"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/227 E., 2023/1970 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 26. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/125 E., 2022/424 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ...'nın davalı yanında 2006-2010 yılları arasında en son ustabaşı kalıpçı olarak 1.400,00 USD ücret ile çalıştığını ve bu ücretin aylık değişen miktarlarda bir kısmını elden aldığını, işyerine gidiş-dönüş, Türkiye'ye geliş ve yurt dışına dönüş masraflarının, yemek, aydınlatma ve barınma ihtiyaçlarının ücretten bağımsız olarak işverenlikçe karşılandığını, iş sözleşmesinin haksız olarak müvekkiline önel verilmeden feshedildiğini ve tazminatlarının hâlen ödenmediğini, müvekkiline diğer çalışanlar gibi işten çıkarken çeşitli evrak imzalatıldığını ve işbu evrakın içeriğinin müvekkilince bilinmediğini belirterek toplam 8.370,00 USD kıdem ve ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasındaki ihtilafa yabancı hukukun uygulanması gerektiğini, zamanaşımı def'ini ileri sürdüklerini, davacının ücrete, hizmet süresine ve akdin sona erme şekline ilişkin iddialarının hiçbir yazılı belgeye dayanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iş sözleşmesinin belirsiz süreli olduğu ve tazminata hak kazanılamayacak şekilde sona erdiğinin işveren tarafından ispatlanamadığı, davacıların murisinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; taraflar arasındaki iş sözleşmesinden doğan uyuşmazlığın çözümünde yabancı hukukun uygulanması gerektiğini, tüm yazılı deliller doğrultusunda bilirkişi raporunda davacı iddiasına yer verilen 1. seçenek hesaplamanın hukuka aykırı olduğunu, davacının brüt ücret hesaplamasında yurt dışında çalışmış bir işçi olduğunun dikkate alınması gerektiğini, rapordaki brüt ücret tespitinin hatalı olduğu, ihbar tazminatı yönünden davacı talebinin aşıldığını ileri sürülerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yabancı hukuk hükümlerinin uygulanmamasının yerinde olduğu, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belge ve delillere göre; İlk Derece Mahkemesinin uyuşmazlık konusu hukuki ilişkiyi ve hususları nitelemesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle benzer gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, uygulanacak hukuk, davacıların murisinin iş sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirir şekilde sonlanıp sonlanmadığı, hesaba esas ücret ve taleple bağlılık ilkesine uygun karar verilip verilmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17 ve 32 nci maddeleri ile 120 nci maddesindeki atıf uyarınca yürürlükte bulunan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin, uyuşmazlığa Türk iş hukukunun uygulanması gerekçesine dair açıklamaları somut dosyaya uygunluk göstermese de taraflar arasında imzalanmış iş sözleşmesinde talep konusu alacaklara ilişkin Türk iş mevzuatının dikkate alınacağı belirtildiğinden uygulanan ülke hukukunda hata bulunmamaktadır.
3. Dava dilekçesinde 3.382,00 USD ihbar tazminatı talep edilmiş, bu tazminata dair herhangi bir artırım da yapılmamıştır. İlk Derece Mahkemesince ise 3.640,56 USD ihbar tazminatına hükmedilmiştir. Bu durum talep aşımı mahiyetinde olup taleple bağlılık kuralına aykırıdır. Davacının talebi aşılarak yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma sebebidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.