"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 31. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı ... AŞ (...) Genel Müdürlüğü bünyesinde 4857 sayılı ... Kanunu'na (4857 sayılı Kanun) tabi işçi olarak çalıştığını, ... Enerji Su ve ... İşçileri Sendikasına (... Sendikası) üye olduğunu, üyeliğinin onaylandığını ve davalıya bildirildiğini, davacının üyeliğinin davalıya bildirildiği hâlde işyerinde uygulanmakta olan işletme toplu ... sözleşmesinden yararlandırılmadığını, davalı ...'a ait işyerinde çalışan ve alt işveren işçisi olarak görünen davacının davalının asıl işçisi olduğunu; ancak davalı tarafından muvazaalı olarak alt işveren işçisi gibi gösterildiğini ... sürerek muvazaanın ve davacının baştan itibaren davalı ...'ın işçisi olduğunun buna göre davalı ...'ın taraf olduğu işletme toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gerektiğinin tespiti ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı işveren işçisi olmadığını, muvazaalı bir ilişkinin bulunmadığını, davacının toplu ... sözleşmesinden yararlanma ... olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı ... tarafından ihale edilen ... kapsamında çalıştığı, ... tanımının muhtelif sözleşmelerle "Sözleşmeye konu trafo merkezlerinin teknik şartnamelerdeki kriterlere göre bakım ve güvenlik koruma işleri hariç olmak üzere işletilmesi ve buna ilişin hizmetlerin alınması" olarak düzenlendiği, davacının toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının sözleşmenin ya da ... ilişkisinin muvazaalı olması koşuluna bağlı olduğu, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun (6446 sayılı Kanun) 22 nci maddesinde; "Lisans sahibi tüzel kişiler, lisansları kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak hizmet alımı yapabilirler. Ancak, bu durum ilgili lisans sahibi tüzel kişinin lisanstan kaynaklanan yükümlülüklerinin devri anlamına gelmez. Hangi faaliyetlerin hizmet alımı yoluyla yaptırılabileceği Kurul tarafından belirlenir." şeklinde düzenleme bulunduğu, düzenlemeye göre asıl işin de hizmet alım yoluyla alt işverene verilebileceği, dosya kapsamında mevcut teknik şartnamede çalışma koşulları ve yapılacak işlerin belirtildiği, davacının görevinin ise ... hizmet sözleşmesiyle belirlendiği ve ... tanımlarının hizmet alım sözleşmesine dayandırıldığı, davacının görev tanımı göz önüne alınarak sözleşme ile belirlenen görevinden bağımsız olarak düzenli bir biçimde asıl işverenin belirlediği başkaca işleri yaptığının ispat edilemediği, sözleşmenin 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesine aykırı olduğundan söz edilemeyeceği gibi davacının bağlı olduğu işveren şirket ile davalı işveren arasındaki ilişkinin Alt İşveren Yönetmeliği'nde belirtilen şartlara uygun olduğu, geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinde, alt işverenin işçisinin asıl işverenin tarafı olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davalı ile dava dışı alt işveren arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, davacı asılın haklarının kısıtlandığını, eşit davranma ilkesine açıkça aykırı davranıldığını, yargılama sırasında tanık dinlenmemesi ve keşif yapılmamasının eksiklik olduğunu, kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalının elektrik iletim görevini yapan kamu tüzel kişisi olduğu, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un (4628 sayılı Kanun) 15 inci maddesi ve 6446 sayılı Kanun'un 22 nci maddesi gereğince davalı işverenin asıl işinin bir kısmını alt işverene vermesinin yasal olduğu, İlk Derece Mahkemesince muvazaalı ilişki bulunmadığının kabul edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; 4857 sayılı Kanun'un alt işveren ilişkisini düzenleyen maddelerinde asıl işveren alt işveren ilişkisinin tanımının yapıldığını, bazı yasak ve sınırlamaların getirildiğini ve genel olarak muvazaa hâllerinde bu işçilerin başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılacağının hükme bağlandığını, böyle bir durumda asıl işverenin işçileri ile aynı ücretin alınması gerektiğini aksi kabulün 4857 sayılı Kanun'un 5 inci maddesinde öngörülen eşitlik ilkesine aykırı olacağını, yine koşulların oluşmasına rağmen işçinin toplu ... sözleşmesinden yararlanamamasının anayasal temeli olan sendikal hakları engelleyeceğini, 4628 sayılı Kanun'un 15 inci maddesi uyarınca bir işin veya hizmetin alt işverene verilmesinin muvazaa iddialarının araştırılmasına engel teşkil etmeyeceğini, 6446 sayılı Kanun ile bu maddenin yürürlükten kaldırıldığını, davacının işyerinde yaptığı işlerin yardımcı ... olmayıp işyerinin kuruluş amacına ve iletim organizasyonuna göre asıl ... olduğunu, alt işverene verilen işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren ... niteliğinde olmadığını, özellikle dava dışı alt işverenlerin yeterli ekipmana ve ... makinalarına sahip olmadığını, davacının yaptığı işlerin davalı işverenliğin kendi kadrolarında çalışan işçileri tarafından da yapıldığını, yapılan işlerin koordinasyon ve denetiminin davalı işverenliğin kendi elemanlarınca yapıldığını, davalı asıl işveren ile davacının işvereni pozisyonunda bulunan alt işveren şirket arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, delil listesinde bildirilmesine rağmen İlk Derece Mahkemesince tanık dinlenmediğini ve keşif yapılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, geçerli ve muvazaaya dayanmayan bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunup bulunmadığı ile davacının davalı ...'ın taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları, 6446 sayılı Kanun'un 22 nci maddesi, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 29 uncu, 31 inci, 48 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.