"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 29. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... ... 3. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenliğin ...daki şantiyesinde ....07.2006-02.04.2013 tarihleri arasında kalıpçı ustası olarak en son 4,00 USD/saat karşılığı ücretle çalıştığını, üç öğün yemek ve barınma ihtiyacının davalı tarafından karşılandığını, müvekkilinin 08.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını, iki haftada bir gün hafta tatili kullandığını, dinî bayramların 1. günü dışında ... ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından ... bitimi nedeni ile sona erdirildiğini ve müvekkiline tüm haklarını aldığına dair zorla imza attırıldığını ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti ile ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istifası nedeniyle ... sözleşmesinin sona erdirildiğini, davacının istifa ederek ayrılması nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, davacının son ücretinin 1.200,00 TL olduğunu, bu durumun Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları ile ... olduğunu, emsal ücret bakımından da davacının bu ücretle çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının faiz isteminin de yerinde olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"....Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde; dava ve cevap dilekçeleri, taraf vekillerinin mahkememizdeki beyanları, incelenen ... ve özlük kayıtları, pasaport kayıtları, tanık anlatımları, bilirkişi raporu, idari ve mali kurumların cevabi yazıları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının davalıya ait işyerinde üç dönem halinde .../07/2006-30/03/2008 tarihleri arasında 1 yıl 8 ... 24 gün, 01/05/2008-30/.../2009 tarihleri arasında 1 yıl 1 ... 29 gün ve 22/1/2009-02/04/2013 tarihleri arasında 3 yıl 4 ... 11 gün olmak üzere toplam 6 yıl 3 ... 4 gün süre ile en son aylık 900,00 $ ..., 1.257,15 $ brüt ücret ile çalıştığı, ayrıca kendisine aylık 200,00 $ tutarında yemek ve yatacak yardımı verildiği ve davacının ... akdinin 02/04/2013 tarihinde davalı işverenlikçe feshedildiği sabittir. Davacı vekili feshin haksız olduğunu iddia etmiştir. Davalı vekili davanın reddini talep etmiştir. İşten ayrılış bildirgesinde fesih nedeni olarak kod 3 gösterilmiştir. Dosya kapsamından davalı tarafın bir adet ibraneme dışında feshe ilişkin herhangi bir evrak ibraz edemediği görülmüştür. Davalı tarafından dosyaya sunulan ibranamede ise her ne kadar miktar bilgisi yer alsa da bu miktarların banka yoluyla ödendiğine ilişkin banka kayıtlarında herhangi bir ödemeye rastlanmamıştır. Ayrıca ibraname fesihten en az bir ... sonra düzenlenmemiştir. Tüm bunlardan ibranamenin şekil şartlarını taşımadığı anlaşılmaktadır. Davalı taraf önceki fesihlere ilişkin herhangi bir delil sunmamıştır Bu şekilde ispat yükü üzerinde olan davalı tarafın ... akdinin tazminat gerektirmeyecek şekilde feshedildiğini kanıtlayamadığı anlaşılmakla davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı sonucuna varılmıştır.
...Fazla çalışma iddiasını işçinin, fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini ise davalı işverenliğin kanıtlaması gerekmektedir. Davalı işverenlikçe işyerine ait puantaj cetveli ya da mesai çizelgesi gibi yazılı belgeler sunulmadığından, zorunlu olarak tanık beyanlarına dayanmak gerekmiştir. Tanıkların beyanları dikkate alındığında davacının haftalık yasal 45 saatlik çalışma süresini aşan ayın 2 haftasında 15 saat, kalan iki haftasında ise 17,5 saat fazla mesai yaptığı anlaşılmaktadır.
Yine tanık beyanları ve dosya kapsamından davacının dini bayramların birinci günü dışındaki tüm dini bayramlarda ve resmi tatillerde çalıştığı ve bu genel tatil ücretlerinin ödendiğinin davalı işverenlikçe kanıtlanamadığı anlaşıldığından davacının genel tatil alacağı da bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı taraf ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiş ancak ücret talebinin hangi aylara ilişkin olduğunu ve ne kadarlık eksik ücret alacağı bulunduğunu belirtmediğinden, davacının ücret alacağı hesaplanamamıştır.
Davacı taraf hafta tatili ücreti de talep etmiş olup tanık beyanları ve dosya kapsamından davacının ayda 2 hafta tatili çalışması yaptığı ve davalı tarafın bu ücretlerin ödendiğini kanıtlayamadığı anlaşılmakla davacının hafta tatili alacağının da bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, davanın kısmen kabulü ile, ... 9.053,90 USD kıdem tazminatı, ... 2.291,37 USD ihbar tazminatı ile bir işçinin tüm çalışma süresi boyunca aynı şekilde fazla mesai yapması, hafta tatillerinde ve genel tatillerinde çalışması hayatın olağan akışına uygun olmadığından bu üç alacak kaleminde takdiren % 30 hakkaniyet indirimi uygulanmak sureti ile ... 8.793,75 USD fazla mesai ücreti, ... 483,00 USD genel tatil ücreti ve ... 2.047,50 USD hafta tatili ücreti alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve fazlaya ilişkin istemler ile ücret alacağı talebinin reddine dair karar verilmiş, hakkaniyet gereği yapılan indirimler davalı vekalet ücreti hesabından dışlanmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. "gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını ve esasa girilmeden reddedilmesi gerektiğini, hatalı ve eksik araştırma neticesinde hazırlanan bilirkişi raporu ile karar verildiğini, tanıkların kendi çalıştıkları dönem itibarıyla hesaplama yapılması gerektiğini, ... sözleşmesi davacı tarafından sonlandırıldığından kıdem tazminatı talebinin reddi gerektiğini, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ile yıllık izin alacağı bulunmadığını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, lehlerine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Davacının aylık ücreti ihtilaflı olduğu için davacının belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dosyadaki delil durumuna uygun tespit ve hesaplamalar yapıldığı, hüküm kurmaya elverişli olduğu, ... akdinin davalı tarafça haklı nedenlerle feshedildiğinin ispatlanamadığı, davalı lehine hükmedilen vekalet ücretinin ilk derece mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T'ye uygun olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin istinaf sebep ve gerekçelerinin yerinde olmadığı ..."gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; hatalı ve eksik araştırma neticesinde hazırlanan bilirkişi raporu ile karar verildiğini, tanıkların kendi çalıştıkları dönem itibarıyla hesaplama yapılması gerektiğini, ... sözleşmesi davacı tarafından sonlandırıldığından kıdem tazminatı talebinin reddi gerektiğini, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ile yıllık izin ücreti alacağı bulunmadığını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını ... sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin davalı işverence haklı nedenle feshedilip edilmediği, davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve temyiz sebeplerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.