"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki işçilik alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Belediye Başkanlığı bünyesinde 15.07.1997 tarihli iş sözleşmesi ile işçi olarak çalışmaya başladığını, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun)
ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredilerek 31.03.2014 tarihinden itibaren ... Büyükşehir Belediye Başkanlığında çalışmaya devam ettiğini, 22.08.2014 tarihinde Genel-... üye olduğunu, ... ile Genel-...arasında imzalanan ve 15.01.2014-14.01.2016 tarihlerini kapsayan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlandırılmadığını ileri sürerek toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan fark alacaklarını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Belediye Başkanlığı bünyesinde sürekli işçi olarak çalışmaktayken, 6360 sayılı Kanun gereğince iş sözleşmesinin 31.03.2014 tarihinde ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredildiğini, davacının hâlen ... bünyesinde daimi işçi statüsünde çalıştığını, ... Belediye Başkanlığı bünyesinde daimi işçi olarak çalışmaktayken önce Belediye-... üye olduğunu, toplu iş sözleşmesinin yürürlüğünü devam etmesi nedeniyle davacının ücret, mali ve sosyal haklar bakımından devir işleminden önce tâbi olduğu sözleşme hükümlerine göre belirlendiğini, ayrıca talep ettiği tüm alacakların zamanaşımına uğradığını, nitekim açılan davanın usul ve Kanuna aykırı olduğunu beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının devir tarihinden önce Belediye-...üyesi olup bu kapsamda ... Belediyesi ile Belediye-...arasında imzalanan 01.01.2014-31.12.2015 tarihleri arasında geçerli toplu iş sendikası hükümlerine tâbi olduğu, 31.03.2014 tarihli devir sonrası Belediye-...üyeliğinden ayrılarak 22.08.2014 tarihinde Genel-... üye olduğu, davacının Genel-... üyeliğinin davalı işverene 25.07.2014 tarihinde bildirildiği, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasında "Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir" düzenlemesi bulunduğu, bu düzenlemenin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 39 uncu maddesini ortadan kaldırmayacağı, bu düzenlemeye göre devir ile gelen işçilerin var ise devir ile geldikleri işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden süresi bitene kadar yaralanabileceği, istememesi hâlinde devredildikleri işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için taraf sendikaya üyeliğinin bildirim tarihinden itibaren yararlanabileceği; davacının ... Belediyesi ile Belediye-...arasında imzalanan 01.02.2014-31.12.2015 dönemine ilişkin toplu iş sözleşmesinden yürürlük süresinin bitimine kadar yararlandırılmadığı, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesine göre bildirim tarihinden itibaren 14.01.2016 tarihine kadar ... Büyükşehir Belediyesi ile Genel-...arasındaki 15.01.2014-14.01.2016 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği ve bu toplu iş sözleşmesine göre fark ücret alacağı, fark ikramiye alacağı, fark ilave tediye alacağı, hizmet özendirme alacağı, birleştirilmiş sosyal yardım alacağı, sosyal denge tazminatı alacağı, çocuk yardımı alacağının bulunduğu anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının devirden önce yararlandığı toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihi sona ermeden önce Genel-...ile yapılan toplu iş sözleşmesinden yararlanmak istediğini bildirmediğini, davacının yararlanmak istediği toplu iş sözleşmesinin imza tarihinde Belediye-...üyesi olduğunu, davacının, ... Belediyesi ile imzalanan toplu iş sözleşmesine göre alacaklarını eksiksiz aldığını belirterek istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Yukarıda tarih ve sayısı belirtilen Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının 25.07.2014 tarihinde Genel-... üye olduğunu ve üyeliğin işverene bildirildiği gerekçesiyle 15.01.2014-14.01.2016 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiği kanaati ile hesaplama yapıldığı; ancak Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2023/16359 Esas, 2024/574 Karar sayılı ilâmında belirtildiği gibi; 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrası dikkate alındığında, davacının nakledildiği işyerinde toplu iş sözleşmesinin yenisi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tâbi olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiği, davacının 31.03.2014 tarihinde davalıya ait işyerine nakledildiği, devir tarihinden önce devredildiği davalı ... Belediyesinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin