"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Düzce 1. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğünün tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılardan ... ile müvekkili arasında toplu ... sözleşmesi süreci yürütüldüğünü, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 49 uncu maddesi uyarınca ... Metal Sendikasının müvekkili işyerindeki yetkisinin düştüğünü, Bakanlıkça verilen 15.04.2021 tarihli yetkiye istinaden Sendika ile müvekkili arasında toplu ... sözleşmesi süreci başladığını, tarafların ilk toplantının yerini ve gününü belirlemek üzere bir araya geldiğini ve 05.05.2021 tarihli tutanak ile “...toplu ... sözleşmesi ilk oturumunun 18.05.2021 saat 14:00’te Avrupa ...Topkapı-Zeytinburnu/... adresinde yapılmasına...” karar verildiğini, ilk oturumun her ne kadar 18.05.2021 tarihinde gerçekleştirileceği kararlaştırılmışsa da, tarafların mutabakatı ile 28.05.2021 tarihine ertelendiğini ve tarafların belirlenen adreste buluşarak gelecek toplantının 04.....2021 tarihinde saat 15:00’te olması hususunda mutabık kaldığını, 04.....2021 tarihinde yapılan toplu görüşmede tutulan tutanakta ise bir sonraki toplantının 18.....2021 tarihinde saat 15:00’te ... Düzce Bölge Temsilciliğinde yapılmasının kararlaştırıldığını, 18.....2021 tarihli toplantıda ise tarafların anlaşmaya varamadığını ve 18.....2021 tarihli uyuşmazlık tutanağının tüm tarafların imzası ile düzenlendiğini, Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen 16.07.2021 tarihli “...Arabulucu Tayin Toplantısı Talebi” konulu yazı ile davalı Sendikanın görevli makama arabulucu tayin talebi ile uyuşmazlığı bildirir başvuruda bulundukları tarihin 14.07.2021 olduğunun belirtildiğini, akabinde düzenlenen arabulucu tayin toplantısında tutulan tutanakta da davalı Sendikanın Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğüne taraflar arasındaki uyuşmazlığı bildirdiği tarihin 14.07.2021 olduğunun tekrar edildiğini, Sendikanın yetkisinin 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesi uyarınca düştüğü açık olmasına rağmen toplu ... sözleşmesi sürecinin devam ettirilmesinin gayri hukuki olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı ... Sendikasının müvekkili işyerinde toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 6356 sayılı Kanun’da yetki tespit sürecinde sendikanın yetkisinin düşeceği durumların münhasır şekilde belirlendiğini, buna göre yetkili Sendikanın Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğüne sunmuş olduğu 14.07.2021 tarih ve 2021/1359 sayılı dilekçede, Uluslu Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti. ile yapılan 14.07.2021 tarihli görüşmede anlaşmaya varılamadığından 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesi gereğince resmi arabulucu tayini talebinde bulunulduğunu, talep dilekçesinin ekindeki uyuşmazlık tutanağında anlaşmaya varılamadığı ve ... taraflı olarak işbu uyuşmazlık tutanağının tutulduğunun belirtildiğini, Sendikanın talebi üzerine Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğünün 16.07.2021 tarihli yazıları ile arabulucu tayini için tarafların 29.07.2021 tarihinde toplantıya davet edildiğini, resmi arabulucu tarafından tarafların 12.08.2021 tarihi için toplantıya davet edildiğini, toplantıya her iki tarafın da katıldığını ve anlaşma sağlanamadığını, davalı Sendikanın 14.07.2021 tarihli uyuşmazlık tutanağı ve aynı tarihli resmi arabulucu tayini talepli başvurusu üzerine Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğünce 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinde geçen 6 ... günü içerisinde başvuru süresinin dikkate alındığını ve Sendikanın sunmuş olduğu belgeye göre süre aşımı olmadığından toplu ... sözleşmesi anlaşmazlıklarındaki bir sonraki adım olan resmi arabulucu tayini işlemlerine başlanıldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 18.....2021 tarihinde toplantıya ... adına....ve .... ile davacı Şirket adına Avukat ...’in katıldığını, tutanakta belirtilen kişilerce dava dilekçesi ekinde sunulduğu şekli ile imzalandığını fakat sonrasında davacı işverenin vekâletnamesinde tutanağı imzalayan Avukat .....'in yetki belgesinin olmadığının anlaşıldığını, dava dilekçesi ekindeki vekâletten de durumun anlaşıldığını, kendisinden yetki belgesi sunması istenildiğini fakat sunmamış olduğu gibi imzalı olan nüshayı da iade etmediğini, kendilerine uyuşmazlık tutanağının geçersiz olduğunun bildirildiğini, 14.07.2021 tarihinde yeni gün belirlendiğini, davacı tarafın bu yeni belirlenen oturuma katılmamış olduğu gibi geçersiz tutanağa dayalı şekilde kötüniyetli olarak dava açtığını, müvekkili Sendikanın ise 16.07.2021 tarihinde yani süresi içerisinde davacı tarafın yokluğunda ... taraflı olarak tutulan uyuşmazlık tutanağını Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğüne sunduğunu, dolayısıyla davacı tarafın, uyuşmazlık tutanağının süresi içerisinde ilgili ve görevli makama sunulmamış olması gerekçesi ile davalı Sendikanın yetkisinin düşmüş olduğu yönündeki itirazının haksız ve kötüniyetli olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“...Toplu ... Sözleşmesi süreci başlangıcında, 05.05.2021 tarihinde taraflar bir araya gelerek ilk oturum belirleme toplantısı gerçekleştirmişler bu tarihte tutulan tutanak ile toplu ... sözleşmesi ilk oturumunun 18.05.2021 tarihinde davacı vekilinin adresinde gerçekleştirilmesine karar verilmiş, ilk toplantı belirtilen tarihte gerçekleştirilememiş 28.05.2021 tarihine ertelenmiştir. 28.05.2021 tarihinde bir araya gelen taraflar ikinci toplantının 04.....2021 tarihinde gerçekleştirilmesine karar vermişlerdir. 04.....2021 tarihli toplantıda ise bir sonraki toplantının 18.....2021 tarihinde ... Metal Sendikasının Düzce İl Temsilciliğinde yapılmasını kararlaştırmışlardır. 18.....2021 tarihinde ... adına ... ve ...ile davacı şirket adına Av. ... katılmış tutanak belirtilen kişilerce imzalanmıştır. Fakat sonrasında, davacı ... yerinin vekaletinde tutanağı imzalayan Av. ...'in yetki belgesinin olmadığının anlaşılması üzerine avukattan yetki belgesi sunmasının istendiği ancak vekilin yetki belgesi sunmaması üzerine davacı tarafa uyuşmazlık tutanağının geçersiz olduğunun bildirildiği ve 14.07.2021 tarihinde yeni gün belirlendiği davacı tarafça bu yeni belirlenen oturuma katılınmamış olduğu gibi geçersiz tutanağa dayalı şekilde kötü niyetli olarak dava açtığı davalı sendikanın ise 16.07.2021 tarihinde yani süresi içerisinde davacı tarafın yokluğunda ... taraflı olarak tutulan uyuşmazlık tutanağını Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğü'ne sunduğu anlaşılmıştır.
Davalı tarafın bildirdiği tanık beyanları alınmış, davalı ... vekiline 14/07/2021 tarihli toplantıdan davacı şirketin nasıl haberdar edildiği, 18/.../2021 tarihinde davacı yetkilisinin yetki belgesi olmadığından toplantının geçersiz olduğunun bildirildiğine ilişkin belgeleri sunmak üzere bir haftalık kesin süre verilmiş ise de davalı tarafça 14/07/2021 tarihli toplantıdan davacı şirketin haberdar edildiğine ya da işveren vekilinden yetki belgesi talep edildiğine yönelik dair herhangi bir belge bilgi sunulmamıştır.
Düzce Çalışma ve ... kurumu il müdürlüğüne müzekkere yazılarak; davacı Uluslu Alüminyum Şirketi ile ... arasında gerçekleştirilen 18/.../2021 tarihli toplantıdan sonra düzenlenen 14/07/2021 tarihli toplantı hususunda davacının haberdar edilip edilmediği, davalı tarafça 18/.../2021 tarihli toplantının Uluslu Alüminyum şirket yetkilisinin yetki belgesi olmadığından geçersiz olduğunun tespiti yönünde talepte bulunup bulunmadığının araştırılarak bu hususlara ilişkin tüm bilgi belgelerin gönderilmesinin istenilmiş gelen belgeler arasında, 14/07/2021 tarihli toplantıdan davacı şirketin haberdar edildiğine dair herhangi bir belge bulunmadığı görülmüştür.
