"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 7. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait Deniz Basımevi Müdürlüğü ... 106 Numaralı Fabrika işyerinde matbaa ... ve meslek kolunda ciltçi olarak çalıştığını, 16.07.2013 tarihli ve 28709 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalıştırılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) "Günde azami yedi buçuk saat çalışabilecek işler" başlıklı 4 üncü maddesinin (a) bendinin (6) ncı alt bendi ve gürültülü işlere ilişkin (p) bendine aykırı olarak günde 8,5 saat çalıştırıldığını, 15 dakikadan 2 adet molanın düşümü ile günlük çalışmasının 8 saat olduğunu ve davacının günlük yarım saat fazla çalışma yaptığını ancak ücretinin eksik ödendiğini, matbaa mürekkebinin "kurşun, arsenik, antimon, krom, çinko, nikel" bileşenlerinden oluştuğunu, ölçüm yapıldığı esnada tehlikeli ortam bulunmasa bile emsal Yargıtay kararlarına göre davacının daima çalışma ortamının tehlike sınırları içinde bulunduğunu, davacının üyesi olduğu ... Harb - ... Sendikası ile ... arasında görüş farklılığı olduğu için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (...) ... Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünden görüş sorulduğunu, 28.05.2015 tarih ve 35804503-045.01-E.6437 sayılı en son ve güncel görüşe göre davacının çalıştığı matbaacılık işinde de günde ancak 7,5 saat çalıştırılabileceği sonucuna varıldığını, 2017 Şubat ayına yapılan ölçümlere göre işyerinde gürültünün sınır değer olan 85 desibelin üstüne çıktığını, çalıştığı işyerinde Yönetmelik uyarınca belirlenen değerlerin üzerinde gürültü ölçüldüğünü toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümlerine rağmen davacıya kısa çalışma primi ödenmediğini, ayrıca günlük 8,5 saat çalıştırıldığı ve ara dinlenmesi hariç günde yarım saat fazla çalışma yaptığı hâlde ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kısa çalışma primi ve fazla çalışma ücretinin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazında ve zamanaşımı def' inde bulunduklarını, davacının ciltçi meslek kolunda çalıştığını, dolayısıyla davacının Yönetmelik kapsamında çalışmadığını, işyerinde 27.04.2015-30.04.2015 tarihlerinde ve 04.05.2015 tarihinde ... tarafından yetkilendirilen bir laboratuvara beş ... günü süresinde ... güvenliği uzmanı tarafından belirlenen alan ve personel üzerinde ... hijyeni ölçüm test analizleri yaptırıldığını, ölçüm sonuçlarına göre, çalışan sağlığını etkileyecek bir durum tespit edilmediğini, ....03.2017-10.03.2017 ve 13.03.2017-17.03.2017 arası ... tarafından yetkilendirilmiş bir laboratuvar aracılığıyla tüm personel için günlük 8 saat üzerinden gürültü maruziyet testi yaptırıldığını, test sonuçlarının haftalık zaman aralıklı ortalama kişisel gürültü maruziyet düzeyinin 76,00 - 84,05 desibel arasında olduğunu, bu sebeplerle davacının Yönetmelik kapsamına alınmasının uygun görülmediğini, Yönetmelik'in 9 uncu maddesine göre davacının kapsama alınıp alınmayacağına yönelik uyuşmazlıkların ... yerinin Sağlık Bakanlığının görüşünün de alınması suretiyle ... olduğunu, buna rağmen davacının ...'ye itiraz etmek yerine dava açma yoluna gittiğini, faiz talebinin de başlangıç tarihi ve türü yönlerinden dayanaksız olduğunu, davacının 7,5 saat çalıştırılmasının maddi koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 05.11.2019 tarihli keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi heyet raporundaki tespit ve değerlendirmeye göre davacının Yönetmelik kapsamındaki işlerde çalıştığı, fazla çalışma ile kısa çalışma primi alacaklarının ödenmediği sonucuna varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde, hüküm altına alınan alacakların her ikisi açısından da faiz başlangıç tarihi olarak hükme esas alınan bilirkişi raporundaki temerrüt tarihlerinin esas alınması gerektiğini, Mahkemece dava dilekçesi ile talep edilen miktarlara dava tarihinden, ıslahla talep edilen miktarlara ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesinin hatalı olduğunu iddia ederek İlk Derece Mahkemesinin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının Yönetmelik kapsamında çalışmadığını, talep edilen alacaklara hak kazanmadığını, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında, davacının Yönetmelik kapsamındaki işte çalıştığı ve söz konusu Yönetmelik uyarınca günde en fazla 7,5 saat çalıştırılabileceği, dosya kapsamında bulunan bilirkişi raporlarında mevcut hesaplamaların usul ve kanuna uygun olduğu, ancak ilgili toplu ... sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin ne zaman ödeneceği açık ve kesin bir şekilde düzenlendiğinden fazla çalışma ücreti açısından bu alacağın dönemsel bir alacak olduğu da gözetilerek faiz başlangıç tarihinin rapordaki temerrüt tarihi olduğunun kabul edilmesi gerekirken dava ve ıslah tarihinden faize hükmedilmesinin hatalı olduğu, arabuluculuk faaliyetinin, tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirildiği, arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan, son tutanak tarihi ile dava tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği, söz konusu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın kısmen kabulü yönünde yeniden karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının Yönetmelik kapsamındaki bir işte çalışıp çalışmadığı ve buna bağlı olarak fazla çalışma ücreti ile kısa çalışma primi alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, Yönetmelik hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,30.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.