"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 58. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek delillerin toplanmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesinin kararının ortadan kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... AŞ (...) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikasının üyesi olduğunu, davalıya ait işyerinde alt işverenler nezdinde 20. Bölge Müdürlüklerinde yer alan trafo merkezi işyerinde işletme teknisyeni olarak çalıştığını, Sendika ile dava dışı ... Mühendislik Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. (... Mühendislik Şirketi) arasında yapılan görüşmelerin olumlu sonuçlanmaması üzerine konunun Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığına intikal ettirildiğini, Yüksek Hakem Kurulunun 26.04.2018 tarihli kararıyla uygulanan 01.06.2017-17.01.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini ve ödenmeyen alacaklarının bulunduğunu, davalı işverenin ödenmeyen alacaklardan asıl işveren sıfatıyla sorumlu olduğunu ileri sürerek toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan çocuk yardımı, yakacak yardımı, öğrenim yardımı, bayram yardımı, fark ücret ile ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalı Kurumun ihale makamı olduğunu, ihalelerin anahtar teslim mahiyetinde olduğunu, davalının asıl işveren olduğundan söz etmenin mümkün olmadığını, davacı, dava dışı Şirket ve kişilerin işçisi olduğundan davanın husumet yokluğundan reddini talep ettiklerini, davalı ...'ın ihale makamı konumunda bulunduğunu, ihbar olunan yüklenici firmadan muhtelif trafo merkezlerinin (bakım ve güvenlik koruma hizmetleri hariç) işletilmesi işi ile ilgili hizmet alımı yapıldığını, aralarında alt işveren asıl işveren ilişkisi olmadığını, yükleniciye bırakılan hizmet alım işinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı Kanun) 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre değil, aynı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında ihale edildiğini, ihale edilen işlerin bu kapsamda yer almadığını, yüklenici firmanın fiyat farkı talebi olamayacağını ifade ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. İhbar olunan ... Mühendislik Şirketi vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, sözleşme bedeline dâhil olan giderler arasında toplu iş sözleşmesinde öngörülen işçilik ücret ve kalemleri (sosyal yardımlar vb. dâhil) yer almadığını, aynı şekilde müvekkili Şirket tarafından verilen teklif içeriğinde de toplu iş sözleşmesinde öngörülen kalemlerin yer almadığını, müvekkili Şirketin ihale sözleşmesinde belirtilen ücretleri ödemekle yükümlü olduğunu ve davacı işçiye bu alacakları ödediğini, bunun yanı sıra, davacının çalışmasının tamamının müvekkili Şirket nezdinde geçekleşmediğini, müvekkili Şirket nezdinde gerçekleşmeyen çalışmalarına ilişkin alacak taleplerine de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dava dışı yüklenici firma işçisi olarak davalıya ait işyerinde çalıştığı, davalının asıl işveren sıfatıyla davacının çalışmalarından doğan alacaklardan sorumlu olduğu, davacının sendika üyesi olduğu, toplu iş sözleşmesinden yararlanma hakkı bulunduğu, toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödenmediği, dosyada bulunan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu gerekçesiyle toplanan kanıtlar ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendine göre, istisna kapsamında olan trafo merkezlerinin işletilmesine yönelik işler için hizmet alımı yapıldığını, sözleşmenin anahtar teslim iş mahiyetinde olduğunu, müvekkilinin ihale makamı olup dava konusu alacaklardan sorumlu olmadığını, Yüksek Hakem Kurulu kararı ile bağıtlanan toplu iş sözleşmelerinden kaynaklanan fiyat farkının müvekkili tarafından ödenmesinin mümkün olmadığını, sorumluluklarının bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ile dava dışı şirketler arasında 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) dayanak olacak şekilde ... 20. Bölge Müdürlüğünün trafosunun bakım ve güvelik ile koruma dışındaki bütün işletme işlerinin verilmesine dair hizmet alım ilişkisi bulunduğu, davacının da bu kapsamda yüklenici firma işçisi olarak çalıştığının görüldüğü, davacının iddiasının kapsamına göre davalı ve dava dışı şirketler arasında asıl ve alt işveren ilişkisinin tespitinde bir hata bulunmadığı, davacının sendika üyesi olduğu tarihte işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince talep edilen alacaklara hak kazandığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı işçinin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ve bu alacaklardan davalının sorumlu olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 2 ve 32 nci maddeleri, 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendi ve 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.