"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 50. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1056 E., 2022/1268 K.
DAVA TARİHİ : 09.11.2016
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 23. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/673 E., 2018/528 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde yaklaşık 6 yıldır muhasebe ve finans bölümünde tahsilat şefi olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız ve hukuka aykırı olarak işverence sona erdirildiğini, 08.15-17.15 saatleri arasında çalıştığını, her ay sonu en az 3 gün 17.15'den 23.00'e kadar fazla çalışmaya kaldığını, cumartesi günleri 08.15-12.30 arasında çalıştığını, en son aylık ücretinin net 3.000,00 TL olduğunu, yol ve yemeğin işveren tarafından karşılandığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak, davacının 07.03.2011-03.07.2016 tarihleri arasında muhasebe ve finans bölümünde ve son olarak 2015 yılı Nisan ayı itibarıyla tahsilat şefi görevinde çalıştığını, son aylık ücretinin net 2.496,48 TL olduğunu, istifa dilekçesi vermek suretiyle daha iyi şartlarda bir ... bulduğu için işten ayrıldığını ve yurt dışında dil eğitimine gideceğini söylediğini, haftada 5 gün 08.15-17.15 saatleri arasında çalıştığını, 2015 yılı Nisan ayından itibaren cumartesi günü yarım gün çalıştığını ve ay sonu kapanış işlemleri nedeniyle davacının ay sonu çalışmasına kaldığını, bu çalışmalar karşılığı yöneticisi tarafından serbest zaman hakkı tanındığını, 2015 yılı Nisan ayından sonra çalıştığı ... bayram ve genel tatil günü varsa yine izin kullandırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tarafın ... sözleşmesinin davacı tarafından istifa edilmek suretiyle sona erdiğini beyan etmesi ve istifa dilekçesini dosya kapsamına sunması, istifa dilekçesinin irade fesadı ile alındığına yönelik bir iddiada bulunulmadığı, buna göre ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı bir sebep olmadan feshedildiği, taraflar arasında imzalanan ... sözleşmesinin 4 üncü maddesine göre yıllık brüt ücrete işin gereği yapılacak fazla çalışmalara tekabül eden ücretin de dâhil olduğu, bir yıl içinde yapılan fazla çalışmaların 198 saat olarak gerçekleştiği ve 270 saatlik yasal sürenin aşılmadığı, 01.04.2015-03.07.2016 tarihleri arasında pazar gününe denk gelmediği görülen 9,5 günlük çalışma karşılığı dikkate alındığında ... sözleşmesinin feshinde fazladan ödeme yapılan 9 günlük tutarın karşılığının bu günlere ait olduğu, ........2018 tarihli ve hükme esas alınan bilirkişi raporu kapsamında davacının işçilik alacaklarına hak kazanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacının istifa etmesinin sebebinin işçilik alacaklarını tahsil edememesi olduğunu, davacının fazla çalışma ücreti alacağının bulunduğunu ve fazla çalışmanın ücrete dâhil olduğunun sözleşmede kararlaştırılmadığını, her yıl fazla çalışma onayı alınmadığını, ... bayram ve genel tatil alacağı yönünden ise hesaplamanın işe giriş tarihinden itibaren yapılması gerektiği hâlde 2015 yılı sonrası için hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, davacının ödenmeyen alacakları bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının, "...07.03.2011 tarihi itibari ile başlamış olduğum Unilever çalışma hayatımdaki görevlerimden 03.07.2016 itibariyle ayrılıyorum. İstifamın kabulünü ve gereğinin yapılmasını arz ederim. Şirketinizde çalıştığım sürenin hem kariyerim, hem de kişisel ve profesyonel gelişimim açısınan çok faydalı ve veremli olduğunu belirterek teşekkürlerimi iletiyorum. Çalıştığım süre içinde ben de şirkete olumlu katkılarda bulunmayı başardığımı umuyorum..." ibarelerini içeren 10.....2016 tarihli istifa dilekçesini işverene verdiği, Sosyal Güvenlik Kurumu'na işten ayrılma nedeninin kod 3 (belirsiz süreli ... sözleşmesinin işçi tarafından feshi-istifa) olarak bildirildiği, davacının iradesinin fesada uğratıldığına dair bir iddiada bulunmadığı, ... sözleşmesinin davacı tarafından haklı bir sebep olmadan feshedildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacağına hak kazanmayacağı, davacıyla yapılan ... sözleşmesinin 4 üncü maddesinde brüt ücrete fazla çalışmasının dâhil olduğunun kararlaştırıldığını, hesaplanan fazla çalışma süresinin 270 saatlik yasal sürenin altında kaldığı, davacının çalıştığı dönemde hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtildiği şekilde ... bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmasının karşılığının ödendiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının işverenden fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarını istediğinde "Vermiyoruz isterseniz dava açabilirsiniz" beyanı üzerine işten ayrılmak zorunda kaldığını, istifa dilekçesinde sebep bildirilmediğinden altındaki gerekçenin araştırılması gerektiğini, davacıdan fazla çalışma onayı alınmadığını, sözleşmedeki 270 saat ibaresinin geçersiz olduğunu, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı davalı ve davacı tanık beyanları ile ispat edilmişken ödendiği gerekçesiyle reddinin hatalı olduğunu, hiçbir şekilde ödeme yapılmadığını, serbest zaman kullandırılmadığını, ... bayram ve genel tatil ücreti talebinin tüm döneme ilişkin olduğu hâlde 2015 yılı sonrası dönem için hesaplama yapılmasının da hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; ... sözleşmesinin feshi ile fazla çalışma ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı, hesabı ve ödenip ödenmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi atfıyla mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun hâlen yürürlükte bulunan 14 üncü maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 17, 24, 41, 44, 47, 63 üncü maddeleri.
