"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 30. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 22. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı ... Tersanesi Komutanlığı 51. Elektrik Fabrikası işyerinde genel elektrik ... kolunda kısım şefi olarak çalıştığını, sendika üyesi olduğunu ve toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkındaki Yönetmelik (Yönetmelik) gereği müvekkilinin günlük 7,5 saatten fazla çalıştırılmayacağını, bu süreyi aşan çalışmaların fazla çalışma kabul edilmesi gerektiğini, toplu ... sözleşmelerinde fazla çalışmaların saat ücretinin %80 fazlası ücret üzerinden hesaplanarak ödeneceğinin belirtildiğini, yine toplu ... sözleşmesinde fiili çalışma sürelerine %14 kısa çalışma primi ödeneceğinin düzenlendiğini ve kısa çalışma primlerinin de ödenmediğini ... sürerek kısa çalışma primi ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının çalışmasının ilgili Yönetmelik kapsamında olmadığını, davacı işçi idarecilerin fabrika içerisinde ayrı odalarının bulunduğunu, işi bilfiil yapan işçiler gibi doğrudan bir maruziyetin bulunmadığını, haftalık ve günlük çalışma süresinin aşılmadığını, herhangi bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin davacının çalıştığı işyerinde keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi, kısa çalışma primi alacağı yönünden günlük 7,5 saatin esas alınması ve ödeme tarihi belirtilmediğinden dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiği yönündeki 09.03.2021 tarihli kaldırma kararı üzerine yapılan ölçümler ve işyeri kayıtlarının bilirkişi heyetince incelenmesi sonucunda hazırlanan bilirkişi heyet raporu doğrultusunda davacının çalıştığı 51. Elektrik Fabrikası işyerinde 2017, 2014 ve 2010 yıllarında yapılan ölçümlerde gürültü düzeyi en yüksek maruziyet ... değerini aşan işler tespit edildiği, 2017 yılı ölçümlerinde meydancı, ambarcı-tasfiyecinin maruz kaldığı gürültünün en yüksek maruziyet eylem değerlerinin üzerinde çıkmasının da işyerinde gürültülü ortam olduğunu gösterdiği, davalı işyerinde her yıl yapılan ölçüm sonucu ve davacılara ait kişisel maruziyet ölçüm sonucu bulunmasa dahi gürültülü ortam nedeniyle işlerin Yönetmelik kapsamında olduğunun belirtildiği, davacı ölçüm yapılan işyerinde çalışan bir işçi olduğundan Yönetmelik ve toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanma hakkına sahip olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece davaya karşı itiraz ve savunmalarının dikkate alınmadığını, esas uyuşmazlık çözüme kavuşturulmadan istinaf incelemesi sonucu verilen kararın gereği yerine getirilmeden hesap raporu tanzim edilerek bu rapora dayalı olarak hüküm tesis edildiğini, tartışmalı ve geçersiz ölçümlere dayalı değerlendirme ve emsale göre yapılan değerlendirmelerin hükme esas alınmasının mümkün olmadığını, davacı idarecinin fabrika içinde ayrı odası bulunduğu ve işi bilfiil yapan işçi gibi doğrudan maruziyetinin de söz konusu olmadığını, idarece tüm ölçümlerin ... sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak yapıldığını, bahsi geçen işçinin günde azami 7,5 saat çalışma kapsamına alınması için maddi koşulların oluşmadığını, aksinin kabulü hâlinde de davacı lehine yapılan ve hükme esas alınan hesaplamanın, hesaplama yöntemi ve esas alınan veriler yönünden hatalı olduğunu, bilirkişi heyetini oluşturan bilirkişilerin dava konusu uyuşmazlığı değerlendirme noktasında yeterliliği bulunmayan alanlardan seçildiklerini öte yandan hüküm altına alınan alacaklara işletilen faizin başlangıç tarihi ve türünün de hatalı olduğunu ... sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmak suretiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince gönderme kararı üzerine yapılan yargılamada seri kapsamındaki davacıların sendika üyeliklerinin işverene bildirim tarihlerinin tespit edildiği ve davacının çalıştığı işyerinde daha önce yapılan ölçümlere dair kayıtlar üzerinde bilirkişi heyeti tarafından inceleme yapıldığı ve inceleme sonucunda davacının ilgili Yönetmelik kapsamında olduğunun tespit edildiği, gönderme kararında vurgulanan olgular, davalı yanca sunulan kayıtlar, ifa edilen ... ve işyerinin niteliği, talep konusu dönem dikkate alınarak tüm dosya kapsamına göre yapılan incelemede, yapılan tespit ve mahsup dâhil dayanak hesaplamaların yerinde ve gönderme kararı içeriğine uygun olduğu anlaşılmakla istinafa konu kararın isabetli bulunduğu, Mahkemenin zamanaşımı değerlendirmesi ile faiz tür ve başlangıç tarihlerinde hata saptanmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının Yönetmelik kapsamına giren işlerde çalışıp çalışmadığı, kısa çalışma primi ve fazla çalışma alacağının hesaplanması hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 16.07.2013 tarih ve 28709 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedibuçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik hükümleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.