"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne ait işyerinde değişen alt işveren şirketler nezdinde 15.04.2014 tarihine kadar kesintisiz olarak çalıştığını, işyerindeki görevinin su bakım- onarım ustalığı olduğunu, müvekkilinin ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'ne bağlı diğer işçiler ile aynı işi yaptıklarını, davalılar arasında geçerli ve hukuka uygun bir şekilde kurulmuş asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmayıp açık bir muvazaa söz konusu olduğunu ve bu nedenle müvekkilinin ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü çalışanı sayılması gerektiğini, müvekkilinin yaptığı işin İSU’ nun asıl işi olduğunu, davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nün muvazaa olgusu nedeniyle müvekkilinin işçilik hak ve alacaklarını kısıtlama yoluna gittiğini, bu nedenle mahrum kalınan haklarının işe girdiği tarihten itibaren hesaplanıp müvekkiline ödenmesi gerektiğini ileri sürerek, fark kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili alacağı, genel tatil ücret, eşit davranma borcuna aykırılıktan doğan tazminat ile mahrum kalınan haklar kapsamında yıllık izin harçlığı alacağı, ikramiye alacağı, birleştirilmiş sosyal yardım alacağı, fazla süreli çalışma alacağı, kıdem primi alacağı, öğrenim yardımı alacağı, aile ve çocuk yardımı alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü vekili, davacının iş akdinin emeklilik sebebiyle 15.04.2014 tarihinde sona erdiğini, müvekkili idare ile davalı şirket ve dava dışı alt işveren şirketler arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin hukuka uygun olarak akdolunduğunu ve muvazaa söz konusu olmadığını, müvekkilinin alt işveren işçilerinin işe alımında ve işten çıkartılmalarında söz sahibi olmadığını, tüm özlük işlemlerinin şirketler tarafından yerine getirildiği gibi işçilik alacaklarından da alt işveren şirketlerin sorumlu olduklarını belirterek, usul ve esas yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ...Tarımsal Yapı Müh. Müt. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, İş Kanunu'nun 112. maddesi uyarınca kıdem tazminatından sorumlu olmadıklarını, davacının yıllık izinlerinin kullandırıldığını, fazla çalışma hafta tatili ve genel tatil ücreti alacaklarının ödendiğini, işyerinde toplu iş sözleşmesi bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesinin davanın kabulü hakkındaki ilk kararına karşı, taraflar vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş olup karar, davalı ...Tarımsal Yapı Müh. Müt. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 26.01.2021 gün 2019/1481 esas 2021/2333 karar sayılı ilamı ile yazılı gerekçelerle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, taraflar vekillerince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Mahkemece davalı asıl işveren idare ile alt işveren şirketler arasındaki hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğu yönündeki ilk karar, Dairemizin 2019/1481 esas 2021/2333 karar sayılı ilamı ile “Dosya içeriğindeki bilgi ve belgeler ile hizmet alım sözleşmeleri ve şartnameleri nazara alınarak yapılan değerlendirme neticesinde, davacının hizmet alım sözleşmelerine uygun şekilde çalıştırıldığı, davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile diğer davalı şirket arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kanuna uygun olarak kurulduğu ve bu itibarla muvazaaya dayanmadığı” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek davalılar arasında muvazaalı bir hizmet alım sözleşmesinin bulunmadığının ve davacının davalı şirket çalışanı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Ancak, bozmaya uyulduğu halde davacının davalı kurumun çalışanı olduğunun kabulü ile yapılan hesaplamaya göre belirlenen alacakların bozma öncesi olduğu gibi hüküm altına alınması isabetsiz olmuştur. Davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulduğu ve muvazaaya dayalı olmadığının kabul edilmesi karşısında, muvazaaya dayalı bir hizmet alımı ilişkisi varmış gibi davacının, davalı kurumun taraf olduğu toplu iş sözleşmelerinden yararlanabileceği yönünde hüküm tesisi usul ve kanuna aykırıdır.
Diğer yandan alt işveren şirketin, eşit davranma borcu kendi işçileri arasında geçerlidir. Hukuka uygun olarak kurulan hizmet alım sözleşmesi çerçevesinde çalışan alt işveren şirketin işçileri ile asıl işveren konumundaki davalı kurumun işçeleri ile arasında eşit davranma borcuna aykırılıktan söz edilemeyeceğinden bu konudaki alacak talebinin kabulü de hatalı olmuştur.
Şu halde mahkemece yapılması gereken iş; tüm dosya kapsamının, delil durumu ve bozma ilamı ile birlikte yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak, davacının tazminata esas ücretinin işvereni olan davalı şirket nezdinde aldığı ücrete göre belirlenmesi ve işverenin tarafı olmadığı toplu iş sözleşmelerinden yararlanamayacağı da gözetilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeden eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 01.07.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.