"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/880 E., 2022/4111 K.
DAVA TARİHİ : ........2018
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 32. ... Mahkemesi
SAYISI : 2018/173 E., 2020/841 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının ... İl Özel İdaresinde çalışmaya başladığını, davalıya 31.03.2014 tarihinde devredildiğini, davacının devir tarihinde Yol-... Sendikasına üye olduğunu, devir tarihindeki toplu ... sözleşmesi hükümlerinin, ... ... sözleşmesi olarak devam edeceğini, davacının devir tarihindeki toplu ... sözleşmesinin tarafı olan ... Sendikasına üye olduğunu, ancak toplu ... sözleşmesi hükümlerinin uygulanmadığını ve ücretlerinin eksik yatırıldığını, toplu taşıma kartı verilmediğini, ücretinin de ödenmediğini, giyim bedelinin, ramazan ayındaki gıda yardımının, yakacak yardımının ödenmediğini, yemek, ilave tediye ve ikramiyelerin eksik yatırıldığını belirterek ücret farkı, taşıma ve yol yardımının, giyim bedelinin, ilave tediye farkının, ikramiyenin, gıda, yemek ve yakacak yardımı, alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereği İl Özel İdaresinden Belediyeye 31.03.2014 tarihinde devredildiğini ve Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı emrinde çalıştığını, devir usul ve esaslarını düzenleyen 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinde "...Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal hakları; toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce hükümlerine göre belirlenir..." hükmünün yer aldığını, bu hüküm gereği ücret ve hakların İl Özel İdaresiyle Yol-... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2013- 28.02.2015 tarihleri arasını kapsayan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlendiğini, Nisan 2014 ayı ücret döneminde 15.03.2014- 30.04.2014 tarihleri arası ücreti İl Özel İdaresi tarafından ödendiğinden, davalı Belediye tarafından diğer dönemlerin ödendiğini, 2015 yılı aile ve çocuk yardımı, gıda yardımı ve kömür yardımının ilgili il özel idaresiyle Yol-... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2013-28.02.2015 tarihleri arasını kapsayan toplu ... sözleşmesi hükümlerinde yer almadığını, söz konusu davayla ilgili olarak zamanaşımı def'inde bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ... İl Özel İdaresinde çalışırken Yol-... Sendikası üyesi olduğu, ... İl Özel İdaresinin Kanun ile kaldırılması üzerine 30.03.2014 tarihinde 6360 sayılı Kanun kapsamında davalı Belediyeye devredildiği, davacının 31.03.2014 tarihinden itibaren davalı Belediyede çalışmasına devam ettiği ve hâlen çalıştığı, davacının Yol-... Sendikası üyeliğinin (inşaat işkolu) devir tarihinde (30.03.2014) kendiliğinden sona erdiği, devirden sonra davacının genel işler işkolunda çalışmaya başladığı ve ... Sendikasına üye olduğu, ... Sendikası tarafından davacının Sendikaya üye olduğunun 09.05.2014 tarihinde resmî bir yazı ile işverene bildirildiği, davacının devirden önce üyesi olduğu Yol-... Sendikası tarafından imzalanan toplu ... sözleşmesi hükümlerinin ... sözleşmesi hükmü olarak devam ettiği, devirden sonra ise ... Sendikası tarafından davacının üyeliğinin işverene bildirildiği 09.05.2014 tarihinden itibaren ... Sendikası tarafından imzalanan toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, davalının 09.05.2014 tarihinden itibaren ... Sendikası tarafından imzalanan toplu ... sözleşmesi uygulaması gerekirken, devir öncesi uygulanan toplu ... sözleşmesini devirden sonra da uygulamaya devam ettiği, yakacak yardımının işveren tarafından ödendiği, 3. ek bilirkişi raporunun esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrası hükmü gereğince davacının ücreti ile mali ve sosyal haklarının İl Özel İdaresiyle Yol-... Sendikası arasında imzalanan 01.03.2013-28.02.2015 tarihleri arasındaki dönemi kapsayan toplu ... sözleşmesi hükümleri doğrultusunda belirlendiğini, mahalli idarelerce 30 Mart 2014 tarihinden sonra devredilen işçilerin şahsına münhasır olmak üzere bu işçiler tarafından yerine getirilen işlerin inşaat işkolundan sayılacağı ibaresi eklendiğini, il özel idaresinden Belediyeye devrolan işçilerin işkolu değişikliklerinin önüne geçildiğini, davacının aynı işkolunda birden çok sendikaya üye olması nedeniyle sonraki sendika üyeliğinin yani ... Sendikası üyeliğinin geçersiz sayıldığını, ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacağını belirterek kararın kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... Büyükşehir Belediyesine devir ile işkolu değişikliği olduğu (genel işler işkolu), davacının devirden önceki Yol-... Sendikasına (inşaat işkolu) üyeliğinin de devirle birlikte kendiliğinden sona erdiği, devirden sonra davacının genel işler işkolunda çalışmaya başladığı, ... Sendikasına üye olduğu, ... Sendikası tarafından davacının Sendikaya üye olduğunun 09.05.2014 tarihinde işverene bildirildiği, davalının 09.05.2014 tarihinden itibaren ... Sendikası tarafından imzalanan 17 inci ve 18 inci Dönem Toplu ... Sözleşmelerini uygulaması gerekirken, devir öncesi uygulanan toplu ... sözleşmelerini devirden sonra da uygulamaya devam etmesinin mevzuata ve toplu ... sözleşmelerinden yararlanma ilkelerine aykırı olduğu, talep edilen alacaklardan yakacak yardımının işveren tarafından tam olarak ödendiği, diğer alacakların ise eksik ödendiği, davacının yakacak yardımı dışında diğer alacaklara hak kazandığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının sendika üyeliğine bağlı olarak davalı Belediyenin tarafı olduğu toplu ... sözleşmelerinden hangi tarih itibarıyla yararlanabileceği ve buna bağlı olarak eksik ödenen ücret ve toplu ... sözleşmelerinden kaynaklı sosyal yardım alacaklarının bulunup bulunmadığı konularındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6356 sayılı Kanun'un "Toplu ... sözleşmesinden yararlanma" kenar başlıklı 39 uncu maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin 10 uncu bendindeki düzenleme şöyledir:
"Devredilecek Devlet memurları hakkında 5393 sayılı Kanunun 50 nci maddesi hükümleri uygulanır. Devir tarihi itibarıyla müdür ve daha üstü yönetici unvanlı kadrolarda bulunanlar hakkında 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin altıncı fıkrası hükümleri de uygulanır. Bu şekilde devredilen memurlar ile 5216 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle devredilecek sözleşmeli personelin fark tazminatı hesabında, 4688 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre yapılan ödeme dikkate alınmaz. Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, toplu ... sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir."
