"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/72 E., 2024/429 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 35. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/108 E., 2023/470 K.
MAHKEMESİ : Ankara 30. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/595 E., 2022/669 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 10.02.2022 tarihli kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin ortadan kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalılar vekillerinin başvurularının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; davalılar vekillerinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı ... İnşaat Makine Ticaret ve Lojistik AŞ (... Şirketi) vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 04.06.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı ... Şirketi vekili Avukat ... ile davalı ... (... Şirketi) vekili Avukat ... ve davacı vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 28.10.2015-19.09.2017 tarihleri arasında davalı işyerinde pilot olarak çalıştığını, davalı Şirketler arasındaki hukuki ilişkinin sözleşme ile düzenlendiğini, mevzuat gereği ... Şirketi uçak işletme ruhsatı bulunmadığından işletme ruhsatı bulunan diğer davalı ... Şirketi ile işletme sözleşmesi imzaladığını, ... Şirketinin uçaklarının işletmesinin ... Şirketi üzerinden yapıldığını, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, aylık ücretinin net 12.000,00 USD olduğunu, ayrıca yurt dışı uçuşlar için 150,00 USD harcırah ödendiğini, davalı ... Şirketi tarafından fesih bildirimi ile birlikte kıdem tazminatı bordrosu, ihbar tazminatı bordrosu, ihbar ve kıdem tazminatı hesap tablosu, maliyet dağıtım tablosu başlıklı belgelerin de imza karşılığında davacıya tebliğ edildiğini ancak bu tutarların ödenmediğini beyanla sözleşmenin feshine bağlı tazminat, sözleşmenin feshine bağlı kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; ihbar tazminatı bakımından bozmadan sonra ıslah yapamayacaklarını belirterek bakiye ihbar tazminatının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davalılar arasında 03.10.2016 tarihli uçak işletme sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin yanı sıra davacının da katıldığı 03.10.2016 tarihli "Müşteri-İşleten-Pilot Arasında Ücret ve Diğer Hakların Ödenmesine İlişkin Sözleşme ve Hizmet Sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin taraflarca imzalandığını, müşteri, işleten ve pilot arasında imzalanan sözleşme uyarınca davalılar arasında imzalanan işletme sözleşmesi sona erdiğinde davacı pilot ile imzalanan tüm sözleşmelerin tazminatsız olarak sona ereceğinin kararlaştırıldığını, davalılar arasındaki işletme sözleşmesinin uçakların satılması nedeniyle sona erdiğini, bu nedenle davalı müvekkili Şirketin davacıya hiçbir borcunun olmadığını, davacı tarafından sunulan ve müvekkili Şirketçe davacıya imzalatıldığı iddia edilen belgelerde müvekkili Şirketin imzası bulunmadığından bu belgelere dayanarak tazminat talep edilemeyeceğini, sözleşmenin davacının görev yaptığı uçağın üçüncü kişiye devredilmesi nedeniyle haklı nedenle sona erdirildiğini, davacının pilot olması nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) kapsamı dışında olduğundan kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti taleplerinin haksız ve dayanaktan yoksun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; 4857 sayılı Kanun kapsamında olmayan davacının açtığı davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, tüm taraflarca imzalanan 03.10.2016 tarihli "Müşteri-İşleten-Pilot Arasında Ücret ve Diğer Hakların Ödenmesine İlişkin Sözleşme ve Hizmet Sözleşmesi" başlıklı sözleşmeye göre davacı pilotun, ... Şirketinin bünyesinde pilotluk görevini yerine getirdiğini, müvekkili Şirketin davacı pilotun işvereni olmadığını, müşteri, işleten ve pilot arasında imzalanan sözleşme uyarınca davalılar arasında imzalanan işletme sözleşmesi sona erdiğinde davacı pilot ile imzalanan tüm sözleşmelerin tazminatsız olarak sona ereceğinin ve müvekkili Şirkete hiçbir sorumluluk yüklenemeyeceğinin kararlaştırıldığını, davacının 