"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1093 E., 2023/2847 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 26. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Vakfın 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 ... Kanun) kapsamında kamu kuruluşu olduğunu, işe girdiği tarihten itibaren ödenmesi gerektiği hâlde ilave tediye alacağının ödenmediğini ayrıca davalı işyeri ile ... Kooperatif Ticaret Eğitim ve Büro İşçileri Sendikası (Koop ... Sendikası) arasında imzalanmış toplu ... sözleşmesi bulunduğunu belirterek ilave tediye ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan aile ve çocuk yardımı, ... harçlığı, yemek yardımı, yakacak yardımı ve ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davaya konu taleplerin zamanaşımına uğradığını, müvekkili Vakfın kamu tüzel kişiliği bulunmadığını ve dolayısıyla davacının ilave tediye alacağına yönelik talebinin kanuni dayanağı bulunmadığını, öte yandan 16.02.2012 tarihli ve 2012/1 ... Fon Kurulu kararı ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Personelinin Norm Kadro Standartları, ... Tanımları, Nitelikleri, Özlük Hakları ve Çalışma Şartlarına İlişkin Esaslar'ın belirlendiğini, ....05.2014 tarihli ve 2014/2 ... Fon Kurulu kararı ile değiştirilen maddesine göre ikramiyelerin ilave tediye niteliğinde olacağı ve personele ayrıca ilave tediye alacağının ödenmeyeceğinin düzenlendiğini, davacının müvekkili Vakıftan toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacağı bulunmadığını, çalıştığı tüm süreye ilişkin kanuni haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 26. ... Mahkemesinin 27.02.2020 tarihli ve 2018/395 Esas, 2020/217 Karar ... kararı ile; il ve ilçelerde 3294 ... Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu uyarınca kurulan sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının devlete bağlı, 6772 ... Kanun kapsamında sayılan işyerlerinden olduğu, davalı ile Koop ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesi bulunduğu, davacının sendikaya üye olduğu, Fon Kurulu kararına bağlı olarak 2012 yılından itibaren ilave tediye niteliğinde ikramiye ödeniyor ise ilave tediye ödenmeyeceği gerekçesiyle ilave tediye talebinin reddi, diğer taleplerin kabulü ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 13.10.2022 tarihli ve 2020/1541 Esas, 2022/1888 Karar ... kararıyla; aynı davalıya karşı açılan ve Dairenin 2020/1537 Esas, 2022/506 Karar ... dosyası ile görülen davada verilen hükmün Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 31.05.2022 tarihli ve 2022/5459 Esas, 2022/6857 Karar ... kararında yazılı gerekçelerle bozulduğu, ilâmda belirtildiği gibi 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 ... Kanun) 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre sona ... toplu ... sözleşmesinin ... sözleşmesine ilişkin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar ... sözleşmesi hükmü olarak devam edeceğinden ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğüne bağlı il ve ilçe sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına ilişkin olarak ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası ile ... Koop ... Sendikası arasında işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesinin 01.07.2018 tarihinde imzalandığı görüldüğünden 01.07.2013-30.....2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi hükümlerinin, art etkisi gözetilerek ... sözleşmesi hükmü niteliğinde 01.07.2018 tarihine kadar devam ettiği kabul edilerek hesaplama yapılması gerektiğinden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun bu nedenle yerinde görüldüğü belirtilerek, dosyada mübrez 18.12.2019 tarihli bilirkişi ek raporu esas alınarak davacının alacaklarının yeniden hesaplandığı ve ayrıca arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra muaccel olan alacaklar için arabuluculuk dava şartı yerine getirilmediğinden bu dönem yönünden davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin ....03.2023 tarihli ve 2022/18783 Esas, 2023/3116 Karar ... ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, özel hukuk tüzel kişisi olan Vakfın 6772 ... Kanun kapsamında olmaması sebebiyle davacının 6772 ... Kanun'dan ... ilave tediye alacağına hak kazanmasının mümkün olmadığı, bu sebeple davalı Kurumun özel hukuk hükümlerine tâbi olmasının ilave tediye alacağı ödemesine engel olmadığı yönündeki gerekçenin yerinde olmadığı, davacının üyesi bulunduğu Koop ... Sendikası ile davalı işveren arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanma ... bulunduğu kabul edilerek toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan bir kısım alacağın hesaplandığı, dosya içeriğine göre davacının 23.01.2014 tarihinde sendika üyesi olduğu buna göre toplu ... sözleşmelerinin imza ve yürürlük tarihlerinin ayrı ayrı gözetilmek suretiyle yeniden değerlendirme yapılması gerektiği gerekçeleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmında belirtildiği gibi davalı Vakıf bir özel hukuk tüzel kişisi olduğundan Vakfın 6772 ... Kanun kapsamında olmaması sebebiyle, davacının 6772 ... Kanun'dan ... ilave tediye alacağının bulunmadığı, bunun yanında 6356 ... Kanun gereğince toplu ... sözleşmesinden yararlanmak için taraf sendikaya üye olmak ön koşul olup yararlanılabilecek dönem sendika üyelik tarihine göre belirlendiğinden, davacının 23.01.2014 tarihinde sendika üyesi olması nedeniyle davacının sendika üyelik tarihinin, üyeliğin işverene bildirildiği tarih ve hesaplamaya esas alınan toplu ... sözleşmelerinin imza ve yürürlük tarihleri itibarıyla bilirkişiden ek rapor alınarak davacının işçilik alacaklarının buna göre yeniden tespit edildiği, bilirkişi raporunun denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun olduğu, bilirkişi ek raporuna göre davacının işçilik alacaklarının hüküm altına alındığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, ortada geçerli bir toplu ... sözleşmesi bulunmadığını, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının kamuya bağlı işyerleri olarak değerlendirilemeyeceğini, müvekkili Vakıf yönünden işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesi bağıtlanmasının mümkün olmadığını, sendikanın yetkisiz olduğunu, Vakıf ile davacı arasında 2012 yılında imzalanan ... ... sözleşmesine göre personele ödenecek aylık ücret, ikramiye ve diğer sosyal yardımları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fon Kurulunun belirleyeceği hükmünün bulunduğunu, davacıya da sosyal yardımlaşma vakıflarının tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre işçilik haklarının ödendiğini, müvekkili Vakıfta çalışan işçilerin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Personelinin Norm Kadro Standartları, ... Tanımları, Nitelikleri, Özlük Hakları ve Çalışma Şartlarına İlişkin Esaslar'a tâbi olduğunu, Vakıfta çalışan personel sayısının 30'un altında olması ve 7144 ... Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe girmesi nedenleriyle toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacaklarından bahsedilmesinin mümkün olmadığını, 30.....2015 tarihinden sonra herhangi bir toplu ... sözleşmesi imzalandığına dair davacı tarafça bir evrak dosyaya sunulmadığından, toplu ... sözleşmesinin 30.....2015 tarihinden sonra neden yürürlükte kabul edildiğinin kararda gerekçelendirilmediğini, faiz türü ve miktarlarının hatalı belirlendiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının sendika üyelik tarihine göre toplu ... sözleşmesinden yararlanabileceği tarih tespit edilerek buna göre uyuşmazlık konusu alacakların hesaplanması gereken dönemin belirlenmesi konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi.
2. 6356 ... Kanun'un 36 ve 39 uncu maddeleri ile 6772 ... Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.