"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 31. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 28/02/2013-01/04/2016 tarihleri arasında davalının Türkmenistan’da bulunan işyerinde konkasör işletme şefi olarak çalıştığını, ücretinin son olarak 4.250 USD olduğunu, iş sözleşmesinin işverence feshi üzerine davacıya bir miktar kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı ödendiğini, ancak yapılan ödemelerin eksik olduğunu, davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini beyan ederek bakiye kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalıya ait işyerinde konkasör işletme şefi olarak çalışan davacının son ücretinin 2.361 USD olduğunu, davacıya her ay ödenen ücret miktarının değişiklik göstermesinin sebebinin fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödemelerinden kaynaklandığını beyan ederek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge adliye mahkemesince, yeniden alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek, davanın kısmen kabulüne dair hüküm kurulmuştur.
Temyiz:
Karar yasal süresi içerisinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin aşağıdaki bentlerin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık ihbar tazminatının hesaplanması noktasındadır.
İlk Derece Mahkemesince bilirkişi raporu doğrultusunda ihbar tazminatı alacağı hüküm altına alınmış, Bölge Adliye Mahkemesi de Mahkemece hükmedilen ihbar tazminatı miktarında bir değişiklik yapmamıştır. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesince alınan bilirkişi raporundaki ihbar tazminatı hesabına esas ücret ile İlk Derece Mahkemesince alınan rapordaki ücretler birbirinden farklıdır. Özellikle, istinaf incelemesine esas raporda net ücret (%5 genel sağlık sigortası, %15 gelir vergisi, binde 7,59 damga vergisi eklendiği belirtilerek) 5.133,16 USD olarak brütleştirilmiş ise de, İlk Derece Mahkemesince belirlenen brüt ücret 5.314 USD’dir. Bölge Adliye Mahkemesi kararına esas raporda belirlenen brüt ücret miktarı ile hesaplanan ihbar tazminatı arasında çelişki bulunduğu gibi, İlk Derece Mahkemesince alınan rapor arasında da çelişki mevcuttur. Bu çelişki giderilmeden karar verilmesi hatalıdır. Ayrıca davalı tarafın, Türkmenistan’da geçen çalışmalara ilişkin ücretlerin Türkiye’deki kazançlar gibi vergilendirilemeyeceği, ücretin brüt tutarı ile net tutarının aynı olması gerektiği yönünde savunması bulunmakta olup, davalının bu savunması ile ilgili herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır. Eksik araştırma ve incelemeye dayalı hüküm kurulması isabetsiz olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
3-Bir diğer uyuşmazlık, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin hesaplanması ile ilgilidir.
Yurt dışında Türk firmasına ait işyerinde çalışan Türk işçisi ile işvereni arasındaki uyuşmazlıklarda 5718 sayılı Milletlerarası Özel Usul Hukuk ve Usul Hakkında Kanunu’nun 27.maddesi uyarınca milli hukukun uygulanması söz konusu olduğunda yabancı ülke mevzuatına göre milli ve dini tatil günleri için çalışma karşılığı olmaksızın ücret ödenen işçiye ayrıca Türk mevzuatı uyarınca ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ödenmesi mükerrer yararlanmaya yol açar. Bu nedenle, yabancı ülke mevzuatı uyarınca işçiye ödenmiş olan tatil ücretleri, Türk mevzuatının öngördüğü ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma karşılığı olarak hesaplanan ücretten mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta davacının Türkmenistan’da kurulu bulunan işyerinde çalıştığı ve bu çalışmaların karşılığı olan alacaklarını talep ettiği uyuşmazlık konusu değildir. Davacı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını ileri sürerek, bu çalışmaların karşılığı olan ücretleri talep etmiş, mahkemece davacının bu iddiasını tanık anlatımları ile ispat ettiği kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Yargılama sırasında dinlenen davacı tanıklarının büyük bir kısmı davacının Türk mevzuatında tatil olarak belirlenen günlerde çalıştığını ifade etmiş; davalı tanıkları ise, Türkiye’de uygulanan ulusal bayram ve genel tatil günleri ile ilgili olarak beyanda bulunmamış, Türkmenistan mevzuatına göre tatil olan günlerde çalışma yapılmadığını ifade etmiştir. Tanıkların anlatımı, işyerinin yabancı bir ülkede olması ve tüm dosya kapsamı dikkate alındığında, davacının çalıştığı ülke mevzuatına göre ulusal bayram ve genel tatil olarak kabul edilen günlerde çalışmadığı anlaşılmaktadır. Bu halde, davacıya bulunduğu ülke kanunlarına göre çalışma karşılığı olmaksızın ödenen ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin, Türk mevzuatının öngördüğü ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışma karşılığı olarak hesaplanan ücretten mahsubu gerekir. Mahkemece bu yön dikkate alınmadan hüküm kurulması yerinde görülmemiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.10.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.