"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/148 E., 2023/440 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işçilik alacağı davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 28.10.2008 tarihinden iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği 07.03.2016 tarihine kadar muhtelif alt işveren işçisi sıfatıyla elektrik teknisyeni olarak çalıştığını, yapılan iş gözetildiğinde kurulan asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunu, mahkeme kararları ile Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ’nin (...) gerçek işveren olduğunun tespit edildiğini, davalı Şirketin sorumluluğunun ise ...'ın hisselerini devralması nedeniyle doğduğunu, davacının devirden sonra davalı Şirkette çalışmaya devam ettiğini, fazla çalışma ücretleri, hafta tatili ücretleri ve pazar çalışması ücretlerinin ödenmediğini, söz konusu ücretlerin toplu iş sözleşmesi hükümleri de dikkate alınarak ödenmesi gerektiğini, 26.01.2012 tarihinde ..., Su ve Gaz İşçileri Sendikası'na (... Sendikası) üye olmak suretiyle toplu iş sözleşmesi hükümlerinden faydalanmaya başladığını, fesihle birlikte 7.131,24 TL kıdem tazminatı ve 3.166,24 TL ihbar tazminatı ödendiğini ileri sürerek; kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ilave tediye, sosyal yardım, ikramiye, iş güçlüğü tazminatı, elektrik yardımı ve vardiya tazminatının davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ... Enerji Dağ. AŞ'nin (...) kuruluş yılı dikkate alındığında daha önce Mahkemece verilen muvazaa kararının kıyaslama yapılarak davalı Şirkete karşı uygulanamayacağını, davacının 01.09.2013 tarihinde davalı Şirkette çalışmaya başladığını, sendika üyesi olmadığından ve dayanışma aidatı ödemediğinden toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacağını, davalı Şirketin özelleştirme neticesinde kamu kuruluşu olmadığını, elektrik yardımı alacağına ilişkin dosyaya herhangi bir veri sunulmadığını, sosyal yardım, elektrik yardımı, gıda yardımı ve ikramiye alacak taleplerinin toplu iş sözleşmesinde yer almadığını, iş sözleşmesinin davacının talebi üzerine ve ikale yapılarak sonlandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 15.05.2018 tarihli ve 2017/171 Esas, 2018/328 Karar sayılı kararı ile; toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti ve toplu iş sözleşmesine bağlı ödenmeyen işçilik alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacının elektrik yardımı alacağı isteminin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27 nci Hukuk Dairesinin 01.07.2020 tarihli ve 2018/2427 Esas, 2020/1502 Karar sayılı kararı ile; davacının ...'ın asıl işini yaptığı ve Yargıtay tarafından onanıp kesinleşen İstanbul 1. İş Mahkemesinin 2011/681 E., 2013/16 K. sayılı ilâmıyla ...'ın asıl işinin bölünerek alt işverenlere verilemeyeceğinden ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun kesinleşmiş olduğunun belirlendiği, bu kabule göre davacı işçinin başlangıçtan beri ... işçisi ve devirden sonra da davalı ... işçisi olduğundan davalı vekilinin husumete ilişkin istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, özelleştirme öncesi dönemle ilgili olarak davacının ilave tediye ödemesine hak kazandığı, davacının sendika üyesi olduğu ve davacının toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiği, 11.04.2018 tarihli bilirkişi raporunun hüküm kurmaya yeterli olduğu ve bu raporu esas alan İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleri ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 17.02.2021 tarih, 2020/6254 Esas, 2021/4199 Karar sayılı ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresinin sona erdiği 28.02.2015 tarihinden itibaren ... şirketi ile ... Sendikası arasında bağıtlandığı anlaşılan 01.07.2013-29.02.2016 tarihli toplu iş sözleşmesinin dosya kapsamına alınarak ve davacının bu toplu iş sözleşmesinden faydalanıp faydalanmadığı da belirlenerek sonuca gidilmesi gerektiği ayrıca toplu iş sözleşmesinin ilgili maddesine göre 40 günlük ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanmasının yerinde olmadığı gerekçeleri ile karar bozularak dosya kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak toplanan kanıtlar ve bozma ilâmı sonrası alınan bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; dava dışı ... ile yüklenici firmalar arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığını, müvekkili şirket ...'nın taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin dikkate alınmadığını, bilirkişi raporundaki hesaplamaların eksik ve hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriği, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının yararlanması gereken toplu iş sözleşmesine göre dava konusu işçilik alacaklarının hesaplanıp hesaplanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.