"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2784 E., 2024/172 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında Ankara 24. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Somut dosyada hüküm altına alınan ve davalı tarafça temyize konu edilen miktarın, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince karar tarihi itibarıyla bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların kesinlik sınırı olan 378.290,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği tarihe kadar davalı Şirketin yurt dışında bulunan şantiyelerinde çalıştığını, davacının günlük 12 saati dahi aşan çalışmalarda çalışmak zorunda kaldığını, on beş günde bir defa bir pazar günü olmak üzere ayda iki defa hafta tatili kullandığını, dinî bayramların birinci günleri hariç olmak üzere, diğer dinî bayram günlerinde çalıştığını, davacının çalışma dönemi boyunca yıllık ücretli izin hakkını kullanmadığı gibi ücretinin de kendisine ödenmediğini belirterek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin dava dışı ... Şirketinin ortağı olmasına rağmen ancak her iki Şirketin yönetimlerinin farklı olduğunu, farklı kanunlara göre kurulduklarını ve farklı tüzel kişiliğe sahip olduklarını, davacının belirttiği tarihler arasında müvekkili Şirkette çalışmadığını, davacının müvekkili Şirket ile hiçbir hukuki bağının olmadığını, bu nedenlerle işbu davada müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, somut uyuşmazlığa 4857 sayılı İş Kanunu ile diğer mevzuatın uygulanamayacağını, dava dışı ... Şirketi ile imzalanan bir sözleşme uyarınca tarafların Gürcistan kanunlarını kabul ettiğini, anlaşmazlık durumunda Batum mahkemelerinin yetkili olduğunu, ayrıca zamanaşımı def’inde bulunduklarını, Mahkemenin işbu uyuşmazlığı çözmekte yetkili olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ankara 24. İş Mahkemesinin 24.09.2020 tarihli ve 2019/339 Esas, 2020/317 Karar sayılı kararı ile; davacının hizmet süresi ve ücret miktarının mahkeme kararı ile kesinleştiği, yıllık izin alacağının bulunmadığı, haftalık 18 saat fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışmasının tanık beyanları ile ispatlandığı, iş hukukunun emredicilik yönü ve işçinin korunması ilkesi uyarınca yabancılık unsuru taşıyan bu tür uyuşmazlıklarda Türk hukuku uygulandığı ve Türk vatandaşı olan işçinin yurt dışına gönderen şirketin işçisi kabul edilerek davalı Şirketin sorumlu tutulduğu, bu nedenle davalının uygulanması gereken hukuk ve yetkili mahkeme yönündeki itirazlarının kabul edilmediği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.03.2021 tarihli ve 2020/3043 Esas, 2021/830 Karar sayılı kararı ile; tanık beyanları ile davacının haftada 18 saat fazla çalışma yaptığını, ayda 2 hafta tatili ile dini bayramların 2 günü haricindeki diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığının ispat edildiği, taraflar arasında düzenlenen iş sözleşmesinin “Maaş” başlıklı 3 üncü ve “Çalışma saatleri ve yeri” başlıklı 4 üncü maddeleri birlikte gözetildiğinde aylık ücretin fazla çalışmaları da kapsayacak şekilde belirlendiği, davacının ücretinin asgari ücrete ilave olarak aylık 22,5 saat fazla çalışmanın zamlı kısmını aştığı, sözleşmedeki bu hükmün geçerli olduğu, fazla çalışma miktarından haftalık 5,2 saatlik fazla çalışma süresi indirildiğinde davacının haftalık 12,8 saat fazla çalışmasının bulunduğu gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6912 Esas, 2021/13152 Karar sayılı ilâmı ile; taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında Gürcistan hukukunun uygulanması gerektiği, gerekirse Gürcistan hukukunda uzman bir bilirkişiden de rapor alınmak suretiyle, dava konusu uyuşmazlık bakımından değerlendirme yapılması ve dosya kapsamındaki delil durumu birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.02.2023 tarihli ve 2021/3497 Esas, 2023/405 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı ile dava dışı .... Şirketi bünyesinde çalıştığı, davacının Gürcistan hukuku uyarınca hak kazandığı ulusal bayram ve genel tatil izninin kullandırıldığı veya karşılığı ücretin ödendiğinin davalı işverence kanıtlanamadığı, davacıya fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin ödendiği, davacının yıllık izinlerini kullandığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.06.2023 tarihli ve 2023/7922 Esas, 2023/9575 Karar sayılı ilâmı ile; davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının haftalık çalışma saatinin 40 saat olduğu, tanık beyanlarına göre davacının haftalık 63 saat çalışma yaptığı, iş sözleşmesine göre ödenen haftalık 20 saat fazla çalışmanın düşülmesi ile davacının haftalık 3 saat fazla çalışmasının ödenmediğinin kabulü ile karar verilmesi gerektiği, hafta tatili günlerinde davacının günlük ara dinlenme süresinin düşülmesi ile 10,5 saat çalışma yaptığı, iş sözleşmesine göre 10 saatlik hafta tatili çalışması ödendiğinden, davacının 0,5 saatlik ödenmeyen hafta tatili çalışma ücreti bulunduğu, buna göre hafta tatili alacağının hesaplanması ve hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda alınan bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; Anayasa'ya aykırılık başvurusunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, reddedilen tutarlar yönünden davalı taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilemeyeceğini, davalı lehine vekâlet ücretinin hatalı hükmedildiğini, uyuşmazlığa Gürcistan hukukunun uygulanmasının mümkün olmadığını, davacı yanın sözleşmeyi okumasına izin verilmeden imzalatıldığını, Gürcistan mevzuatının resmî makamlardan istenmesi gerektiğini, ücretin brüt olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu, kıdem ve ihbar tazminatlarının kamu düzeninden olduğunu, bir kısım alacaklardan indirim uygulanmasının da hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı tarafın temyiz dilekçesi miktardan reddedildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma ve hafta tatili alacaklarının Gürcistan hukukuna göre hesaplanması hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 2, 5, 8, 24, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri, Gürcistan İş Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
Peşin alınan temyiz harçlarının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
B. Davacı Temyizi Yönünden
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.