"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/227 E., 2020/227 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı bünyesinde 24.02.2006-07.02.2013 tarihleri arasında yol temizlik işçisi olarak çalıştığını ancak davalı Belediyenin alt işvereni konumundaki alt işveren Şirketler nezdinde sigortalı gösterildiğini, iş sözleşmesinin haklı bir nedene dayanmaksızın bildirimsiz olarak sona erdirildiğini, tazminat ve ücret alacaklarının ödenmediğini, haftanın 6 günü 07.00-18.00 saatleri arasında çalıştırıldığını, ... bayramlarında 1 gün ve kurban bayramlarında 2 gün izinli sayılan müvekkilinin diğer tüm bayramlarda çalıştırıldığını, fazla çalışma ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerinin eksik kullandırıldığını ve ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı (Belediye) vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 8 inci maddesi çerçevesinde iş sözleşmesi kurulmadığını, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 67 nci maddesi gereği 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale edilen işlere ilişkin olarak yüklenicilerin müvekkili İdare ile hizmet ilişkisi içinde bulunduğu süreler içerisinde davacının yüklenicilerin emir ve talimatı altında işçi olarak çalıştığını, müvekkili İdarenin davacının işvereni olmadığını, davacının 24.02.2006-13.02.2013 döneminde bu firmalarda çalıştığını, herhangi bir alacağının kalmadığını, fazla çalışma yapan işçilere bordrolarında gösterilerek fazla çalışma ödemesi yapıldığını, yıllık izinlerin kullandırıldığını, davacının iş sözleşmesini istifa ederek sona erdirdiğini bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, dava konusu alacaklardan müvekkilinin sorumlu olmadığını, fazla çalışma ücreti talebinin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... İlaçlama Turizm Ticaret Limited Şirketi (... İlaçlama Şirketi) vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak, müvekkili Şirketin Antalya Büyükşehir Belediyesinden almış olduğu bir yıllık temizlik ihaleleri neticesinde ortalama 700 işçi alımı yaptığını, davacının da 2012 yılı ihalesi kapsamında alınan işçilerden olup davacının yaptığı temizlik işinin Belediyenin asli görevi olduğunu, işçinin tüm gözetim ve denetiminin asıl işveren sıfatıyla Belediyeye ait olduğunu, müvekkili Şirket ile Antalya Büyükşehir Belediyesi arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olsa bile müvekkili firmanın sorumluluğunun iki yılla sınırlı olduğunu, davacının 30.01.2012 tarihinde işten ayrıldığını, müvekkilinin sorumluluğunun ise 30.01.2014 tarihinde sona erdiğini, müvekkilinin Antalya Büyükşehir Belediyesinden aldığı işin bir yılla sınırlı olduğunu, bir yıllık süre içinde davacının kıdem ve ihbar tazminatı ... doğmadığını, iş sözleşmesi diğer davalı ... Tem. İnş. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. Şirketi tarafından sona erdirildiğinden müvekkilinin fesih hususunda bilgisinin bulunmadığını, ayrıca müvekkilinin çalışma saatleri konusunda hiçbir tasarruf yetkisinin olmadığını, şartnameye göre çalışma sürelerinin Büyükşehir Belediyesi tarafından belirlendiğini, davacının kendi dönemlerinde fazla çalışma yapmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. ... Grup Tem. İnş. Tur. Oto. San. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkiline ihale edilen işte 31.01.2012-31.12.2012 tarihleri arasında çalıştığını, davacının aslen Belediye işçisi olduğunu, ihale sözleşmesi uyarınca müvekkili Şirketin işçisiymiş gibi sigortalı yapıldığını, davacının müvekkili Şirket nezdindeki çalışmaları nedeniyle hiçbir alacağının bulunmadığını, fazla çalışma yapmadığını, yapmışsa bile bedelinin ödendiğini, davacı ile belirli süreli iş sözleşmesi imzalandığını, davacının millî ve dinî bayramlarda çalışmadığını, çalıştığı sürede yıllık izin hakkının doğmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 20.01.2016 tarihli ve 2014/275 Esas, 2016/29 Karar sayılı kararıyla; iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin