlerini kapsayan iş sözleşmesi dönemi dışında fazla sürelerle çalışma hesabının yapılmasının hatalı olduğu, yine sözü edilen iş sözleşmesi dönemi dışındaki dönemlerde cumartesi çalışmalarının hafta tatili çalışması olduğu kabulüyle hesaplama yapılmasının hatalı olduğu, Dairemizce yapılan temyiz incelemesi neticesi onanmasına karar verilen 2018/8917 Esas ve 2020/20080 Karar sayılı dosya da ele alınarak yapılacak hesaplama doğrultusunda karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay tarafından davacının ücretinin 3.686,00 TL olarak esas alınması gerektiğinin belirtildiği, bu doğrultuda yapılan hesaplama ile davacının ödenmeyen alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının ücretinin 3.686,00 TL kabul edilmesinin usuli kazanılmış hakka aykırı olduğunu, işe iade davasıyla davacının ücretinin 3.686,00 USD olduğunun kesinleştiğini, davacının çalışma şartları, yurt dışında ve uzun yıllar çalışmış olması göz önüne alındığında da hesaplamalara esas alınan ücretinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının ... Topluluğu Expat Yönetim Prosedürüne tâbi olduğunu ve buna göre fazla çalışma alacağının bulunmadığını, salt işverene karşı davası bulunan tanık beyanlarına göre davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarına hak kazanamayacağını, davacının alacaklarının eksiksiz şekilde ödendiğini belirterek davanın reddi istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının aylık ücretinin miktarı ve fazla çalışma ve hafta tatili ücreti alacaklarının hesaplanma yöntemi hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32, 41, 46 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Hükmüne uyulan bozma kararında; davacının ücretinin 2013 yılı Nisan ayına ait imzasız bordroda 3.686,00 TL olduğunun görüldüğü ve dosyadaki belgelere göre yeniden inceleme yapılması gerektiği, eksik inceleme ile karar verilmesinin hatalı olduğu belirtilmiş olup davacının ücretinin 3.686,00 TL olarak kabul edilmesi gerektiğinden söz edilmiş değildir.
Nitekim, İlk Derece Mahkemesince bozmadan sonra aldırılan bilirkişi raporunda da, davacıya ait imzasız ücret bordrosunda davacının ücreti TL olarak yazılı olsa da aslında, USD üzerinden tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, davacının yaptığı iş ve çalışma süresi dikkate alındığında; davacının son ücretinin 22.09.2022 tarihli bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere net 3.686,00 USD olduğu kabul edilerek yapılan hesaplamalar doğrultusunda hüküm kurulması gerekmektedir. Kararın bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
17.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.