"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/239 E., 2023/24 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalı ... Elek.Ürt.Dağ.Paz. San. ve Tic.AŞ (... Şirketi) vekili, davalı ... Elek.Ürt.Dağ.Paz. San. ve Tic.AŞ (... Şirketi) vekili ve ... Elektrik Endüstri San.ve Tic. AŞ (... Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiş ve Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar ... Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama San. ve Tic. AŞ ve ... Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret AŞ vekili ile davalı ... Elektrik Endüstri San. ve Tic. AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
Miktar ve değeri temyiz kesinlik sınırını aşmayan taşınır mal ve alacak davalarına ilişkin nihai kararlar 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 427 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 427 ve 432 nci maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre davalılar ... Şirketi ve ... Şirketi aleyhine tespit edilen ve temyize konu edilen toplam miktar Mahkemenin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 12.950,00 TL’nin altında kaldığından davalıların temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Davalı ... Şirketi vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 17.12.2010 tarihinde, davalılardan ...-... Mad. Haf. İnş. Taah. Tur. Nak. Ser. ve Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.nde (...-... Şirketi) harita mühendisi olarak işe başladığını, adı geçen davalının davacıyı asıl işveren sıfatıyla diğer davalılardan aldığı işlerde çalıştırdığını, davacının ... sözleşmesinin davalılardan ...-... Şirketi tarafından 23.01.2012 tarihinde haklı neden olmaksızın sona erdirildiğini, tazminat ve işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti ve ücret alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili firmanın hiçbir ilişkisinin olmadığını, diğer davalılar ile de alt işverenlik vb. ticari ilişkisinin olmadığını, davalı ... Şirketi ile herhangi bir ilişkilerinin olmadığını, bu nedenle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; Şirketlerinin gerek davacı, gerekse de diğer davalılardan ...-... Şirketi arasında doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir istihdam ilişkisinin olmadığını savunarak davanın husumet yokluğu nedeniyle reddini istemiştir.
3. Davalı ... Elek. En.Ürt.ve İnş.San.Tic.AŞ (... Şirketi) vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazında bulunarak, kendileri ile davacı ... diğer davalılar arasında hiçbir hukuki ya da akdi ilişki olmadığını, asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, firmanın Trabzon ilinde iki adet HES tesisi
yaptığını, bu tesisin işlerinin, davalılar arasında olmayan ... merkezli başka bir firmaya ihale edildiğini, davacı ile aralarında ... ilişkisinin olmadığını, kendi kayıtlarının incelenmesi ile de davacı ... diğer davalılarla ilgilerinin olmadığının anlaşılacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
4. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacı ile aralarında ... ilişkisi olmadığını, davacının firmalarında çalıştığına dair kayıt olmadığını, bunun SGK kayıtları ile de sabit olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
5. Davalı ... Şirketi davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.05.2015 tarihli ve 2013/507 Esas, 2015/293 Karar ... kararıyla; davacının ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı neden olmaksızın ve önel verilmeksizin feshedildiğinin anlaşıldığı, davacının bilirkişi raporunda hesaplanan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti ve ücret alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... Enerji Elk. Ür. Ltd. Şti. (... Enerji Şirketi) vekili ve ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.01.2019 tarihli ve 2018/10707 Esas, 2019/40 Karar ... ... ilâmıyla; sair temyiz sebepleri incelenmeksizin, davacının 17.12.2010-10.09.2011 tarihleri arasında ... Şirketine ait 1016564 sicil nolu işyerinde çalıştığı, davalı ... Enerji Şirketi ile ... Şirketinin ortaklarının ve adreslerinin farklı olduğunun görüldüğü, Mahkemece husumet tevcihinde kabul edilebilir yanılgı nedeni ile dava, 6100 ... Kanun'un 124 üncü maddesine göre ... Enerji Şirketine yöneltilerek usuli işlemlerin yapılması, davacının tazminat ve işçilik alacaklarından sorumlu olan Şirketlerin tespit edilerek sonuca gidilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 25.11.2021 tarihli ve 2019/111 Esas, 2021/663 Karar ... kararıyla; Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alındığı, davalı ... Şirketine husumet yöneltildiği, davalı ... Şirketinin de UYAP sisteminde kaydının düzeltildiği, davalılar ...