"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İnegöl 1. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 16.01.2018 tarihli karar ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince 28.....2018 tarihli karar ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılması için doyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak sona erdirilerek bir kısım kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını, müvekkilinin ... sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi nedeniyle kışın ortasında işsiz kaldığını, çevresi, ailesi, komşuları ve çalışma hayatında muhatap olduğu kişiler nezdinde zor durumda kaldığını, bunun da müvekkilinde ... bir çöküntüye ve hüzne neden olduğunu bu nedenle 5.000,00 TL manevi tazminat talep ettiklerini, ayrıca ücretinin asgari ücret kadar olan kısmının (1.300,00 TL) banka hesabına maaş adı altında yatırıldığını, kalan 2.450,00 TL’nin ise yine aynı hesaba farklı açıklama ile ödendiğini ve sigorta primlerinin de gerçek ücreti olan 3.750,00 TL üzerinden değil asgari ücret üzerinden yatırıldığını, işverenin bu usulsüz eyleminden dolayı müvekkilinin hak kaybına uğradığını, gerçek ücret üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu (...) primi ödenmiş olsaydı daha yüksek emekli maaşına hak kazanabileceğini, bu nedenle müvekkilinin zarara uğratıldığını iddia ederek maddi ve manevi tazminatın yanında kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili ... Mob. Teks. İnş. Gıda Tur. Tic. ve San. Ltd. Şti. (... Şirketi) nezdinde 24.08.2013 tarihi itibari ile pazarlamacı olarak çalışmaya başladığını, asgari ücret karşılığı çalışan davacının ... sözleşmesinin diğer müvekkili ... Mobilya Tekstil Tur. İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. (... Şirketi) tarafından görevini gereği gibi yapmaması, müşteriler ile mutabakatlarda yaşanan sıkıntılar ve ... akışında sorunlara ... açması nedenleriyle 07.01.2017 tarihinde feshedildiğini, davacının çalışmasının devamı sırasında yapılan tahsilatları müvekkili Şirkete bildirmeksizin ve söz konusu meblağı müvekkili hesabına aktarmaksızın haksız şekilde uhdesinde bulundurduğunun tespit edildiğini, bu bakımdan müvekkili Şirketin maddi zararı olduğunu, dava konusu talep ve iddiaların kabulü anlamına gelmemek kaydıyla öncelikle takas mahsup talepleri bulunduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının maddi ve manevi tazminat talebine ilişkin davasının Mahkemenin 2017/218 Esas sayılı dosyasından tefrik olunarak maddi ve manevi tazminata ilişkin yargılamaya eldeki dosya üzerinden devam edildiği, davacının iddialarını destekleyen tanık beyanlarının bulunmaması, ayrıca işyerinde davacıya baskı yapıldığına ilişkin herhangi bir delil ve iddia bulunmaması, salt ... sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesinin manevi tazminat ödenmesi yükümlülüğünü doğurmayacağı, davacının maddi tazminat talebinin dayanağı olarak sigorta primlerinin düşük yatırılmasından kaynaklanan hak kaybının gösterilmiş olduğu, ...'ya düşük ücret üzerinden prim yatırılması hâlinde alacak talep hakkının ...'ya ait olduğu, davacının düşük ödenen primlerden ... farkı Kurum yerine geçerek talep etme yetkisi bulunmadığından maddi tazminat talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece maddi ve manevi tazminat şartlarının değerlendirilmesinde hata yapıldığını, manevi tazminat yönünden davalının, ... sözleşmesini müvekkilini güveni kötüye kullanma ve hırsızlık ile suçlayarak feshettiğinin ... olduğunu, ... sözleşmesinin feshini haklı gösterebilmek için müvekkiline suç isnat edildiğini, müşteriden aldığı parayı zimmetine geçirdiği, haksız kazanç elde ettiği iddiasında bulunulduğunu, bu gerekçelerin müvekkilinin itibarını ağır derecede zedelemiş olmasının göz önünde bulundurulmadığını, söz konusu işveren iddialarının soyut olduğu ve gerçeği yansıtmadığının da dosya kapsamı ile ... olduğunu, davalılar tarafından bu iddialarda bulunulmasına rağmen müvekkili aleyhine suç duyurusunda da bulunulmadığını, bu hâlde davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ... sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; davacının maddi ve manevi tazminat taleplerinde bulunduğunu ve her iki talebinin de reddedildiğini, bu hâlde reddedilen maddi tazminat ve manevi tazminat talepleri için ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken ... vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ... sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile,
"...1-Davacının manevi tazminata hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İnegöl ... Mahkemesi'nin 2017/218 Esas 2019/254 Karar sayılı dosyasında, davacının davalılar hakkında ... akdinin haksız feshi nedeniyle işçilik alacakları için açtığı davada kısmen kabul kararı verildiği ,istinaf incelemesinde ... BAM 3. Hukuk Dairesi'nin 2020/32 Esas 2020/209 sayılı kararı ile "davalı işveren 4857 sayılı yasanın 25/II-e maddesine göre haklı fesih yapıldığını savunmaktadır. Oysa davalı işveren tarafından işten ayrılış bildirgesinde işten ayrılış sebebi olarak kod 04 bildirilip, 1.000,00 TL kıdem tazminatı davacıya ödenmiştir. İşverenin çelişkili işlemlerine itibar edilemeyeceği" gerekçesi ile ilk derece mahkemesince kabul edilen kıdem ve bir kısım işçilik alacakları yönünden davalının istinaf talebinin esastan reddi ile kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı, tüm dosya kapsamı dikkate alındığında davalı işverenin davranışları nedeniyle manevi olarak zarar gördüğünü ispatlayamadığından, maddi ve manevi tazminat talebinin reddine dair ilk derece Mahkemesi kararı yerindedir.
2-AAÜT 10/4. maddeye göre "manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya para ile değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda, manevi tazminat açısından avukatlık ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, davacının dava dilekçesinde maddi ve manevi tazminat talep ettiği, ilk derece mahkemesince her iki tazminat talebinin reddine karar verilmesine rağmen, davalı lehine ... vekalet ücreti verilmesi yerinde değildir.
Sonuç olarak; dosya kapsamı, mevcut delil durumu, istinaf nedenleri ile resen nazara alınacak kamu düzenini ilgilendiren hususlar gözetildiğinde açıklanan nedenlerle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, ... sürülmeyen ve kamu düzenine ilişkin olmayan hususlar nazara alınmaksızın davanın esasına ilişkin olarak aşağıdaki şekilde yeniden hüküm kurulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
..." gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekilince, istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının maddi ve manevi tazminat talep etme hakkının bulunup bulunmadığı konusundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4857 sayılı ... Kanunu ile 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.