3. 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Taraflar arasında öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, 6360 sayılı Kanun gereğince davalı Kuruma devredilen davacı işçinin ücret, özlük ile mali haklarının belirlenmesinde hangi toplu ... sözleşmesinin uygulanması gerektiği ve bu bağlamda devir tarihi itibarıyla devralan Kurumun tarafı olduğu toplu ... sözleşmelerinden yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı noktalarında toplanmaktadır. Yukarıda İlgili Hukuk başlığında yer verilen düzenlemeler uyarınca devir esnasında yararlandığı bir toplu ... sözleşmesi bulunan devredilen işçinin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının; devrolduğu işyerinde yararlanma hakkına sahip olduğu yeni bir toplu ... sözleşmesi imzalanıncaya kadar devir öncesinde yürürlüğü devam eden toplu ... sözleşmesi hükümlerine tâbi olacağı anlaşılmaktadır.
3. Davacının nakledildiği işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakilden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmünün gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir. 6360 sayılı Kanun'da nakledilen bir işçiye nakil öncesi tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinin uygulanmasına devam olunacağı değil; işçinin ücret, malî ve sosyal haklarının nakil öncesi toplu ... sözleşmesine göre belirleneceği vurgulanmaktadır.
4. Somut uyuşmazlıkta; dava dışı ... İl Özel İdaresinde çalışmakta olan davacının 31.03.2014 tarihinde 6360 sayılı Kanun kapsamında davalı Belediyeye devredildiği, bu tarihte davalıya ait işyerinde ... Sendikasının tarafı olduğu 17.02.2014 imza ve 15.02.2014-14.02.2016 yürürlük tarihli 17. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin yürürlükte bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece davacının 16.04.2014 tarihinde ... Sendikasına üye olduğu, 09.05.2014 tarihinde üyeliğin işverene bildirildiği bu tarihten itibaren 15.02.2014-14.02.2016 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmiş ise de varılan bu sonuç 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi hükmüne aykırıdır. Davacının yararlanması gerektiği kabul edilen toplu ... sözleşmesinin imza tarihi 17.02.2014 tarihi olup bu tarihte davacı henüz davalı Belediyeye nakledilmemiştir. Kanun hükmünde açıkça "Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre,.. belirlenir." denildiğine göre davacının nakil tarihinden önce düzenlenen toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması mümkün değildir.
5. Diğer taraftan ... İl Özel İdaresinin tarafı olduğu 01.03.2013-28.02.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinin devir tarihinde yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır. Bu hâlde davacının ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının yenileri düzenleninceye kadar tâbi olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre belirleneceğinde tereddüt bulunmamaktadır. Üstelik Kanun hükmü karşısında bu toplu ... sözleşmesinin yürürlük tarihinin bitmesi, davacının taraf sendika üyeliğinin düşmesi yahut sona ermesi gibi hususların da yararlanmanın devamına herhangi bir etkisi yoktur. Davacının davalıya nakledildiği tarihten sonra düzenlenen 18. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin imza tarihi olan 24.....2016 tarihine kadar dava dışı İl Özel İdaresinin taraf olduğu toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir.
6. Sonuç olarak somut olayda davacının 07.02.2014 imza ve 15.02.2014-14.02.2016 yürürlük tarihli 17. Dönem Toplu ... Sözleşmesinden yararlanamayacağı açıktır. 24.....2016 tarihinden önceki döneme ilişkin talepler bakımından davacının devirden önce yararlanma hakkına sahip olduğu anlaşılan ... İl Özel İdaresinin ve Yol-... Sendikasının tarafı olduğu 01.03.2013-28.02.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etmesi buna göre mali ve sosyal hakların belirlenmesi gerektiği gözden kaçırılmamalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeden yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi isabetli hatalı olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.