imza tarihinin 11.02.2014 ve yürürlük tarihinin ise 15.01.2014-14.01.2016 tarihleri olarak belirlendiği ancak devirden sonra 12.05.2016 tarihinde imzalanan toplu iş sözleşmesinin ise 15.01.2016-14.01.2018 tarihleri arasında yürürlükte olacağının kararlaştırıldığı hususları dikkate alındığında; davacının, 6360 sayılı Kanun hükmü gereği davalıya ait işyerinde Genel-... taraf olduğu yeni toplu iş sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 12.05.2016 tarihine kadar devirle geldiği Kurumda yürürlükte bulunan Belediye-... taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edeceğinin kabul edilmesi gerektiği, zira davacının nakilden önce tâbi olduğu toplu iş sözleşmesinden nakil sonrasında yararlanmayı sürdürmesinin 6360 sayılı Kanun'un açık hükmünün gereği olduğu, bu itibarla söz konusu toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliği devamı şartının aranmayacağı, aynı şekilde bir başka Sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliğinin, toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmayacağı gibi işbu dosyadaki gibi davacının nakil sonrasındaki işyerindeki toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği ve davalının bu üyeliğe istinaden işçiyi toplu iş sözleşmesinden yararlandırmasının, yani taraf iradelerinin ortak olmasının da sonuca etkili olmayacağı, esasen Kanun'da " ... nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir." denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu iş sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istendiği, Kanun'da nakledilen bir işçiye nakil öncesi tâbi olduğu toplu iş sözleşmesinin uygulanmasına devam olunacağının değil, işçinin ücret, mali ve sosyal haklarının nakil öncesi toplu iş sözleşmesine göre belirleneceğinin vurgulandığı, bu sebeplerle davacının, devirle geldiği Kurum'da yürürlükte bulunan Belediye-... taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin bitiş tarihi olan 31.12.2015 tarihinden sonra da anılan toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edeceği, sözleşmeden yararlanmanın, nakledilen işyerinde yeni toplu iş sözleşmesinin düzenlendiği (imzalandığı) tarihe kadar devam edeceğini, Kanun'da açıkça "... yenileri düzenleninceye kadar ..." hükmüne yer verildiğinden, Genel-... taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde 15.01.2016 olarak belirlenmesinin de sonuca etkili olmadığı, Genel-...ile işveren arasındaki toplu iş sözleşmesinden, bu sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren değil, imza tarihinden itibaren yararlanılmasının Kanun hükmünün gereği olduğu, böylece nakil olunan işyerinde yeni toplu iş sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği vb. şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edileceği, ancak davacı dava dilekçesinde açıkça ... Büyükşehir Belediyesi ile Genel-...arasında imzalanan ve 15.01.2014-14.01.2016 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmayı talep etmiş olmakla davanın reddi gerektiğinin anlaşıldığından bu yöndeki davalı istinafının yerinde görüldüğü gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının işçi lehine uygulanmak üzere konulmuş bir madde olduğunu, aksi yorumun TC Anayasası'nın 11, 51 ve 53 üncü maddelerine açıkça aykırı olduğu gibi 6356 sayılı Kanun'un 17, 19, 25 ve 39 ncu maddelerine de aykırı olduğunu; ... iş mahkemesinde 2 adet benzer nitelikli emsal davada da, Mahkemenin davanın kabulüne karar verildiğini ve her ne kadar Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2016/2025 Esas 2019/7704 Karar sayılı ilâmıyla karar bozulmuş ise de, bu bozma kararının davanın esasına ilişkin olmadığını, bozma kararının; toplu iş sözleşmesi fark alacaklarının ödendiğine dair bir iddianın olması ve bu iddianın gerçek olup olmadığının Mahkeme tarafından araştırılmamış olmasına ilişkin olduğunu, buna göre davacı lehine toplu iş sözleşmesi fark alacakları yönünden kazanılmış hakkın mevcut olduğu sebepleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi uyarınca 31.03.2014 tarihinden itibaren davalı Belediyeye devredilen davacının bu tarihten sonra yararlanması gereken toplu iş sözleşmesinin tespiti ile iddia ettiği şekilde fark alacaklarının bulunup bulunmadığı hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrası, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 32 nci maddesi ile 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Dairemizin 10.04.2023 tarihli ve 2023/483 Esas, 2023/5283Karar sayılı ilâmı.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.