-... Şirketi ve ... Şirketinin ödenmeyen ve hak kazanılan tüm alacaklardan birlikte sorumlu oldukları, davalılar ... Şirketi, ... Şirketi ve ... Şirketinin ise önceki alt işveren olmaları sebebi ile ihbar tazminatı ve yıllık izin ücret alacağından sorumlu olmadıkları, kendi dönemlerine ait kıdem tazminat alacağından sorumlu oldukları, yine kendi döneminde devir tarihine kadar doğmuş bulunan ücret, fazla çalışma, ... ... genel tatil ücretinden sorumlu oldukları, ancak ücret, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarından kendi döneminden sorumluluğunun devir tarihinden itibaren iki yıl süre ile sınırlı olduğu, davacının ... sözleşmesinin 23.01.2012 tarihinde davalı son alt işveren ... Şirketi tarafından usule uygun bildirim öneli verilmeden feshedildiği, davalı ... Şirketinin asıl işveren, davalı ... Şirketi son alt işveren olması nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatının tamamından sorumlu olduğu, yıllık
izin ücret alacağı talebinin davalılar ...-... Şirketi ve ... Şirketi yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi ve ... Şirketi vekili ve davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.03.2022 tarihli ve 2022/2092 Esas, 2022/3541 ... ilâmıyla; dosya kapsamına göre; ...-... Şirketinin davacının sigortalı gösterildiği alt işveren olduğu, davacının ...-... Şirketi tarafından asıl işveren olan diğer davalılar ... Şirketi., ... Şirketi, ... Şirketi ve ... Şirketi işyerlerinde çalıştırıldığının anlaşıldığı, asıl işverenlerin kendi dönemlerindeki süre ve ücret üzerinden sorumlu tutulması gerekirken ve davacının asıl işveren ... Şirketinde çalışması 02.12.2011-23.01.2012 tarihleri arasında olmasına rağmen Mahkemece; davalı ... Şirketinin davacının alacaklarından hizmet süresinin tamamı üzerinden davalı ... Şirketi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasının hatalı olduğu, ayrıca davacı tarafından ... sözleşmesinin ...-... Şirketi tarafından feshedildiği ileri sürülmesine rağmen, bu konuda bir gerekçe oluşturmaksızın davacının ... sözleşmesinin ... Şirketi tarafından feshedildiğinin belirtilmesinin de eksik inceleme anlamına geldiği gerekçeleriyle bozma kararı verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda hidroelektrik santral inşaatında davalı ... Şirketinin alt işveren olduğu, diğer davalıların ise asıl işveren oldukları, aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulmuş olduğu, 4857 ... ... Kanunu’nun (4857 ... Kanun) 2 inci maddesi gereğince davacının ödenmeyen tüm işçilik alacaklarından alt işveren ve asıl işverenlerin birlikte sorumlu oldukları, buna göre davalı ... Şirketinin ödenmeyen ve hak kazanılan tüm alacaklardan sorumlu olduğu, diğer davalı Şirketlerin kendi dönemlerine denk gelen alacaklardan sorumlu oldukları, davalı asıl işverenlerin yine kendi döneminde doğmuş bulunan ücret, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ücretinden sorumlu olduklarının anlaşıldığı gerekçesiyle alınan ek bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi ve ... Şirketi vekili ve davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Şirketi ve ... Şirketi vekili her iki davalı adına sunduğu temyiz dilekçesinde; davalılar ... Şirketi ve ... Şirketi ile davacının işvereni diğer davalı ... Şirketi arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğuna dair hiçbir delil bulunmadığını, ...-... Şirketi ile davalılar arasında hukuki veya fiili, doğrudan yahut dolaylı olarak bir bağlantı bulunmadığı, bu konuda yapılan araştırmanın yetersiz olduğunu, bu nedenle davacının alacaklarından ... Şirketi ve ... Şirketinin sorumluluğunun bulunmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Şirketinin temyizi miktardan reddedildiğinden temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının alacaklarının bozma ilâmına uygun biçimde belirlenip belirlenmediği hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... Kanun'un 2, 17, 59 uncu maddeleri ile 120 nci maddesinin atfıyla hâlen uygulanmakta olan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Şirketi vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
A. Davalı ... Şirketi ve ... Şirketinin Temyizi Yönünden
Davalı ... Şirketi ve ... Şirketi vekillerinin temyiz dilekçelerinin miktardan REDDİNE,
Peşin alınan temyiz istek harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
B. Davalı ... Şirketinin Temyizi Yönünden
Davalı ... Şirketi vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ... Şirketine yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
08.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.