"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2417 E., 2022/2800 K.
DAVA TARİHİ : 16.03.2021
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/91 E., 2022/64 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde ve organik bağlı dava dışı Vetaş Veteriner Tarım İlaçları AŞ nezdinde Burdur, Afyon ve ... bölgesinde veteriner tıbbi ürün temsilcisi olarak 10.02.2006-30.09.2020 tarihleri arasında çalıştığını, müvekkilinin verilen görevleri yerine getirdiği ve hedefleri tutturduğu hâlde 15.09.2020 tarihinde savunmasının istendiğini, 18.09.2020 tarihinde savunmasını verdiğini, ileri sürülen hususları kabul etmediğini bildirdiğini, davalı işverenlikçe 30.09.2020 tarihinde savunmasının yeterli görülmediğini fakat fesih yasağı nedeniyle 01.10.2020 tarihinden itibaren ücretsiz izne çıkarıldığının bildirildiğini, davalı işverenliğinin 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) geçici 10 uncu maddesinde getirilen fesih yasağını kötüye kullandığını, müvekkilinin yerine yeni bir işçi aldığını, böylelikle aslında müvekkilinin sözleşmesini fiilen feshettiğini, işyerinde yıllık belirlenen satış hedeflerinin tutturulmasına göre üçer aylık dönem sonunu takip eden ayda prim ödemesi yapıldığını, müvekkilinin 2020 yılı üçüncü üç aylık dönem olan Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı dönem primlerinin ödenmediğini bu yüzden işverenin sözleşmeyi fiilen feshettiğinin kabul edilmemesi hâlinde 2020/10 dönemi primi ödenmediğinden davacının sözleşmeyi haklı feshettiğinin kabul edilmesi gerektiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatı ile prim alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin 21.01.2021 tarihinde kendi istifası ile sona erdirdiğini, ... sözleşmesini feshettiği tarihte ücretsiz izinde olduğundan kıdem ve ihbar tazminatı şartlarının oluşmadığını, davacının davalı Şirkette 10.02.2006-21.01.2021 tarihleri arasında veteriner tıbbi ürün tanıtım temsilcisi olarak çalıştığını, son aylık ücretinin brüt 8.300,00 TL olduğunu, 3444 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 4857 sayılı Kanun'un geçici 10 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen sürelerin 17.01.2021 tarihinden itibaren 2 ay uzatılmasına karar verildiğinden davacı işçiye uygulanan ücretsiz izin süresinin 17.03.2021 tarihine kadar uzatıldığını, dava dilekçesindeki iddialarının haksız ve temelsiz olduğunu, davacının görevini gereği gibi yerine getirmediğini, yıllık izindeyken Şirket kredi kartından harcama yaptığını, aktivite planlamalarını bölge müdüründen habersiz olarak değiştirdiğini, Şirket etik kurallarına aykırı hareket ederek çalışma arkadaşlarını olumsuz etkilediğini, davacı işçinin Şirketin sağladığı ücret ve özlük haklarından memnun olmadığını ve bu durumu diğer takım arkadaşlarına da yansıttığının tespit edildiğini, davacı işçiden konu ile alakalı davacıdan savunma istendiğini, davacının 18.09.2020 tarihli savunmasının değerlendirildiğini, Şirket prensiplerine uymayan davranışlarına, yöneticisi ile Şirket etik kurallarına aykırı iletişimine, görevini gereği gibi yerine getirmiyor oluşuna ve yapılan ikili çalışma koçluk ve sözlü uyarılara rağmen bu hususların düzelmemesine, çalışma arkadaşlarını da olumsuz etkileyecek hâl ve davranışlarına ilişkin savunmasının tatmin edici bulunmadığını, açıklanan sebepler her ne kadar ... sözleşmesinin feshini gerektirse de 4857 sayılı Kanun'un geçici 10 uncu maddesi ile getirilen fesih yasağı bulunduğundan davacı işçinin ücretsiz izne çıkartıldığını, davacının tüm hak edişlerinin ödendiğini, işçinin Şirket nezdinde çalıştığı ay prim alacağı doğuyorsa o ay içinde ödendiğini, davacının Ekim ayında ücretsiz izinde olduğundan Ekim ayı itibarıyla prim alacağının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının ... sözleşmesinin işveren tarafından geçerli nedenle feshedilmesi yönünde işveren iradesinin oluştuğu ve 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (7244 sayılı Kanun) ile işverene getirilen fesih yasağı nedeniyle davacının sözleşmesinin geçerli nedenle fesih yerine ... taraflı ücretsiz izin uygulamasına gidildiği, feshin pandemi nedenli işletmesel sorunlardan kaynaklanmadığı, davacıya uygulanan ücretsiz iznin ....11.2020 tarihli ve 11.01.2021 tarihli noter ihtarnameleri ile 17.03.2021 tarihine kadar uzatılmasında da covid kaynaklı işletmesel sorunların söz konusu olmadığı, kanunun işverenlere ... taraflı ücretsiz izin hakkını temin etmesinin amacının ... sözleşmelerinin devamının ve güvencesinin sağlanması olduğu, ücretsiz izni gerektirecek işletmesel sorunlar olmadığı takdirde işverenin ücretsiz izin süresini makul süreden daha uzun belirlemesinin 7244 sayılı Kanun'un kendisine tanıdığı yetkiyi kendi çıkarları doğrultusunda kullandığı anlamına geleceği, işverenin dürüstlük kurallarına aykırı bu hareketinin 7244 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin getiriliş amacı ile de bağdaşmadığı, makul süreyi aşan uzun süreli ücretsiz izin uygulamalarında işverenin dürüstlük kuralına aykırı olarak gizli fesih iradesinin varlığı hâlinde ... sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğinin kabulünün gerektiği ve davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, davalı Şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yetkisi verilen bilirkişi tarafından düzenlenen raporlar doğrultusunda davalı işverenin kayıtları gereği 6.125,00 TL tahakkuk etmiş ve davalı tarafından ödenmemiş prim alacağının da bulunduğu gerekçeleri ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacının fesih yasağı nedeniyle ... sözleşmesinin feshedilmediğini, davacının ücretsiz izne çıkarıldığını, davacının ücretsiz izinde iken istifa ederek ... sözleşmesini feshettiğini, ... sözleşmesinin tazminatı gerektirmeyecek şekilde sonlandığını, davacının prim alacağının bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 30.09.2020 tarihli "ücretsiz izin bildirimi" belgesinin içeriği itibarıyla ücretsiz izin uygulamasının ... sözleşmesinin feshi mahiyetinde olduğu ve 4857 sayılı Kanun'un geçici 10 uncu maddesinde düzenlenen fesih yasağının da 4857 sayılı Kanun'un 25 inci maddesinin ikinci fıkrasını kapsamadığı, ispat külfeti üzerinde olan davalının, davacının ... sözleşmesinin tazminatı gerektirmeyecek şekilde sonlandığını ve davacıya haklarının ödendiğini ispat edemediği gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesinin başvurunun esastan reddine ilişkin kararının bozularak ortadan kaldırılması gerektiği gerekçesi ile temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, fesih yasağı döneminde ücretsiz izne çıkartılan davacının ... sözleşmesinin feshedilip feshedilmediği ve buna göre kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanıp kazanmadığı ile prim alacağının ispatı ve hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 4857 sayılı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun'un 17 ve 32 nci maddeleri ile geçici 10 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.