3. Dairemizin 22.11.2022 tarihli ve 2022/13588 Esas, 2022/14980 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir:
"...
2. Sözleşme özgürlüğü kuralı uyarınca yasal sınırlar içinde kalan fazla çalışma ücretinin aylık ücretin içinde olduğuna dair sözleşme hükümleri kural olarak geçerlidir. Dairemiz; yerleşik hâle gelen ilkeleri ile fazla çalışma ücretinin, ücrete dâhil olarak kararlaştırılmış olmasına sınırlı olarak değer vermektedir. Bu bağlamda sözleşme hükümlerinin geçerliliğine getirilen iki temel sınırlama mevcuttur. Bunlardan ilki, 4857 sayılı Kanun'un 41 inci maddesi gereği fazla çalışma süresinin bir yılda 270 saatten fazla olamayacağı; diğeri ise kararlaştırılan aylık temel ücretin asgari ücretin üzerinde olması gerekliliğidir. Bir başka anlatımla Dairemiz, ücret seviyesinin yüksekliğini kaydın geçerliliğinin tespitinde dikkate almaktadır.
3. Diğer yandan ... sözleşmesinin devamı sırasında işçinin bir hakkından feragat etmesi veya hakkından feragat sonucu doğuran bir işlem yapması geçersizdir. Ancak fazla çalışmanın temel ücret içinde ödeneceğinin kararlaştırılmış olması, fazla çalışma ücretinden feragat anlamına gelmez. Fazla çalışma ücreti ödenmeyeceğinin kararlaştırılması ile fazla çalışmanın temel ücret içinde ödeneceğinin belirlenmesi birbirinden farklı kavramlardır. (Ömer ..., Volkan Aslan, Hilal Yılmaz, "Anayasa Mahkemesinin Fazla Çalışmaya İlişkin ... Başvuru Kararının Değerlendirilmesi (... Özdamar Başvurusu)", Çimento İşveren, Cilt 36, Temmuz 2022, Sayı 4, 8-35, s.31). Bu bağlamda davacı fazla çalışma ücretinden feragat etmiş değildir.
4. Fazla çalışma onayı alınmasına ilişkin düzenleme, işçinin fazla çalışma yapmaya zorlanamaması bakımından önemlidir. Düzenlemenin amacı, işçiyi işverenin olası haksız feshine karşı korumaktır. Fazla çalışma ücretinin karşılığının kararlaştırılan temel ücretin içinde olduğuna ilişkin kayıtlar ise fazla çalışmanın ücretlendirilmesine ilişkindir. ... sözleşmesindeki kayıt ile taraflar, fiilen yapılan fazla çalışmanın nasıl ücretlendirileceğini belirlemişlerdir. Fazla çalışma ücreti dâhil edilerek belirlenen ücret, işçinin aylık temel ücreti olduğundan ... sözleşmesindeki kayda rağmen yapılmayan fazla çalışmanın karşılığı ücretin, işverence geri istenmesi de mümkün olmaz. Şu hâlde fazla çalışma onayı alınması ile ... sözleşmesinde temel ücret içinde fazla çalışma ücretlerinin ödeneceği kuralı arasında herhangi bir bağlantı bulunmamaktadır.
..."
4. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 13.....2019 tarihli ve 2016/15006 Esas, 2019/12901 Karar sayılı kararında Dairemizce de benimsenen şu ilkeye yer verilmiştir:
"...Dairemizin yerleşik hale gelen görüşüne göre; davacı, işverenin haklı bir neden olmadan ... akdine son verdiği iddiasını ispatlayamadığı gibi dava dilekçesinde ... akdinin haklı nedenle işçi tarafından sonlandırıldığı da iddia edilmediğinden artık işçi feshinin haklı bir nedene dayalı olup olmadığının tartışılabilmesi davacı talebi ile çelişeceği gibi davacının iddiasını genişletir mahiyette olacağından mümkün değildir. ..."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.