"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, davacı vekilince temyize cevap dilekçesinde temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22.11.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... .... ile davalı vekili Avukat...... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 10.09.2001 tarihinde davalıya ait işyerinde müdür olarak göreve başladığını, davalıya ait bir çok farklı alanda faaliyet gösteren şirket bulunduğunu, ayrıca davalı Şirketin taksi plakası alım satımı gibi ticari hacmi yüksek işler yaptığını, 20.10.2016 tarihine kadar işverenin gösterdiği yerlerde zaman zaman şehir dışında aralıksız çalıştığını, 2016 yılının yaz aylarında ağır sağlık problemleri yaşadığını, dönem dönem hastanede kalarak tedavi gördüğünü, davalının tüm bu süreç hakkında bilgisi olduğu hâlde ... sözleşmesinin kötüniyetli olarak 20.10.2016 tarihinde bildirimsiz feshedildiğini, haftanın altı günü 08.00-23.00 saatleri arasında çalıştığını, dinî bayramların ilk günü hariç diğer günler ve resmî bayram günlerinin tümünde çalıştığını, son üç aylık ücretinin ödenmediğini, çalıştığı süre içerisinde yıllık izin kullanmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil, yıllık izin, asgari geçim indirimi ve ücret alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
2. Davacı asılın yargılama sırasında vefatı üzerine davaya dâhil edilen mirasçıları, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacılar murisi işçinin işyerinde ara yer elemanı olarak tabir edilen işleri yapmakta iken geçirmiş olduğu hastalıktan sonra işi bıraktığını söyleyerek işten ayrıldığını, asgari ücret ile çalıştığını ve fazla çalışma yapılmadığını, dinî ve millî bayramlarda izin kullandığını, işi kendisi bıraktığı için kıdem ve ihbar tazminatına da hak kazanamadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 20.....2019 tarihli ve 2017/127 Esas, 2019/275 Karar sayılı kararıyla; yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 11.03.2020 tarihli ve 2019/2793 Esas, 2020/558 Karar sayılı kararıyla;
"...
...belirsiz alacak davası olarak açıldığından ıslaha karşı zamanaşımı itirazının dikkate alınmamasının yerinde olduğu, Davacının işçilik alacaklarının tüm tanık beyanlarına ve OGS geçiş kayıtlarına göre hesaplandığı, davacı tanıklarının birinin davalı işyerinde 2014 yılına kadar çalıştığı, diğerinin 2016 yılında çalıştığı diğer tanığın komşu işyeri tanığı olup tüm çalışma süresine göre beyanda bulunduğu , tanıkların beyanlarının ve OGS geçiş kayıtlarının davacının tüm çalışma süresini kapsar şekilde olduğundan davacının tüm çalışma süresindeki fazla mesai ve diğer alacakların hesaplanmalarının yerinde olduğu, Davacının ... yerinde genel müdür olarak çalıştığı davalı işverenin diğer ... yerlerinin de denetleme görevi olduğu, otocenterdaki işyeri 19.00 da kapansa bile davacının diğer yerde bulunan işyerlerine sürekli giderek denetleme görevi yaptığı, Davacının ücreti ile ilgili davacı tanıklarının 3000 TL ücret aldığını beyan ettikeri, davalı tanıklarının ücrete ilişkin bilgileri olmadığı, emsal ücret araştırmasında ücretin daha yüksek olacağının bildirildiği, davacının tespit edilen ücretin yerinde olduğu, Davacının rahatsızlığı nedeniyle hastanede yattığı sırada davalı tarafından davacının ... akdine son verildiği SGK ya 03 kodu ile çıkışının bildirildiği, ancak davalı tarafından davacının ... akdinin istifa ile sona erdiğinin ispat edilemediği, Davacının AGİ alacağının ve ücret alacağının ödendiğinin ispatı davalıya ait olduğu davalı tarafından bu alacakların ödendiğinin ispat edilemediği, Davalı tarafından süresinde cevap dilekçesi sunulmadığından yemin teklifi talebinin reddinin yerinde olduğu,..." gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.11.2020 tarihli ve 2020/2474 Esas, 2020/14475 Karar sayılı bozma ilâmında;
"...
