"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Şirkette ....09.2016-12.09.2017 tarihleri arasında inşaat teknikeri olarak davalı işverenliğin Polonya şantiyesinde çalıştığını, davacının çalıştığı süre boyunca geçerli olan aylık net ücreti 3.000,00 USD olmakla birlikte davalı işverenliğin bu ücreti taraflar arasındaki sözleşmede düşük gösterdiğini ve her ay davacının hesabına görünürde 2.700,00 USD ödediğini, bu şekilde davalının her ay müvekkilinin ücretinden 300,00 USD eksik ödediğini, davacının ... sözleşmesinin ibraname alınarak haksız ve geçersiz bir şekilde feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, ücret, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının asılsız olduğunu, davacının ücretinin 2700,00 USD olduğunu ve davacının istifa ederek ... sözleşmesini sonlandırdığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalıya ait işyerinde ....09.2016-12.09.2017 tarihleri arasında 1 yıl, 6 gün çalıştığı, ... sözleşmesi davacı işçi tarafından istifa yoluyla sonlandırıldığından kıdem ve ihbar tazminatı talep hakkının doğmadığı, ücret, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; taraf vekillerinin bilgisinin olmadığı ve hazır da bulunamadıkları bir ara celsede tanık T.M.T.'nin dinlenmesinin açık bir kanun ihlali olduğunu, ayrıca bu tanığın açtığı dava bulunduğundan beyanına göre fazla çalışma tespiti yapılamayacağını, diğer davacı tanığının davacının fazla çalışma yapmadığı ve çalışma saatlerinin normal olduğunu beyan ettiğini, davacının imzasına havi puantaj belgesinde bu durumun açıkça görüldüğünü, ulusal bayram ve genel tatil alacağı hesabının da yerinde olmadığını, çalışma yerinin Polonya olduğunu ve bu ülkenin resmî tatillerinde çalışılmadığını, davacının tüm ücretinin zamanında ödendiğini, ödeme belgelerine ve kayıtlarına aykırı bir hesaplama yapıldığını, bu yanlış hesabın denetlenmediğini, yemin hakkının kullanılmasına imkân tanınmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Davacının ulusal bayram genel tatil alacağı imzalı puantajlara göre belirlenmiş olup, çalışılan ülkenin tatil günlerinde çalışmadığı işverence ispatlanmadığından bu konudaki itiraz yersizdir.
Davacının ücreti işverence kabul edilen net 2.700,00 USD olarak kabul erilip, bankadan ve avans olarak yapılan ödemeleri mahsubu suretiyle rakam belirlenmiş olduğundan, davalının bu konudaki itirazı da yerinde değildir.
Sunulan puantajların çalışma saatlerinin içermemesi sebebiyle beyanına itiraz edilmeyen tanık Sedat’ın beyanlarına itibarla belirlenen fazla mesai hesabının dosya kapsamı ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Her ne kadar tanık ... tarafların yokluğunda dinlenmiş ise de; 01/11/2018 günü “Mahkememiz dosyası her ne kadar 21/11/2018 tarihine atılı ise de 01/11/2018 gün ve saat 11:02:31'de tanık ...'nin bir hafta sonra yurt dışına çıkacağını ve uzun süre yurda dönmeyeceğini beyan etmesi üzerine celse açıldı.” açıklaması ile tanığın beyanı alınmış olup, acele durumlarda tanığın ifadesinin alınamaması olasılığını bertaraf etmek için tarafların yokluğunda tanık dinlenmesinin yerinde olduğu değerlendirilmiştir. Davalının yemin hakkını kullanmak istediğine dair bir beyanı olmadığından hakkın kısıtlanması da söz konusu olmamıştır.
..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının ücret, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, hak kazanmışsa bu alacakların hesabı ve işverence karşılığının ödenip ödenmediği noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 44, 47, 63 üncü maddeleri, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 2, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş ve işyerinden çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
3. Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
4. Çalışma sürelerinin ispatı noktasında işverene karşı dava açan tanıkların beyanlarına ihtiyatla yaklaşılması gerekir. Fazla çalışma alacağının ispatında salt husumetli tanık beyanlarıyla sonuca gidilemez. Bununla birlikte yan delil ya da olgularla desteklenen husumetli tanık beyanlarına itibar edilmelidir. Bu çerçevede; işin ve işyerinin özellikleri, davalı tanıklarının anlatımları, ... müfettişinin düzenlediği tutanak veya raporlar ve aynı çalışma dönemi ile ilgili olarak söz konusu alacağın varlığına ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararları gibi hususlar yan delil ya da olgular olarak değerlendirilebilir.
5. Somut uyuşmazlıkta; davacı işçi davalı işyerinde fazla çalışma yaparak çalışmasına rağmen karşılığı ücretin ödenmediğini iddia etmiş, iddiasını ispat amacıyla tanık deliline dayanmıştır. Dinlenen davacı tanıklarından T.M.T.'nin davalı işverene karşı işçilik alacakları ile ilgili dava açtığı beyanından anlaşılmaktadır. Davacı ile menfaat birliği içerisinde olan tanık T.M.T.'nin çalışma şekli ve saatlerine yönelik beyanlarının hükme esas alınmaması isabetlidir. Diğer davacı ...S.B.'nin ise davacı ile birlikte ne kadar süre ile aynı işyerinde çalıştığı dosya içeriğinden anlaşılamamaktadır. Zira sadece 2016 yılı Eylül ayına yönelik puantajlarda davacı ile birlikte aynı şantiyede çalıştığı görülmektedir. Davalı vekili de anılan tanığın sadece 20 gün davacı ile birlikte aynı işyerinde çalıştığını beyan etmiştir. Buna göre tanıkların işyeri çalışma düzenini kendi çalışma dönemleri ile sınırlı olarak bilebilecekleri kuralından hareketle davacı ...S.B.'nin hizmet döküm cetveli de getirtilerek davacı ile aynı işyerinde birlikte çalıştığı dönem ile sınırlı olmak üzere beyanlarına itibar edilerek fazla çalışma ücreti hesaplanmalıdır. Belirtilenin aksine davacının tüm çalışma dönemine ilişkin hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibarla yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.