6356 sayılı kanun 49. Maddesi: “….Toplu görüşme için kararlaştırılan ilk toplantıya taraflardan biri gelmez veya geldiği hâlde görüşmeye başlamazsa, toplu görüşmeye başladıktan sonra toplantıya devam etmezse veya taraflar toplu görüşme süresi içerisinde anlaşamadıklarını bir tutanakla tespit ederlerse ya da toplu görüşme süresi anlaşma olmaksızın sona ererse, taraflardan biri uyuşmazlığı ALTI ... GÜNÜ İÇİNDE GÖREVLİ MAKAMA BİLDİRİR. AKSİ TAKDİRDE İŞÇİ SENDİKASININ YETKİSİ DÜŞER….” şeklindedir. Davalı sendikanın taraflar arasındaki uyuşmazlığı, uyuşmazlık tutanağının düzenlendiği 18.....2021 tarihinden itibaren 6 ... günü içinde, 28.....2021 tarihine kadar görevli makama bildirmesi gerekmekte iken ilgili bildirimin süresinde yapılmamış olduğu, sendikanın yetkisi düştüğü, davalı tarafça işveren vekilinden ilk toplantı sonrasında yekti belgesi talep edildiği ve de yeni toplantı tarihinin ... verene bildirilmediği...” gerekçesiyle davanın kabulü ile “Davalı ... Sendikasının, ... tarafından verilen davacı firmada 15/04/2021 tarihli Toplu ... Sözleşme yapma yetkisinin düştüğünün TESPİTİNE” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde 18.....2021 tarihinde müvekkili Sendika yetkilileri ile davacı Şirket adına da vekilinin toplantıya katıldığını, sonrasında Şirketi temsilen toplantıya katılan vekilin yetkisinin olmadığının anlaşıldığını, dolayısıyla toplantı tutanağı dava dilekçesinin ekinde sunulmuş hâli ile imzalanmış ise de davacı Şirket vekili yetkisini gösterir belge sunmamış olduğundan toplantının ve dolayısıyla da tutanağın geçersiz olduğunun belirtildiğini, bu doğrultuda Mahkemece davalı Sendikanın uyuşmazlık tutanağını 18.....2021 tarihinden itibaren altı ... günü içerisinde 28.....2021 tarihine kadar görevli makama bildirmemiş olması nedeni ile davanın kabulüne karar verilmiş olmasının hatalı olduğunu, 14.07.2021 tarihli uyuşmazlık tutanağı ve müvekkili Sendikanın aynı tarihli resmî arabulucu tayini talepli başvurusu üzerine Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğünce 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesinde geçen 6 ... günü içerisinde başvuru süresinin dikkate alındığını ve Sendikanın sunmuş olduğu belgeye göre süre aşımı olmadığından resmi arabulucu tayini işlemlerine başlanıldığını, dolayısıyla açılan davanın haksız olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“...Somut olayda sendikanın yaptığı başvuru üzerine Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 23.03.2021 tarihli ve E - 74038328 - 553.02 - 730195 sayılı yetki tespit yazısı ile sendikanın yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiği , davacı işyerinin Düzce 2. ... Mahkemesi'nin 2021/102 Esas 2021/243 Karar sayılı dosyası ile açtığı, davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Toplu ... Sözleşmesi süreci başlangıcında, 05.05.2021 tarihinde taraflar bir araya gelerek ilk oturum belirleme toplantısı gerçekleştirmişler. Bu tarihte tutulan tutanak ile toplu ... sözleşmesi ilk oturumunun 18.05.2021 tarihinde davacı vekilinin adresinde gerçekleştirilmesine karar verilmiş, ilk toplantı belirtilen tarihte gerçekleştirilememiş 28.05.2021 tarihine ertelenmiştir. 28.05.2021 tarihinde bir araya gelen taraflar ikinci toplantının 04.....2021 tarihinde gerçekleştirilmesine karar vermişlerdir. 04.....2021 tarihli toplantıda ise bir sonraki toplantının 18.....2021 tarihinde ... Metal Sendikasının Düzce İl Temsilciliğinde yapılmasını kararlaştırmışlardır. 18.....2021 tarihinde ... adına ... ve ...ile davacı şirket adına Av. ... katılmış tutanak belirtilen kişilerce imzalanmıştır.