...Davalı tanıkları beyanlarında ortalama olarak davacının haftanın altı günü 08.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını belirtmişlerdir.Davacının yaptığı işin niteliği, çalışma düzeni ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının çalışma saatlerinin davalı tanık beyanlarına göre belirlenmesinin dosya kapsamına daha uygun düşeceği anlaşılmaktadır.Hal böyle olunca davacının fazla mesai süresinin davalı tanık beyanlarına göre belirlenmesi gerekli iken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
...davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK 194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu göz önüne alınarak, davacının 8 yıllık çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı hayatın olağan akışına ters olduğundan, davacının beyanı alındıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmesi verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Fazla çalışma ücreti yönünden, davacının yaptığı işin niteliği, çalışma düzeni ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının çalışma saatlerinin davalı tanık beyanlarına göre belirlenmesinin dosya kapsamına daha uygun düşeceği belirtilerek mahkememizin önceki kararı bozulmuştur. Tanıkların hizmet dökümleri incelendiğinde davacı tanıklarından sadece Serkan ın davalı nezdinde çalışma kaydının bulunduğu, onun da 29/11/2011-23/05/2012 tarihleri arasında kısa süreli kaydının bulunduğu görülmektedir.
Yine yıllık ücretli izin alacağı yönünden, HMK nın 31. Maddesi kapsamında davanın aydınlatılması gerektiği, davacının 8 yıllık çalışma süresi boyunca hiç izin kullanmaması hususunun hayatın olağan akışına aykırı olduğu, davacının beyanı alındıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekçesi ile mahkememizin önceki kararının bozulduğu görülmektedir.
Davacı fazla mesai yaptığını, bayram-genel tatillerde çalıştığını ancak bunların ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiştir. Davacının fazla çalışmasının bulunduğunu, bayram-genel tatillerinde çalıştığını tanık beyanları ile ispatladığı, davalının ise söz konusu çalışma ücretlerinin ödendiğini ispatlayamadığı anlaşılmakla, bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda hesaplanan fazla çalışma ücret alacağından ve bozma öncesi bilirkişi raporunda hesaplanarak belirlenen bayram-genel tatil alacaklarından takdiren 1/3 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak bu alacak kalemlerinin kabulüne dair karar verilmiştir.
Bozma sonrasında davacı asilin vefatı üzerine mirasçıları davayı takip etmiş ve davacıya ilişkin veraset ilamını dosyaya sunmuşlardır. Davacı asil vefat ettiğinden dinlenilmesi mümkün olmayıp mahkememizce aydınlatma yükümlülüğü çerçevesinde bozmaya konu husus davacılar ortak vekiline sorularak müteveffa davacının 8 yıllık çalışma döneminde yıllık ücreti izin kullanıp kullanmadığı hususları sorulmuş, beyanı alınmıştır.
Fazla çalışma ücreti yönünden ise, bozma ilamı doğrultusunda önceki bilirkişiden ek rapor alınmış olup, denetime elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda davacılar ortak murisinin hak edişi yeniden hesaplanmış ve 1/3 oranında hakkaniyet indirimi uygulanarak hüküm kurulmuştur. ..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; fazla çalışmanın ispat edilemediğini, davacıların murisi işçinin çalıştığı süre boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı kabulünün hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, ... sözleşmesinin işçi tarafından haklı neden olmaksızın feshedildiğini, işyerinde ... bayram ve genel tatil çalışması yapılmadığı belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu fazla çalışma alacağının ispatı ile yıllık ücretli izin istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 ve 41 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı asılın yargılama esnasında vefatı üzerine ibraz edilen veraset belgesine göre yasal mirasçıları olduğu görülen N.B., B.B. ve Y.B.'nin davayı takip ettikleri anlaşılmış olup İlk Derece Mahkemesince hüküm fıkrasında kabul edilen alacakların davacılara miras payları oranında verilmesine ilişkin karar verildiği hâlde kararın başlık kısmında davacıların adlarının yazılmaması hatalı ise de bu durum mahallinde düzeltilebilir maddi hata niteliğinde olduğundan bozma nedeni yapılmamıştır.
3. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.