"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/833 E., 2024/588 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davalı ... yönünden husumet nedeniyle reddi, davalı ... Cargo Şirketi yönünden davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 8. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/159 E., 2023/341 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... (SGK) Başkanlığı yönünden husumet nedeniyle reddine, davalı ... Cargo Lojistik Hizmetler AŞ (... Cargo Şirketi) yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... Cargo Şirketi vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın davalı SGK Başkanlığı yönünden husumet nedeniyle reddine, davalı ... Cargo Şirketi yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Cargo Şirketi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Cargo Şirketinin Antalya Şubesine ait araçlarda Antalya'nın bazı ilçeleri ile Afyon, Isparta ve Burdur illerine yapılan taşımacılık işinde 01.03.2013-24.11.2016 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ve ücretlerinin bir kısmının eksik ödenmesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğini, davalı işverenin davacının sigorta çıkışını "İşveren tarafından işçinin ahlâk ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih" Kod (29) olarak bildirdiğini, davacının davalı işveren aleyhine işçilik alacaklarının tahsili için işçilik alacağı davası açtığını, davanın müvekkili lehine sonuçlandığını ve kararın kesinleştiğini ileri sürerek davacının işten çıkış kodunun "İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile feshi" Kod (25) olarak tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı SGK Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; işten ayrılış kodunun düzeltilmesine yönelik davaların muhatabının işveren olduğunu, müvekkili Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, ayrıca işçinin işveren hakkında çıkış kodunun tespiti talebiyle dava açabilmesi için daha önce işçilik alacakları davası açmaması gerektiğini, açılan davada hukuki yarar olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Cargo Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkil Şirketin Antalya şubesinde şoför olarak çalıştığını, davacının işçilik alacaklarına ilişkin önceden dava açtığını, verilen kabul kararının kesinleştiğini, karara konu işçilik alacaklarının davacıya ödendiğini, işten çıkış kodunun değiştirilmesi talepli davanın açılabilmesi için daha önce tazminatların ödenmesi nedeniyle eda davası açılmaması gerektiğini davacının somut davada hukuki yararının bulunmadığını, davanın dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini savunarak davanın usulden ve esastan reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; işten çıkış kodunun düzeltilmesi veya tespitine ilişkin talepler yönünden SGK'ya husumet yöneltilmesi mümkün olmadığından, davalı SGK'ya yöneltilen davanın husumet nedeniyle reddi gerektiği, davacının SGK'ya ve davalı ... Cargo Şirketine işten çıkış kodunun düzeltilmesi talebiyle ayrı ayrı yaptığı başvuru dilekçelerini ve başvuru dilekçelerine ilişkin tebligatları mahkeme dosyasına ibraz ettiği, başvuru talebine rağmen çıkış kodunda herhangi bir düzeltme yapılmadığı, davacının daha önceden açtığı işçilik alacaklarına dair kararda davacının iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğinin kabul edildiği, ilgili kararın kesinleştiği, davalı Şirket tarafından SGK'ya çıkış kodu olarak bildirilen (29) Kodunun gerçeğe uygun olmadığı gerekçesiyle davanın davalı SGK Başkanlığı yönünden husumetten reddine, davalı Şirket yönünden kabulü ile, SGK'ya bildirilen Kod (29) nolu çıkış kodunun "İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih" Kod (25) olarak düzeltilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Cargo Şirketi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Şirket vekili; davacının, işveren hakkında çıkış kodunun tespiti talebiyle dava açabilmesi için daha önce işçilik alacakları davası açmaması gerektiğini, davacının elinde işçilik alacaklarına ilişkin kesinleşmiş ilâm bulunduğundan elindeki kararla birlikte Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne (İŞKUR) ve SGK'ya çıkış kodunun değişikliği için başvuruda bulunmasının mümkün olduğunu, davacı tarafından mübrez ilâm ile bu hususta daha önce SGK'ya ve İŞKUR'a başvurulmadığını, kararın ibraz edilmediğini, yine bu hususta davalı Şirkete de dava açılmadan önce başvuru yapılmadığını, davacı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, dava şartı olan hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı Şirket aleyhine açtığı işçilik alacaklarına ilişkin davada, davacının iş sözleşmesini haklı sebeple feshettiği kabul edilerek verilen kabul kararının ve bu kararın kesinleşmesinin, davacı açısından somut davayı açmakta hukuki yararı olmadığını göstermeyeceği, davacı işçinin iddiası, davacının yargılama aşamasında davalı ... Cargo Şirketi ile davalı SGK'ya çıkış kodunun düzeltilmesi için yaptığı başvuruların kabul edilmemesi, inceleme aşamasında araştırıldığında hala çıkış kodunun Kod (29) olarak gözüktüğü dikkate alındığında, davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, dava tespit davası olup tespit davalarının niteliği gereği bu davalarda verilecek kararların icrai nitelikte olamayacağı, bu nedenle hüküm kurulurken "çıkış kodunun düzeltilmesi" yönünde bir karar verilemeyeceği, kodun "düzeltilmesi gerektiğinin tespiti" ile yetinilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı Şirketin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle, davanın davalı SGK Başkanlığı yönünden husumet nedeniyle reddine, davanın davalı Şirket yönünden kabulü ile davacının davalı Şirket tarafından SGK'ya bildirilen Kod (29) nolu çıkış kodunun "İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih" Kod (25) olarak düzeltilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Cargo Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Şirket vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, SGK işten ayrılış bildirgesinde yer alan işten çıkış kodunun düzeltilmesine ilişkin tespit davasında, kod düzeltilmesi talebinin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesi, 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile 115 inci maddesi.
3. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 25 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
" (1) Sigortalılığın sona ermesine ilişkin bildirimler, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlar için Ek-5, (c) bendine tabi olanlar için ise Ek-5/A’da bulunan sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde e-sigorta ile yapılır. (Ek cümleler:RG-18/8/2021-31572) Sigortalı işten ayrılış bildirgesi Ek-5 ve Ek-5/A’nın açıklamalar bölümündeki işten ayrılış ve eksik gün nedenlerine ilişkin kodları belirlemeye ve bu kodlarda değişiklik yapmaya Kurum yetkilidir. Söz konusu düzenlemeler işverenlere Kurumca duyurulur."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Şirket vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.