"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 20.05.2016 01.01.2017 arasında davalıya bağlı olarak ... ülkesinde 3.000,00 USD ... ücret ile çalıştığını, çalışma şartları ağır olduğundan 01.01.2017 tarihinde işi bıraktığını, sürekli olarak fazla çalıştığını, hafta tatili ve ... ... ve genel tatillerde çalıştığını, Kasım ayı ücretinin 160,00 USD ve Aralık ayı ücretinin 906,00 USD eksik ödendiğini iddia ederek fazla çalışma ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 3.000,00 USD ücret ile 20.05.2016-31.12.2016 arasında çalıştığını, ücretinin ... şartlarında yüksek olduğunu, bu nedenle fazla çalışma ücretinin talep edilmesinin mümkün olmadığını, fazla çalışma yapmadığını, 17.05.2016 tarihli taahhütnamede 1 yıl içinde haklı neden olmaksızın sözleşmesini feshettiği takdirde tüm gidiş geliş ... masraflarının işçiden talep edileceğinin belirtildiğini, bu bakımdan davacının ücretinden kesinti yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"... Davacının davalı ... yerinde işçi olarak 20.05.2016-31.12.2016 tarihleri arasında çalıştığı ,davacının çalışma şartlarının ağırlığı nedeniyle ... aktini 01.01.2017 tarihinden itibaren feshettiği, dava konusunun feshe bağlı olmayan alacaklar olduğu, Fazla Mesai alacağına ait çalışmanın varlığının davacı tarafından ispatlandığı davalı işverence fazla mesai ücretinin ödendiğinin ispatlanamadığı, davacının fazla mesai ücretine hak kazandığı, ... ... ve Genel Tatil Alacağına ait çalışmanın varlığının davacı tarafından ispatlandığı davalı işverence alacağının ödendiğinin ispatlanamadığı, davacının ... ... ve Genel Tatil ücretine hak kazandığı, Hafta tatili alacağı yönünden çalışmanın varlığının davacı tarafından ispatlandığı davalı işverence alacağının ödendiğinin ispatlanamadığı, davacının Hafta Tatil ücreti alacağına hak kazandığı, Ücret alacağının yazılı delille davalı işverenlikçe ispatlanması gerektiği sunulan delillerden ücretinin ödendiğinin ispatlandığı davacının ücret alacağına hak kazanamadığı ücret alacağı talebinin reddi gerektiği, ..." gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; talep edilen işçilik alacaklarının tümü yönünden faiz başlangıç tarihinin temerrüt tarihi olan 04.02.2017 tarihi olması gerektiğini, tüm tanıklar ve davalı tanığı....'nin beyanlarından anlaşılacağı üzere müvekkilinin dava konusu alacaklarından indirim yapılmasının, gerekçeli kararda belirtilenin aksine gerçek duruma uygun düşmediği gibi hakkaniyete de aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesince verilen müvekkilinin ücret alacağı talebinin reddine dair kararın somut gerçekliğe ve hukuka aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesince hükmedilen vekâlet ücreti miktarının da eksik olduğunu ... sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kısmen kabul kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, ... sözleşmesinin davacının istifa dilekçesi sunması üzerine sona erdiğini, davacının, müvekkili nezdinde hiçbir hak ve alacağı kalmadığını, davacının ücretinin her nevi çalışmalarını kapsar şekilde ve asgari ücret ile ülke şartlarının çok üzerinde her iki tarafın imzasını içerir yazılı belgeler ile kararlaştırıldığını, davacının fazla çalışma ücreti alacağı olmadığını, fazla çalışma ücretinin asıl ücrete dâhil olduğunu, davacıya bütün hak ve alacaklarının eksiksiz ve zamanında banka kanalıyla ödendiğini, bu durumun yazılı delil niteliğindeki ücret bordrolarıyla ... olduğunu ... sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Taraflar arasında faizin başlangıç tarihi konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Dosya içerisinde bulunan davacı vekili tarafından noter kanalı ile davalı işverenliğe yönelik olarak keşide edilen 27/01/2017 tarihli ihtarname ile miktar belirtilmeksizin fazla mesai, hafta tatili ve ... ... genel tatil ücreti alacaklarının ihtarnamenin tebliğinden itibaren 3 işgünü içerisinde bildirilen hesaba ödenmesinin ihtar edildiği, anılan ihtarnamenin 31/01/2017 tarihinde muhataba tebliğ edildiği, bu şekilde davalının temerrüte düşürüldüğü, 04/02/2017 tarihi itibariyle de temerrütün gerçekleştiği anlaşılmakla, miktar bildirilmeksizin talep edilen yukarıda bahsi geçen işçilik alacaklarının tamamına temerrüt tarihinden itibaren faiz hükmedilmesi gerektiği gözden kaçırılarak temerrüt ve ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi hatalıdır. Davacının bu yönü amaçlayan istinaf itirazı yerindedir.
