"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : TESPİT
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 28. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
rın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... 55. Bakım Fabrika Müdürlüğünde oto makinisti ... ve meslek kolunda usta olarak çalıştığını, sendika üyesi olduğunu, toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, ... Sağlığı ve Güvenliği Kurulu usta temsilciliği seçimi için yapmış olduğu adaylık başvurusunun işveren vekilince hukuka aykırı olarak uygun görülmediğini; ... yükünün fazla olması, üyenin inceleme ve istişare kurulunda görev almasının ve geçirmiş olduğu ... kazalarının gerekçe gösterildiğini, adaylık başvurusunun hangi hâllerde uygun görülüp görülmeyeceğine dair mevzuatta bir hüküm olmadığını, ön yargılı ve taraflı davranıldığını, ... yoğunluğu ciddi derece yoğun olan başka üyelerin başvurusunun kabul edildiğini; ancak 20 kişilik tekerlekli araçlar atölyesinde çalışan davacının başvurusunun kabul edilmediğini, aday olabilme hakkının işveren vekilinin iznine veya rızasına tabi olmadığını, davacının dava tarihinden itibaren yapılacak olan ... Sağlığı ve Güvenliği Kurulu usta temsilciliği seçiminde, ... Sağlığı Ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) “Kurulun Oluşumu” kenar başlıklı 6 ncı maddesi gereğince aday olabilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müracaatının ilk amiri olan tekerlekli araçlar bölüm amiri tarafından uygun görüldüğünü, ikinci amiri teknik müdürün fikir beyan etmediğini, takdiri fabrika müdürüne bıraktığını, personel dilekçesinin işveren vekiline gönderildiğini, son takdir yetkisinin bakım fabrika müdürüne ait olduğunu, toplam işçi sayısının 217 olup son 20 yılda 142 ... kazası olduğunu, davacının işe başlama tarihi olan 2011 yılından itibaren 77 ... kazası olduğunu, davacının ise üç kez ... kazası geçirdiğini, bir işçinin ... kazasına karışma oranı %0,35 iken davacının %3,89 olduğunu, bu rakamın bir işçinin ortalama ... kazasına karışma oranından 10 kat fazlasına denk geldiğini, olumsuz davranışlarından dolayı beş kez de cezai işlem yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının şahsi sicil dosyasının incelenmesinde, hakkındaki disiplin cezaları, geçirdiği ... kazaları, çalıştığı birimin stratejik önemi göz önüne alınarak işveren tarafından adaylık başvurusunun kabul edilmemesinin haklı olduğu, kaldı ki işverenin kabul etmek zorunluluğunun da bulunmadığı, davacını şahsi sicil dosyasına göre Yönetmelik'teki göreve Mahkemece de aday olmasının uygun görülmediğİ gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Yönetmelik'in 6 ncı maddesinin beşinci fıkrasında "Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen üye o işyerindeki formen, ustabaşı veya ustaların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilir. Seçimle belirlenememesi halinde işveren tarafından atanır." düzenlemesinin yer aldığını, Yönetmelik'in açık hükmüne rağmen davacının oylamaya katılmadan başvurusunun reddedilmesinin açık bir şekilde hukuka aykırı olduğunu; Yönetmelik'in formen, ustabaşı ve usta olanların bu kurula üye olarak katılması için uyulması gereken usulü belirlediğini, usta olan müvekkilin bu kurula üye olarak katılmak istemesi hâlinde maddenin beşinci fıkrasında belirtilen usul uygulanacağını, düzenlemede işverene veya işveren vekiline herhangi bir takdir yetkisi tanınmadığını, işverenin yönetim ... kapsamında işyerinin ve işin işleyişi hakkında düzenleme yapma yetkisi bulunduğunu; ancak bu yetkinin işveren yahut işveren vekili tarafından kullanılırken iyi niyet kuralları çerçevesinde hareket edilmesi gerektiğinin Yargıtay kararlarında istikrarlı bir şekilde vurgulandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut olayda, usta olan davacının ... sağlığı ve güvenliği kuruluna aday olmak için dilekçe verdiği, davacının çalıştığı bölümde ... yoğunluğunun fazla olması, oto makinisti ... ve meslek koluna ihtiyaç duyulması gerekçesiyle adaylığının reddedildiği, davacının bu ret sebebiyle aday olma ... bulunduğunun tespitini talep etmekte ise de mevzuatta açık bir düzenleme bulunmadığı için ... mahkemesince işverenin verdiği aday olamayacağına dair kararın iptali ile işvereni bir işlem yapmaya zorlayıcı nitelikte karar verilmesinin mümkün olmadığı, ... mahkemesince işverenin yönetim hak ve yetkisinin kısıtlanması veya ortadan kaldırılması anlamına gelecek şekilde hüküm kurulamayacağı, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin ....12.2010 tarihli ve 2010/33308 Esas, 2010/36162 Karar sayılı ilâmının da bu yönde olduğu, bu ilkeler ışığında verilen ret kararının usul ve kanuna uygun bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde istinaf başvuru dilekçesindeki nedenleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna aday olabilmesinin işverenin uygun bulmasına tabi olup olmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun ve Yönetmelik'in ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda davacının adaylığının işverence kabul edilmemesi üzerine davacının adaylık şartlarını taşıdığının tespitini istediği anlaşılmaktadır. Ne var ki Yönetmelik hükümlerine göre adaylık sistemi söz konusu değildir. Bu nedenle çalışanın aday olması ya da adaylığının işverenin kabulüne tabi tutulması Yönetmelik hükümlerine uygun değildir. Diğer yandan işverenin adaylığı kabul etmemesi ile işçinin adaylık şartlarını taşıyıp taşımadığı da aynı anlama gelmemektedir. Somut olayda davacının adaylık şartını taşımadığına dair bir işveren işlemi bulunmadığından davacının bu tespit davasını açmakta hukuki yararı bulunduğundan söz edilemez. Kaldı ki Yönetmelik hükümlerinden de açıkça anlaşıldığı üzere davacının , işverenin yazısına ve davacının aday olmamasına rağmen dahi işyerinde çalışan diğer işçiler tarafından seçilmesine yönelik bir engel bulunmamaktadır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.