"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, diğer davacıların gelinleri davacı ... ...'in davalı Banka nezdinde memur olarak çalışmakta iken kullanma zimmeti olayına karıştığını, usulsüzlük tutarının faizler dâhil 95.000,00 TL olduğunu, ... 5. İcra Müdürlüğünün 2001/3096 Esas sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatılması üzerine davacıların İcra Dairesine giderek bu borca kefil olduklarını; sürelerden feragat ederek tüm malvarlıklarını Bafra İcra Müdürlüğünün 2001/750 Esas sayılı dosyasında haciz ettirdiklerini, 31.08.2001 tarihli dilekçe ile davalı Bankaya başvurarak Bafra'da kurulu bulunan 3800 m2 arsa içindeki benzin istasyonunun 390.000,00 TL'ye satacaklarını, satıştan alınacak nakit 100.000,00 TL'nin Esra Vatansever'in usulsüzlüğü nedeni ile davalı Bankaya yatırılacağını, ayrıca satış nedeni ile alınacak 122.727,300 TL tutarında 10 adet senedin ve aynı miktardaki çekin de ilerde ortaya çıkabilecek davalı Bankanın zararlarının teminatı olarak Bankaya bıraktıklarını, tüm Banka zararlarının ödenmesinden sonra kalan alacakların kendilerine ödenmesi koşulu ile taşınmazdaki haczin kaldırılmasını talep ettiklerini, böylece davacıların davalıya yaklaşık 85.000,00 TL'lik borçlarına karşılık bahsi geçen tutarda senet ve çeklerin ve bunun yanında 105.000,00 TL nakit olmak üzere toplam 350.454,600 TL ödemede bulunduklarını, davacıların davalının oluru üzerine yukarda belirtilen ödemeleri 03.09.2001 günü davalıya teslim ettiklerini, buna rağmen davalı Bankanın 10 adet senet, 10 adet çeki davacıların muvafakatını ve yazılı talimatını almadan hiçbir yetkisi ve hakkı olmadığı hâlde işbu çek ve senetleri borçlularına 3 gün sonra 07.09.2001 tarihinde iade ettiğini, bunun yanında davalı Bankanın tüm alacağı tahsil etmesine rağmen taşınmaz üzerindeki haczi kaldırmayarak satışın gerçekleşmesini engellediğini, davacıların 11.02.2002 günü menkul malların muhafazası için evlerine gidilene kadar ödedikleri paraların üçüncü şahıslara iade edildiğini öğrenemedikleri, davalı Bankanın en küçük kusurundan dahi sorumlu bulunduğunu müvekkillerinin rızası ve muvafakatı olmaksızın üçüncü kişilere parayı geri vermesinin mümkün olmadığını, bu sebeplerle fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere şimdilik 5.000,00 TL alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Davacı vekili birleşen 2006/391 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde; müvekkilleri aleyhine ... 5. İcra Müdürlüğünün 2001/3096 Esas sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığı, bahsi geçen icra takip dosyası nedeni ile davalı Bankaya ....08.2001 günü 5.000,00 TL, 03.09.2001 günüde 100.000,00 TL olmak üzere toplam 105.000,00 TL nin nakden ödendiğini iddia ederek bahsi geçen icra takip dosyasında davalı Bankaya borçlu bulunmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, müvekkili Bankanın eski personeli olan Esra Vatansever ...'in 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 22 nci maddesi 3 üncü cümlesi uyarınca zimmet eylemi sebebi ile Bankanın zararının tahsil edilmesinin temini amacıyla 01.08.2001 günü ... 5. İcra Müdürlüğünün 2001/3096 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, aynı gün davacılardan ...'in dava dışı gelini Esra Vatansever ...'in borçlu olduğu bu icra takip dosyası nedeni ile borcun tamamına kefil olmak istemesi üzerine icra emrinin kendisine tebliğ edildiği, itiraz ve bekleme sürelerinden feragat etmesi üzerine Güner ... yönünden takibin kesinleştiğini ve Bafra ilçe merkezindeki Gazipaşa Mevkii 1108 ada 1 parselde kayıtlı arsa ve benzinlik üzerine haciz konulmasına muvafakat ettiği, daha sonra davacılar ile dava dışı Esra Vatansever ...'in teklifname ile müvekkili Bankaya müracat ederek benzinlik vasıflı taşınmazın dava dışı N.D.ye satılacağını bu satış nedeni ile toplam 390.000,00 TL alınacağını, bedelin 120.000,00TL'sinin peşin olacağını, geri kalan 122.727,300 TL tutarının 10 adet çek aynı miktardaki diğer tutarın ise 10 adet senet ile ödeneceğini, bu taşınmazın satışından elde edilecek ilk peşinattan 100.000,00 TL'nin Esra Vatansever'in gerçekleştirdiği zimmet eylemleri nedeni ile oluşan zarara karşılık olmak üzere Bankaya verileceğini, geri kalan çek ve senetleri ise hâlen incelenmekte ve tespit edilemeyen Esra ...'in Bankaya verdiği zarar miktarının teminatı olarak Bankaya verileceğini taahüt etmesi üzerine N.D. tarafından 9.000,00 TL'nin, R.D. tarafından 10.000,00TL'nin Bafra Şubesine tevdi