Taraflar arasında ücret alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı vekili müvekkilinin 2016 yılı Kasım ve Aralık ayı ücretlerinin eksik ödendiğini iddia ettiği, davalının ödediğini ispat ettiği anlaşılmakla ücret alacağı bulunmayan davacının bu yönü amaçlayan istinaf itirazı yerinde görülmemiştir.
Yapılan açıklamalar çerçevesinde; dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ... sürülen istinaf sebepleri ile kamu düzeni dikkate alındığında davacı tarafın istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan yönlerden kabulüne, ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
Davacının ... akdinin istifa suretiyle sona erip ermediği konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacının talep ettiği alacaklar fazla mesai, hafta tatili, ... ... genel tatil ücreti ve ücret alacaklarına ilişkin olup, bu haklar feshin niteliğine bağlı alacaklardan olmadığından davalının bu yönü amaçlayan istinaf itirazı yerinde değildir.
Davacının fazla mesai, hafta tatili ve ... ... genel tatil ücretine hak kazanıp kazanmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla mesai, hafta tatili ve ... ... genel tatillerde çalışma yaptığını iddia eden işçi iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür. İşçinin bu iddiasını kanıtlaması durumunda karşılığı olan ücretlerin ödendiğini yazılı belge ile kanıtlama yükü davalı işverenlik üzerindedir.
Dosya kapsamında ilk derece mahkemesince alınan hesap bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere, davacı işçi haftada 15 saat fazla mesai yaptığını, iki haftada bir hafta tatili kullandığını, dini bayramların iki günü hariç diğer ... ... genel tatil günlerinde çalıştığını kanıtlamış, ancak davalı işveren bu çalışmaların karşılığı ücretlerin ödendiğini bordro, banka dekontu gibi yazılı belgelerle ispatlayamamıştır. Hakkaniyet indirimi yapılması da yerindedir. Bu nedenle davacı ve davalının bu yöndeki istinaf itirazı yerinde görülmemiştir.
..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının ücretinin her nevi çalışmalarını kapsar şekilde ve asgari ücret ile ülke şartlarının çok üzerinde her iki tarafın imzasını içerir yazılı belgeler ile kararlaştırıldığını, davacının fazla çalışma ücreti olmadığını, fazla çalışma ücretinin asıl ücrete dâhil olduğunu, davacının ... ücretinin yıllık 270 saatlik fazla çalışma ücretinin dışlanması ile belirlenmesi gerektiğini, bir kişinin sürekli fazla çalışma yapmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, alacaklardan yapılan indirim oranının düşük olduğunu, kararın faiz yönünden hatalı olduğunu ... sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; fazla çalışma, hafta tatili ve ... ... genel tatil alacaklarının bulunup bulunmadığı, davacının fazla çalışmalarının ücrete dâhil olup olmadığı, ... ücretin nasıl belirlenmesi gerektiği hususları ile anılan alacaklardan yapılan indirim oranı ve faize ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun (3095 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin (a) bendi şöyledir:
"Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda; uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edilmiştir. Bu durumda dava konusu alacaklara, 3095 sayılı Kanun'nun 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca Devlet bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faize hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde en yüksek banka mevduat faizine hükmedilmesi isabetsiz ise de davalı tarafça bu hususun istinaf sebebi olarak ... sürülmediği anlaşılmakla, usuli kazanılmış hak ilkesi gözetilerek bu husus bozma sebebi yapılmamıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve kararın (2) numaralı paragrafında belirtilen ilave gerekçeye göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.