"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 51. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2613 E., 2024/327 K.
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 11. İş Mahkemesi
SAYISI : 2017/202 E., 2019/709 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 11.06.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 09.07.2012-28.02.2014 ve 01.03.2014-24.07.2015 tarihleri arasında davalı işyerinde elektrik elektronik mühendisi olarak çalıştığını, davacının ilk dönem ücretinin 3.150,00 USD, son net aylık ücretinin 3.500.00 USD olduğunu, iş sözleşmesinin davalı Şirket tarafından haksız olarak feshedildiğini, davacının işyerinde haftanın 7 günü 07.30-20.00/21.00 saatleri arasında çalıştığını, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalıştığını, fakat bu çalışmalarının karşılığının ödenmediğini, hileli bordrolama yapıldığını, davacıya ödenen ücretlerin fazla çalışma ve tatil ücreti olarak dağıtıldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 09.07.2012-28.02.2014 ve 01.03.2014-24.07.2015 tarihleri arasında çalıştığını, son ücretinin brüt 2.234,00 USD olduğunu, davacının çalışma döneminin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona erdiğini ispat etmesi gerektiğini, davacı ihtirazı kayıtsız olarak ödenen tutarları aldığından bordroda yazan tutarlar dışında fazla çalışma ücretine hak kazandığını ancak yazılı delil ile ispatlayabileceğini, davacının proje bazlı belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştığını, iş sözleşmesinin rızası ile iş bitimi nedeniyle sona erdirildiğini, alacak taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 09.07.2012-28.02.2014 ve 01.03.2014-24.07.2015 tarihleri arasında davalı nezdinde çalıştığı, yaptığı iş ve koşulları düşünüldüğünde tanık anlatımları ve bordrolardaki toplam hakedişin davacı iddiasına yakın olduğu görülmekle davacının iddialarına itibar edilmek suretiyle ücretinin net 3.500,00 USD olarak kabulünün gerektiği, iş sözleşmesinin davalı işverenlik tarafından iş bitimi sebebiyle tazminata hak kazanacak şekilde feshedildiği, davacı ile birlikte çalışması bulunduğu anlaşılan tanık anlatımları ile belirlenen çalışma gün ve saatlerine göre davalının ileri sürdüğü zamanaşımı def'i kapsamındaki süre dışlanarak davacının haftalık çalışma süresini aşan fazla çalışmaları ile hafta tatili ve genel tatil çalışmaları bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkemece 30.11.2018 tarihli kök hesap raporu ve 02.05.2019 tarihli talep artırım dilekçesi gibi işçilik alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken aksine bir kanaatle 09.08.2019 tarihli ek hesap raporuna göre karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davanın belirsiz alacak davası olarak ikame edildiğini, davanın niteliği olarak kısmi eda - külli tespit davası kapsamı içerisinde talepte bulunulduğu, bu açıdan fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil alacakları yönünden 30.11.2018 tarihli kök hesap raporunun dosya kapsamına uygun olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; tanıkların müvekkil Şirkette çalışmadığı, davacı ile ortak çalışmalarının olmadığı, davacının çalışmalarına ilişkin bilgi ve görgü sahibi olmadığı dönemlere ilişkin dahi tanık beyanları dikkate alınarak fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil hesaplaması yapılmasının hatalı olduğunu, her dönem için davacının ücreti ayrı ayrı dikkate alınması gerekirken bilirkişi tarafından 09.07.2012-11.04.2013 ve 13.05.2013-03.02.2014 dönemleri için davacının ücretinin 3.150,00 USD olarak dikkate alınmasının hatalı olduğunu, davacıya fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödendiğini ancak Mahkemenin davacının ücretini hatalı belirlediği için bu ödemeleri dikkate almadığını, Mahkeme tarafından hatalı tespit edilen ücretin bir de net ücret olarak esas alınmasının hatalı ve hukuka aykırı olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iş sözleşmesinin davalı işverence iş bitimi nedeniyle feshedildiği, bu itibarla davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, davacının ortalama olarak haftada 16,5 saat fazla çalışma yaptığı, yurt dışında olduğu süre bakımından fazla çalışma ücretinin net ücreti üzerinden bilirkişi tarafından hesaplandığı, hesaplamanın dosya içeriğine uygun olduğu, Mahkemece her ne kadar indirim % 30 oranında uygulanmış ise de davacı vekilinin 02.05.2019 tarihli talep artırım dilekçesinde kök rapor ile belirlenen miktardan % 40 oranında indirim yaparak talepte bulunulmuş olduğundan Daire tarafından kurulan hükümde de % 40 oranında indirim uygulandığını, davacı tanıklarının beyanlarına göre davacının iki haftada bir hafta tatillerinde günlük 10 saat çalışma yaptığı, davacı tanıklarının beyanlarına göre davacının dinî bayramların ilk günü hariç diğer resmî tatil günlerinde çalıştığı, bilirkişi tarafından düzenlenen 30.11.2018 tarihli kök raporda genel tatil ücreti hesaplaması isabetli olarak yapıldığı ancak toplama yaparken rakamsal hata yapılarak söz konusu alacak toplamı olarak 4.025,00 USD yazılacak iken 758,33 USD yazıldığı, başkaca delillerle desteklenen davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilemeyeceği yönündeki davalı istinafının yerinde olmadığı, davanın belirsiz alacak davasının bir türü olan kısmi eda külli tespit talepli alacak davası olduğu, zamanaşımı def'inin sadece davaya karşı yapılabileceği, davacı tarafça yapılan tamamlamaya karşı yapılacak zamanaşımı def'inin hukuki değer taşımayacağı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davanın türü, aylık ücret miktarı, iş sözleşmesinin feshi ile davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 107 ve 109 uncu maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri ile 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.