edildiği, yatırılan tutarların kayıt dışı tutulmasını önlemek amacı ile davacıların kanuni takip hesabı olan 17400200 kebirde açılan 6-000008-3 nolu hesaba yatırıldığını, diğer çek ve senetlerin de tutanak karşılığında kayıt ve saklama altına alındığını, daha sonra taşınmaz ve benzinliğin satılmasını belirttikleri kişiler olan R.D. ve N.D.nin bankaya 25.09.2001 tarihli dilekçe ile "bahsi geçen taşınmazın satılamadığını, bu satış sebebi ile yatırdıkları 100.000,00 TL ile birlikte diğer çek ve senetlerin kendilerine iade edilmesini talep etmeleri üzerine " Bankanın Bafra 2 Noterliğinin 27.09.2001 tarih 9420 yevmiye nolu ihtarname keşide ederek 31.08.2001 tarihli teklifname gereğince R.D. ve N.D. tarafından 03.09.2001 tarihinde tevdi edilen 100.000.00 TL 'nin garyimenkul satışının hâlen yapılmamış olması nedeni ile iade edilmesinin istendiği, satışa ilişkin tapu kayıtları ve belgelerin şubeye ibraz edilmesi, aksi taktirde paranın ilgili kişilere iade edileceğinin bildirildiği, dava dışı taşınmazın R.D. ve N.D.ye devir edilmediği, bu sebeplerle 07.09.2001 günü bankada saklama altında bulunan çek ve senetlerin R.D. ve N.D.ye iade edildiğini, 02.10.2001 tarihinde davacının satışın gerçekleştiğini gösterir herhangi bir belge ibraz etmemiş olmaları sebebi ile 100.000,00 TL'nin R.D. ve N.D.ye iade edildiğini, bahsi geçen ödemelerin ve çek ve senetlerin Esra Vatansever ...'in borcuna karşılık olan yapılmış olan ödemeler olmadığını, teminat amacı ile tutulan miktarlar olduğunu, bu sebeplerle açılan davanın haksız ve yersiz olduğunu, aynı gerekçeler ile birlikte açılan menfi tespit davasının da haksız olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, her ne kadar taraflar arasındaki uyuşmazlığın temeli olan teminat bedelinin davacıların kendilerinin yatırdığı ve borçlu olmadıkları iddia edilmiş ise de, yatırılan bedelin teklifname gereğince yatırılan teminat olduğu, benzinliğin satışının gerçekleşmemesi sebebiyle teklifnamenin geçersiz hâle geldiği, sonuçsuz kalan bir teklifname için teminat yatırılmasının borcu sona erdiren bir işlem olamayacağı. Bankanın dava dışı kişilere iade yapmadan önce davacılara ihtarname gönderdiği, davacıların ihtarnameye itirazda bulunmadıkları, ardından Bankanın ödemede bulunduğu, yatırılan paranın borcu sona erdiren işlem olmadığının kabul edilmesi gerektiği, ayrıca davacıların alacak davasını 3 yıl, menfi tespit davasını 4 yıl geçtikten sonra açtıkları, mevcut paranın miktarı ve dönemin koşulları dikkate alındığında bu durumun hayatın olağan akışına uygun olmadığı, bu itibarla davacıların davaların ispat edemediği gerekçesiyle asıl davanın ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Mahkeme kararına karşı davacılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
Uyuşmazlık, davacılar ile dava dışı üçüncü kişiler arasında haricen yapılan anlaşma neticesinde davalı Bankaya yapılan ödemenin davacıların borcunu sona erdirip erdirmediği ve davalı Banka tarafından bu bedelin dava dışı üçüncü kişilere iade edilmesinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, gişe yetkilisi ünvanı ile davalı Bankada çalışan davacı ...'nın zimmetine para geçirmesi üzerine diğer davacılar tarafından Bankaya, Bankanın zararını karşılama üzere toplam 100.000,00 TL yatırıldığı anlaşılmaktadır. Davacılar, dava dışı üçüncü kişiler R.D. ve N.D. ile yaptıkları bir sözleşme nedeniyle bu şahıslardan aldıkları parayı Bankaya yatırırken bunun bir teminat amacı taşıdığını belirtmemiştir. Bankaya yatırılan 100.000,00 TL bedel için Banka tarafından 90.000,00 TL ve 10.000,00 TL bedelli olmak üzere iki adet ayrı dekont düzenlenmiş, 10.000 TL bedelli dekont üzerine el yazısı ile "Recep Durgun talimatıyla" ifadesi eklenmiştir. Ancak dekonta sonradan eklenen bu ibare için yazılı bir talimatın varlığı da davalı Banka tarafından kanıtlanmış değildir. Diğer yandan davalı Banka çalışanları tarafından tutulan 03.09.2001 tarihli tutanak davacıların ve dava dışı üçüncü kişiler olan R.D. ve N.D.nin imzasını taşımamaktadır. Bu sebeple bu tutanak Bankaya yapılan ödemenin teminat niteliğinde olduğunu göstermemektedir.
Hâl böyle olunca davacıların zimmete geçirilen ve davalının zararına sebep olan miktarı ödemiş olmaları nedeniyle borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesi, davacılar tarafından fazla ödendiği iddia edilen miktar nedeniyle de değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 17.10.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.