ispat yükünün davalı işverenlere ait olduğu, davalıların iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini ispat edemediği, davacıya ihbar öneli tanınmadan iş sözleşmesinin feshedildiği, yıllık izinlerin kullandırıldığının veya karşılığının ödendiğinin davalılar tarafından ispat edilemediği, davacının bilirkişi kök ve ek raporuna göre hesaplanan kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücretine hak kazandığı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacının fazla çalışma yaptığının ispat edilemediği, davacının çalıştığı ulusal ... ve genel tatil günlerinde hak kazandığı ücretin kendisine ödendiği, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ücreti taleplerinin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 02.03.2020 tarihli ve 2017/144 Esas, 2020/3427 Karar sayılı ilâmıyla; davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, işyeri devri hâlinde kıdem tazminatı bakımından devreden işverenin kendi dönemi ve devir tarihindeki son ücreti ile sınırlı olmak üzere sorumlu olduğu, feshe bağlı diğer haklar olan ihbar tazminatı ve kullanılmayan izin ücretlerinden son işveren sorumlu olup devreden işverenin bu işçilik alacaklarından herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı, bu kapsamda davalılardan ... İlaçlama Şirketi devreden alt işveren olduğundan bu davalının yıllık izin ve ihbar tazminatı alacaklarından sorumlu olmadığı, kıdem tazminatı alacağından ise sadece kendi dönemi ile devir tarihindeki ücret seviyesi üzerinden sorumlu olduğunun gözetilmemesinin hatalı olduğu, hüküm altına alınan ihbar tazminatı ve yıllık izin alacakları bakımından dava dilekçesi ile istenen miktarlara dava, diğer miktarlara artırım tarihinden faiz yürütülmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin davalılarca ispat edilemediği, bilirkişi kök ve ek raporuna göre davacının 6.395,75 TL brüt kıdem tazminatına hak kazandığı, davalı ... İlaçlama Şirketinin 4.897,61 TL brüt kıdem tazminatı ile sınırlı sorumlu olmak kaydıyla davalıların müştereken ve müteselsilen kıdem tazminatından sorumlu oldukları, davalılar tarafından haklı neden olmaksızın ve ihbar öneli kullandırılmadan iş sözleşmesi sona erdirildiğinden davacının ihbar tazminatına hak kazandığı, yıllık izinlerinin kullandırıldığının veya karşılığının ödendiğinin ispat yükü üzerinde olan davalı işverenlerce ispatlanamadığı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinden asıl işveren ile son alt işveren birlikte sorumlu olduğundan son alt işveren olmayan davalı ... İlaçlama Şirketinin ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinden sorumlu olmadığı, ... İlaçlama Şirketine karşı açılan ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti taleplerine ilişkin davanın reddine karar vermek gerektiği, davacının fazla çalışma yaptığının ispat edilemediği, davacının çalıştığı ulusal ... ve genel tatil günlerinde hak kazandığı ücretin kendisine ödendiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; davacı ile müvekkili arasında iş sözleşmesi kurulmadığını, müvekkilinin davacının işvereni olmadığını, yüklenicilerle imzalanan ihale sözleşmeleri gereği sorumluluğun yüklenicilere ait olduğunu, davacının iş sözleşmesini kendisinin feshettiğini, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacıya yıllık izinlerinin kullandırıldığını ileri sürerek Mahkeme kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, devreden alt işveren ... İlaçlama Şirketinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin alacaklarından sorumlu olup olmadığı ve sorumluluk miktarı ile ihbar tazminatı ve yıllık izin alacaklarına uygulanan faize ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı Kanun'un 6, 17, 59 uncu maddeleri ile 120 nci maddesinin atfıyla hâlen uygulanmakta olan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında ileri sürülen temyiz nedenlerine göre bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
09.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.