"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/68 E., 2024/132 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Bakanlıkla dava dışı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacının alt işveren işçisi olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışırken 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin düşürüldüğünü, bundan dolayı ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı alacaklarının bulunduğunu ayrıca davacının pandemi döneminde davalı Bakanlık tarafından yayımlanan Genelge çerçevesinde 7,10 ve 15'er günlük nöbetler ile gece gündüz yirmi dört saat kapalı sistem çalıştığını, bu çalışma şeklinde fazla çalışma yapıp ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatillerinde çalıştığını ve gece çalışması yaptığını ancak bu çalışmalara ilişkin zamlı ücretlerin toplu iş sözleşmesi hükümlerine uygun olarak ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ve gece zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücretinin sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra da ilgili düzenlemeler uyarınca eksiksiz ödendiğini, davacının ücret farkı ile buna bağlı ilave tediye, ikramiye alacağının ve fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, gece çalışması ücreti alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.05.2022 tarihli kararı ile; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan sözleşmede asgari ücretin belirli oran fazlasına yönelik bir düzenleme bulunmaması ve dosya kapsamında mevcut bilirkişi raporu dikkate alınarak davacının talep konusu alacaklara hak kazanmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 20.10.2022 tarihli kararı ile; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan sözleşmede asgari ücretin belirli oran fazlasına yönelik bir düzenleme bulunmaması sebebiyle fark ücret alacaklarının reddine karar verilmesinin yerinde olduğu, puantaj kayıtları da dikkate alındığında ve pandemi koşulları gözetildiğinde davacının işyerindeki çalışma süreci ile dinlenmesinin iç içe geçtiği, davacının fazla çalışma ücreti alacağının reddine karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 23.01.2023 tarihli kararı ile; dosya kapsamında yer alan bilirkişi raporunda, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi'nin ilgili hükmü dikkate alınarak davacının sürekli işçi kadrosuna geçtiği tarihinden itibaren hak kazandığı ve ilgili toplu iş sözleşmesine göre ödenmesi gereken ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı ile gece zammı ücreti alacaklarının bulunduğu tespit edilmesine ve davalı tarafça söz konusu miktarların ödendiğinin ispatlanamamasına rağmen İlk Derece Mahkemesince ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı ile gece zammı ücreti alacağının reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile gece zammı ücreti alacaklarına hak kazandığı sabit olmasına rağmen davalı tarafça dosyaya söz konusu tutarların ödendiğini gösterir herhangi bir kayıt veya belge sunulmadığından davacının talebi ile bağlı kalınmak suretiyle söz konusu alacakların kabulüne; diğer alacakların ise usuli kazanılmış hak ilkesi dikkate alınmak suretiyle bozma öncesindeki gibi reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; işçinin onayının bulunup bulunmadığı, istisnai işyerlerinden birinde çalışıp çalışmadığı yahut olağanüstü bir dönem olup olmadığı hususlarına bakılmaksızın işçinin fazla çalışma ya da fazla süreli çalışma yapması hâlinde fazla çalışma ücreti alacağına hak kazanması gerektiğini, davacının 31.10.2020 tarihinden sonra işyerinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanıp yararlanmadığı araştırılmaksızın fazla çalışma ücreti alacağının %50 zamlı ücret üzerinden hesaplanmasının hatalı olduğunu, davacının pandemi döneminde kapalı sistem çalıştığını, bu dönemdeki çalışma şekline ilişkin kayıtlar getirilmeksizin eksik inceleme ile karar verilmesinin hatalı olduğunu, davacı tarafça yapılan işin niteliği dikkate alındığında 24 saat çalışmanın mümkün olduğunu, gerek pandemi dönemi gerek sonrasında davacının Kurumda keyfi hareket etmesi, fazla çalışma yapma yapmama, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerine gelme gelmeme serbestisinin bulunmadığını, bilirkişi raporunda yapılan fazla ödemelere ilişkin masupların hatalı olduğunu, alacakların ve ödemelerin sadece ilgili ay özelinde mahsup edilmesi gerektiğini, 11 saati aşan çalışmaların, gece 7,5 saati geçen çalışmaların, yılda 270 saati geçen fazla çalışmaların ödenmediğini, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının toplu iş sözleşmesi hükümlerine uygun şekilde ödenmesi gerektiğini, davacıya ait alacakların eksik hesaplandığını, gece 7,5 saati aşan çalışmalar bakımından davacının yazılı rızası bulunmadığından bu çalışmaların fazla çalışma hesabına dâhil edilmesi gerektiğini, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ile gece zammı ücreti alacaklarının 02.04.2018 tarihinden arabuluculuk son tutanak tarihine kadar hesaplanması gerektiğini, davacının ücreti işveren tarafından tek taraflı düşürüldüğünden fark alacakların reddinin de hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ödenmeyen ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı ile gece zammı ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığına ve hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 44 ve 69 uncu maddeleri, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi'nin ilgili hükmü.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
24.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.