"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/603 E., 2024/1287 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında Ankara 4. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 14.01.2009 tarihinden itibaren aralıksız ve kesintisiz şekilde kadrolu işçi olarak öğretmen kadrosunda çalışmasına devam ettiğini, müvekkilinin Öz Sağlık İş Sendikasının üyesi olduğu ve davacının üyesi bulunduğu Sendika ile davalı Bakanlık arasında 01.11.2019-31.10.2021 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı İstanbul 3. Kadın Konukevi bünyesinde çalışmaktayken, dava konusu 28.02.2022 tarihli ve 21 sayılı yazı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı İstanbul 7. Kadın Konukevi bünyesinde çalışmak üzere naklen tayininin yapıldığını, müvekkilinin çalıştığı kurumda işyeri sendika temsilcisi olduğunu, toplu iş sözleşmesi ve Kanun hükümleri gereğince işyeri sendika temsilcisinin yazılı rızası olmadan işyeri değişikliği yapılmasının mümkün olmadığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 28.02.2022 tarihli ve 21 sayılı yazısı ile yapılan naklen tayin atama işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının işyeri değişikliğinin önce geçici, sonrasında naklen tayin sebebinin 31.08.2021 tarihli kendi el yazısı ile yazıp imzaladığı talep dilekçesi ve mülga Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Denetçiliğinin 05.03.2020 tarihli inceleme raporu olduğunu, tayin işleminin usul ve esasa uygun bir şekilde yapıldığını, davacının iyiniyet kurallarına aykırı şekilde, denetçi raporu sonrasında işyeri disiplin kurulu kararı ve yazılı dilekçesine istinaden yapılan/yapılacak idari işlemin hukuki sonuçlarından kurtulmak maksadıyla işyeri sendika temsilcisi olarak atamasının yapıldığını, dava dışı Sendika tarafından davacının sendika işyeri temsilcisi olarak atanması işleminin tamamen dürüstlük ve iyiniyet kurallarına aykırı şekilde hakkın kötüye kullanımı amacıyla yapıldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; naklen tayin işleminin yapıldığı tarihten önce davacının işyeri sendika temsilcisi olarak atamasının yapıldığı, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 24 üncü maddesine aykırı olarak davacının yazılı rızası olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 28.02.2022 tarihli ve 21 sayılı yazı ile davacı hakkında yapılan naklen tayin atama işleminin iptaline, davacının eski işyeri olan İstanbul 3. Kadın Konukevindeki işine iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 02.05.2023 tarihli ve 2023/1194 Esas, 2023/1646 Karar sayılı kararı ile; davacının nakil işleminde hata olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 18.01.2024 tarihli ve 2023/14657 Esas, 2024/697 Karar sayılı ilâmı ile; dosya içeriğinden, davacının işyerinde yetkili Sendikanın 18.01.2022 tarihli kararı ile işyeri sendika temsilcisi olarak atandığı, bu tarihten sonra da işveren ... Personel Genel Müdürlüğünün 28.02.2022 tarihli ve 22 sayılı kararı ile İstanbul 3. Kadın Konukevi işyerinden İstanbul 7. Kadın Konukevi işyerine naklen tayin işleminin yapıldığının görüldüğü, somut uyuşmazlıkta, dava konusu işlemden önce işverence, davacının kesin şekilde işyeri değişikliğine dair bir karar alınmadığı gibi, işyeri sendika temsilciliği atamasından sonra davacının yazılı rızasının bulunmadığının da sabit olduğu, 6356 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesinde yer alan emredici hüküm gereği işyeri sendika temsilcisinin işyerinin değiştirilebilmesi için yazılı rızasının şart olduğu, açıklanan bu maddi ve hukuki olgulara göre davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyulan bozma ilâmı doğrultusunda davanın kabulü ile Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 28.02.2022 tarihli ve 21 sayılı yazı ile davacı hakkında yapılan naklen tayin atama işleminin iptaline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, işyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında işyeri değişikliği işleminin geçersizliğinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Kanun’un "İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi" kenar başlıklı 24 üncü maddesi şöyledir:
"(1) İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.
(2) Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/31 md.) Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi kesin olarak karar verir.
(3) Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. Kararın kesinleşmesinden itibaren altı iş günü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı iş günü içinde işe başlatılmaması hâlinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma hâlinde de uygulanır.
(4) İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.
(5) Bu madde hükümleri işyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkında da uygulanır."
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Sendika işyeri temsilcisinin güvencesi, temsilcilik sıfatından kaynaklanmakta ve temsilcilik görevi ile sınırlı tutulmaktadır. Düzenlemenin amacı işyeri sendika temsilcilerine görevlerini yerine getirebilmeleri için güvence sağlamaktır.
3. İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi kapsamında, işverence işyeri değişikliği işleminin gerçekleştirilebilmesi için temsilcinin yazılı rızası gerekmektedir. Aksi hâlde kanundaki ifadesiyle "değişiklik geçersiz sayılır." Bu itibarla Mahkemece işlemin iptaline karar verilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının ilk iki paragrafında yer alan "DAVANIN KABULÜ İLE, Aile ve Sosyal Hizmet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nün 28.02.2022 tarih ve 21 sayılı yazı ile davacı hakkında yapılan naklen tayin atama işleminin İPTALİNE," ibarelerinin çıkartılarak yerine "Davanın kısmen kabulü ile; 28.02.2022 tarihli ve 21 sayılı yazı ile davacı hakkında yapılan naklen tayin atama işleminin geçersizliğinin tespitine" ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.