"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 68. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Bakanlığa bağlı olarak sürekli işçi kadrosunda istihdam edildiğini, kadroya geçişinin 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile sağlandığını, hâlen davalı Bakanlığın kadrolu işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken bireysel ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, işyerinde uygulanan ... Sağlık ... Sendikasının tarafı olduğu 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesi uyarınca 60 günlük ücreti kadar ikramiye ve 52 günlük yevmiyesi tutarında ilave tediye ücretinin de eksik ödendiğini ... sürerek ücret farkı, ilave tediye ve ikramiye farkı alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ile husumet itirazları olduğunu, davacının sürekli işçi kadrosuna geçtikten sonra bu statünün öngördüğü haklardan yararlandığını, kadroya geçişi yapılan işçilerin ücret, malî ve sosyal haklarının Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiğini, taraflar arasında davacının 01.01.2019 ve devamında asgari ücretin % fazlasını almasını gerektirir ... sözleşmesi bulunmadığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının alacaklarının eksiksiz ödendiğini, davacının iddialarının yerinde olmadığını, faize de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan kanıtlar ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğu, davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin eksik ödendiği, usulüne uygun düzenlenen bilirkişi raporunda alacağın tespit edildiği gerekçesiyle yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu taleplerin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığını, davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını, hükmedilen faiz oranının ve faiz başlangıç tarihlerinin de hatalı olduğunu savunarak davanın reddi gerektiğini ... sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sürekli işçi kadrosuna geçmesinden önceki hizmet alım sözleşmesi ve ekleri ile davacıyla davalı Kurum arasında yapılan sürekli işçi kadrosuna geçenlere özgü tip belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde; "... bu sözleşme süresince işçiye her ... brüt asgari ücretin %(... rakamsal bir miktar) fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılır" denilerek davacının ücretinin geçişin yapıldığı 02.04.2018 tarihinden itibaren asgari ücretin ... rakamsal bir miktar üzerinden % fazlası olarak tespit edildiğinin anlaşıldığı, kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan ... sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranda fazlasının ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretine 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) 23 üncü maddesi gereğince toplu ... sözleşmesi kaynaklı %4 zam yapılması ve toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının 01.04.2018 tarihindeki ücreti tespit edilip Yüksek Hakem Kurulu kararı gereğince zamlar uygulanarak davacının dönem ücretlerinin tespit edildiği ve ödenmesi gereken ücretler belirlenerek ödenen ücretler ile arasındaki farkın bulunduğu, hesaplama yönteminde bir hata olmadığı, hesaplama döneminin arabuluculuk son tutanak tarihi öncesi olarak belirlendiği, arabuluculuk tarihi itibarıyla henüz ... Sağlık ... Sendikası ile ... arasında toplu ... sözleşmesinin imzalanmadığı, arabuluculuk tarihi itibarıyla henüz doğmamış bir toplu ... sözleşmesinin uyuşmazlık konusu yapılarak arabuluculuk aşamasında görüşülmesi olanaklı olmadığından bu toplu ... sözleşmesi hükümlerinin somut olayda uygulanmasının mümkün olmadığı, davacının bu yönde talebinin de olmadığı, 01.01.2021 sonrası dönem için Yüksek Hakem Kurulu kararı sona erdiğinden sadece bireysel ... sözleşmesine göre davacının fark alacaklarının tespit edilmesi gerektiği, ancak davacının fark ikramiye alacağı talebi bakımından 2021 ve sonrası dönem için bir Yüksek Hakem Kurulu kararı olmadığı ve arabuluculuk tarihi itibarıyla imzalanan bir toplu ... sözleşmesi bulunmadığı gerekçesiyle 2021 ve sonrası için hesaplanan fark ikramiye alacağının mahsubuna karar verilerek fark ikramiye alacağının 31.12.2020 tarihine kadar hesaplanmasının gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 01.01.2021 tarihinden sonraki döneme ilişkin hesaplamalar için toplu ... sözleşmesindeki zam oranları uygulanmaksızın sadece bireysel ... sözleşmesindeki yüzdelik zam oranı uygulanarak tekrar hesaplama yapılmış ise de bu hesaplama sırasında uygulanmayan toplu ... sözleşmesinden kaynaklı ödemelerin mahsup edilmesinin ve buna göre kısmen ret kararı verilmesinin hatalı olduğunu ... sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti, ücret farkı, ilave tediye ve ikramiye alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve toplu ... sözleşmesinin art etkisi hususundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci madde, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 01.01.2021 tarihinden sonraki döneme ilişkin ücret farkı ve ilave tediye alacaklarının hesaplanmasında arabuluculuk tarihinde henüz yürürlükte olmayan 08.09.2021 tarihli toplu ... sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaması yerindedir. Aynı şekilde davacının 2021 yılı ücretinin tespitinde sadece belirsiz süreli ... sözleşmesinde belirtilen oranın dikkate alınması ve buna ücret miktarına göre hesaplanan ücret farkı, ilave tediye farkı ile ikramiye alacaklarının hüküm altına alınması isabetli ise de davacı vekili davacının üye olduğu ... Sağlık ... Sendikası tarafından bağıtlanan 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesi hükümlerinden de yararlanması gerektiğini iddia ederek talepte bulunmuştur. Adı geçen toplu ... sözleşmesinin ilave tediye ve ikramiye alacağını düzenleyen 35 inci maddesinde "1- İşbu toplu ... sözleşmesi kapsamındaki işçilere, 6772 Sayılı Kanun'a göre ilave tediye ödenir. İşçilere ayrıca bu ilave tediyenin dışında her yıl 60 günlük ücretleri tutarında ikramiye ödenir. Bu ödemeler işçilere yıl içindeki çalıştığı sürelerle orantılı olarak yapılır. 2- 6772 Sayılı Kanun'a göre verilen ilave tediyeler Cumhurbaşkanınca tespit edilen tarihlerde, ilave tediye dışında kalan ikramiyeler ise Mart ve Eylül aylarında işçilere iki eşit taksitte ödenir" hükmü yer almaktadır. Bu toplu ... sözleşmesinin yürürlükte süresi 31.12.2020 tarihinde sona ermiştir. Somut olayda arabuluculuk tarihi itibarıyla değerlendirme yapıldığında, 01.01.2021-31.12.2022 dönemini kapsayan 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinin henüz yürürlüğe girmediği ... olup bu toplu ... sözleşmesinin somut uyuşmazlıkta uygulanması mümkün olmadığından, davacının 31.12.2020 tarihi itibarıyla sona ... toplu ... sözleşmesinin art etkisinden yararlanıp yararlanamayacağı araştırılmalıdır. Bu nedenle öncelikle davacı işçinin 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı belirlenmeli, oluşacak sonuca göre 31.12.2020 tarihinden sonraki dönem için 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinin ikramiyeye ilişkin hükmünün art etkisinin bulunduğu kabul edilerek değerlendirme yapılmalıdır.
3. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gereken, davacının 01.01.2019-31.12.2020 tarihli toplu ... sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığının belirlenmesi, yararlanma şartları oluştuğu takdirde bu toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin bitim tarihi olan 31.12.2020 tarihinden sonra art etkisi bulunduğu kabul edildikten sonra, sadece bireysel ... sözleşmesindeki artış oranına göre belirlenen ücret miktarı üzerinden arabuluculuk son tutanak tarihi ile sınırlı olarak hesaplama yapılarak ikramiye alacağının hüküm altına alınmasıdır. Yanılgılı değerlendirme ile hüküm kurulması hatalı olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.