Davalı sendikanın iddiasına göre davacı ... yerinin vekaletinde tutanağı imzalayan Av. ...'in yetki belgesinin olmadığının anlaşılması üzerine avukattan yetki belgesi sunmasının istendiği ancak vekilin yetki belgesi sunmaması üzerine davacı tarafa uyuşmazlık tutanağının geçersiz olduğunun bildirildiği , sonrasında 14.07.2021 tarihinde yeni gün belirlendiği davacı tarafça bu yeni belirlenen oturuma katılınmamış olduğu gibi davalı sendikanın ise 16.07.2021 tarihinde yani süresi içerisinde davacı tarafın yokluğunda ... taraflı olarak tutulan uyuşmazlık tutanağını Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğü'ne sunduğu anlaşılmıştır. 29/07/2021 tarihinde saat 11.00 da resmi arabulucunun tayini için toplantı yapılması kararı davacı şirkete 03/08/2021 tarihinde tebliğ edilmiş. 29/07/2021 tarihinde tutanak tutulduğu görülmüştür.
Dosya içerisinde 18/.../2021 tarihli tarafların imzasını içeren uyuşmazlık tutanağı ve 14/07/2021 tarihli işveren tarafının hazır olmadığı uyuşmazlık tutanağı mevcuttur. Sendika 14/07/2021 tarihli uyuşmazlık tutanağını ekleyerek talepte bulunmuştur.
Davalı sendika tarafından 14/07/2021 tarihli toplantıdan davacı şirketin haberdar edildiğine ya da işveren vekilinden yetki belgesi talep edildiğine yönelik herhangi bir belge sunulmamıştır.
Düzce Çalışma ve ... kurumu il müdürlüğüne yazılan müzekkere cevabından , 14/07/2021 tarihli toplantıdan davacı şirketin haberdar edildiğine dair herhangi bir belge bulunmadığı görülmüştür.
6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesine göre, Toplu görüşme için kararlaştırılan ilk toplantıya taraflardan biri gelmez veya geldiği hâlde görüşmeye başlamazsa, toplu görüşmeye başladıktan sonra toplantıya devam etmezse veya taraflar toplu görüşme süresi içerisinde anlaşamadıklarını bir tutanakla tespit ederlerse ya da toplu görüşme süresi anlaşma olmaksızın sona ererse, taraflardan biri uyuşmazlığı altı ... günü içinde görevli makama bildirir. Aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşer.
Davalı sendikanın taraflar arasındaki uyuşmazlık, uyuşmazlık tutanağının düzenlendiği 18.....2021 tarihinden itibaren 6 ... günü içinde, 28.....2021 tarihine kadar görevli makama bildirmesi gerekmekte iken ilgili bildirimin süresinde yapılmamış olduğu, sendikanın yetkisinin düştüğü, davalı tarafça işveren vekilinden ilk toplantı sonrasında yetki belgesi talep edildiği ve ya yeni toplantı tarihinin işverene bildirilmediği anlaşılmış olmakla, işverenin haberi olmadan tutulan 14/07/2021 tarihli tutanağın 6 ... günü için esas alınması , dosyada bulunan 18/.../2021 tarihli tutanağa göre mümkün olmadığından ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka aykırılık yoktur...” gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesi gereğince toplu görüşme sürecindeki uyuşmazlığın kanuni süre içinde görevli makama bildirilip bildirilmediği ve buradan varılacak sonuca göre işçi sendikasının yetkisinin düşüp düşmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
2. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki belgesi” kenar başlıklı 44 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“Tespit yazısına süresi içinde itiraz edilmemişse sürenin bitimini takip eden altı ... günü içinde; yapılan itiraz reddedilmişse ya da kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen sendikanın itirazı sonucunda yetki şartlarına sahip olduğunu tespit eden kesinleşmiş mahkeme kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren altı ... günü içinde; ilgili sendikaya, Bakanlıkça bir yetki belgesi verilir.”
3. 6356 sayılı Kanun’un “Uyuşmazlığın tespiti” kenar başlıklı 49 uncu maddesinin birinci fıkrası ise şöyledir:
“Toplu görüşme için kararlaştırılan ilk toplantıya taraflardan biri gelmez veya geldiği hâlde görüşmeye başlamazsa, toplu görüşmeye başladıktan sonra toplantıya devam etmezse veya taraflar toplu görüşme süresi içerisinde anlaşamadıklarını bir tutanakla tespit ederlerse ya da toplu görüşme süresi anlaşma olmaksızın sona ererse, taraflardan biri uyuşmazlığı altı ... günü içinde görevli makama bildirir. Aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşer.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,03.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.