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (6098 sayılı Kanun) hükümlerine tâbi olduğundan kıdem tazminatı alacağı bulunmadığını, yıllık izin ücreti ve ihbar tazminatının koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişi tarafından hazırlanan seçenekli raporda tazminat miktarının giydirilmiş ücret üzerinden hesaplandığını, davacı ile davalı ... Şirketi arasında imzalanan 28.10.2015 tarihli sözleşmenin 11 inci maddesinin 4 üncü bendinde açıkça ihbar tazminatının uçuş parası dâhil aylık net ücretin 1,5 katından az olmamak üzere şeklindeki tarafları bağlayıcı hükmü nedeniyle ihbar tazminatının 18.000,00 USD olması gerektiğinin belirtildiği, davacı tarafın ihbar tazminatına yönelik ek davanın bu dosya ile birleştirildiğini gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... Şirketi vekili istinaf dilekçesinde; davacı ile imzalanan sözleşmelerin tazminatsız olarak sona erdiğini, İlk Derece Mahkemesinin davanın kısmen kabulü yönündeki hükmünün hukuka aykırı olduğunu, davacının iş sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini, davacı ile menfaat birliği olan tanıkların beyanlarının delil değeri bulunmadığını, bilirkişi raporunun hatalı ve eksik incelemenin ürünü olduğunu, davacının yasal süre geçirildikten sonra sunulan ıslah talebinin hukuka aykırı olduğunu, reddedilen miktar yönünden lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesi ve davacının talebini aşar şekilde hüküm kurulmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili istinaf dilekçesinde; dava açılış tarihinin yanlış tespit edildiğini, Mahkemenin Bölge Adliye Mahkemesi kararına kesin delil mahiyeti yükleyerek yeniden inceleme ve değerlendirme yapmaksızın verdiği kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, Şirket ile diğer davalı Şirket arasında imzalanan "uçak işletme sözleşmesi" ticari işletme devri niteliğinde olmadığını, Şirketin taraflar arasındaki üçlü ilişkide işveren olmayıp yalnızca uçağı işleten sıfatına haiz olduğunu, davacı yanın müvekkili ... Şirketinden talep edebileceği herhangi bir işçilik alacağı bulunmadığını, sözleşmenin feshedilmesinde hiçbir kusuru olmayan müvekkili aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesinin açık kanun hükmüne aykırılık teşkil ettiğini, reddedilen ücret ve reddedilen fesih tazminatı yönünden tarafları lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, harçlandırılan ıslah talebini aşar şekilde hüküm verilmesi ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin açıkça usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının kullandığı uçağın diğer davalıya ait olduğu, işletmesinin ... Şirketi tarafından yapıldığı, davacının iş sözleşmesinin 19.09.2017 tarihinde davalılarca feshedildiği, davacının fesih tarihindeki en son ücretinin uçuş tazminatı adı altındaki ücret de eklendiğinde 13.902,21 USD olduğu, iş sözleşmesi davalılarca haksız olarak feshedildiğinden ihbar tazminatına hak kazandığı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 438 inci maddesinde düzenlenen haklı sebebe dayanmayan feshe ilişkin tazminata da hak kazandığı, düzenlenen tazminat miktarı, kıdemi ve fesih sebebi nazara alındığında Mahkemece 2 aylık ücrete hükmedilmesinde bir hata bulunmadığı, tazminat miktarını belirleme yetkisi hâkime ait olduğundan reddedilen miktar üzerinden davalılar lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin yerinde olduğu, dava tarihinin 12.12.2017 olarak yazılmasının mahallinde düzeltilebilir rakam hatası niteliğinde olduğundan kaldırma nedeni yapılmadığı gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, haksız fesih tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti ile talebin aşılıp aşılmadığı, haklı fesih iddiasının ispatı, vekâlet ücreti ile davalıların dava konusu alacaklardan sorumluluğuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6098 sayılı Kanun'un 393, 420, 422, 425, 432, 435 ve 438 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalı ... İnşaat Makine Ticaret ve Lojistik AŞ'den alınarak davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.