"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Orman Genel Müdürlüğü (OGM) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Belediyesi ve davalı OGM vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre ve diğer temyiz şartları yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) öngördüğü yargılama sistemine göre ilk derece mahkemesinin kesin olmayan kararına karşı önce istinaf yoluna başvurulabilmektedir. İstinaf başvurusu üzerine bölge adliye mahkemesince, başvuran tarafın istinaf başvurusunun usulden ya da esastan reddine karar verilebilir veya ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulabilir. Bu durumda bölge adliye mahkemesi kararına karşı, istinaf başvurusu reddedilen tarafın ya da istinaf incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeni hüküm kurulması hâlinde aleyhine karar verilen tarafın temyiz hakkı bulunmaktadır. Başka bir deyişle istinaf başvurusunun reddi hâlinde bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı sadece istinaf başvurusu reddedilen tarafa ait olup bu hâlde ilk derece mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın temyiz hakkı bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne dair karara karşı davalı davalı Orman Genel Müdürlüğü (OGM) vekilince istinaf yoluna başvurulmuş; istinaf başvurusu da esastan reddedilmiştir. Hâl böyle iken İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurmayan davalı ... Belediyesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle; davalı ... Belediyesinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekir.
Davalı OGM vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... nezdinde temizlik işini alan diğer davalı Uzakdoğu İnş. ve Tem. Özel Eğt. Tic. Ltd. Şti. işçisi olarak 01.05.1997 tarihinden davalı Belediyenin kadrosuna alındığı ....10.2000 tarihine kadar çalıştığını, davalı Belediyede çalıştığı sırada, 6111 sayılı Bazı Aalacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) gereği Kasım 2011'den itibaren de Canik Belediyesi ile ilişiği kesilerek davalı OGM emrinde çalıştırıldığını, davacının hizmetlerinin önceki hizmetleri bildirilmemesi nedeni ile eksik olduğunu, alt işverenlerin değişmesine karşın asıl işveren Belediyenin hiç değişmediğini, davalı ... emrinde geçen çalışmasının taşeron Şirkette geçen çalışmalarının dikkate alınmaması nedeni ile eksik olarak bildirildiğini ileri sürerek davacının Canik Belediye Başkanlığındaki kıdem süresine ve kıdem tazminatına esas çalışma süresinin tespiti ile çalışma süresine eklenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Belediyesi cevap dilekçesinde; davacının 6111 sayılı Kanun ile ... sözleşmesinin Orman Bakanlığına devredildiğini, Belediyede sözleşmeli ve kadrolu çalıştığı dönemlerin Kuruma bildirildiğini, Belediyeden ihale ile ... alan firmalarda yapılan çalışmaların sigorta bildirimlerinin ise Belediye tarafından yapılmasının hukuken mümkün olmadığını, davacının son işyerinin Orman Bakanlığı olduğunu, bu nedenle davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davacının tüm çalışmaları Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiğinden davada hukuki menfaat bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı OGM vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımına uğradığını, husumet yönünden davanın Genel Müdürlüğe yönlendirilmesi gerektiğini, dava edilen işletmenin Bakanlığa bağlı kuruluş olduğunu, tüm tebligat ve işlemlerin bu kuruma yapılması gerektiğini davanın husumet yönünden reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "...13.7.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5393 Sayılı Belediye Kanunun 67. maddesine göre Belediyede Belediye meclisinin Belediyeye bağlı kuruluşlarda yetkili organın kararı ile ..., bahçe, sera refüj kaldırım ve havuz bakımı ve tamiri araç kiralama, kontrollük, temizlik, güvenlik ve yemek hizmetleri , makine teçhizat bakım ve onarım işleri, bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri, sağlıkla ilgili destek hizmetleri, fuar , panayır ve sergi hizmetleri, baraj, arıtma ve katı atık tesislerine ilişkin hizmetleri, kanal bakım temizleme, alt yapı ve asfalt yapım ve onarımı, trafik sinyalizasyon ve aydınlatma bakımı, sayaç okuma, sayaç sökme- takma işleri ile ilgili hizmetler, toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri ile sosyal tesislerin işletilmesi ile ilgili işler süresi ilk mahalli idareler genel seçimlerini izleyen 6.ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebileceği ,
Davamıza konu dönemde ise bu yasal değişiklik öncesinde Belediyenin hizmet alanında Belediyenin asıl işlerini ihale yoluyla taşeronlara devrinin mümkün olmadığı Davacının açmış olduğu tesbit davasının kapsadığı dönemde 2005 yılı öncesinde gerçekleşen sözleşmelerle ilgili olduğu, yine tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere davacının alt işverenler nezdinde Belediyeye ait işyerinde çalıştığı dava konusu dönemde temizlik işlerinde şoför olarak çalıştığı, emir ve talimatları belediye yetkililerinden aldığı, ücretleri belediyenin ödediği ve şirketin çalışanlara herhangi bir müdalesinin olmadığı, davacının yaptığı temizlik işinin belediyenin asıl işi olup geçtikten sonraki dönemde yaptığı işin değişmediği bu haliyle 13.7.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5393 Sayılı Belediye Kanununun yürürlük tarihinden önce belediyenin teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmeyen asıl işini alt işveren vermesinin mümkün olmadığı ve davacının alt işveren olarak görünen şirketler nezdinde geçen tüm hizmetlerin Belediyenin hizmet alanında ve Belediyenin emri altında devam ettiği böylelikle de taşeronlarla yapılan sözleşmelerin muvazaalı olduğu kanaati ile davacının kıdeme esası hizmet süresinin tespiti talebinde ücretinin belirlenmesi ve yıllık izin süresinin belirlenmesi noktasında hukuki yararının bulunduğu kabul edilerek, davanın kabulü ile, Davacının yukarıda belirtilen tarihler arasında geçen hizmetlerinin davalı ... ... yerinde belediye işçisi olarak geçtiğinin tespiti ile, bu hizmetlerinin davalı belediyece bildirilen ihtilafsız kıdem süresine eklenmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir. ..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı OGM vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı OGM vekili istinaf dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında davacının kıdem süresine esas hizmet süresinin tespitini talep ettiği dönem bakımından 4857 sayılı ... Kanunu ( 4857 sayılı Kanun) anlamında herhangi bir ... ilişkisi veya ... sözleşmesi bulunmadığını, bu dönemde davalı ... Belediyesinin ihale ile hizmet alımı yaptığını, davacının da ihale ile hizmet alımı yapılan şirkette çalışmış olduğundan işvereninin Canik Belediyesi değil ihale alan şirket olduğunu, davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, Belediye Başkanlığı tarafından müvekkili Kuruma gönderilen özlük dosyasında davacının geriye dönük taşeron firmalar ya da Belediyenin kendi bünyesinde bulunan şirketlerde çalıştığına dair bilgi ve belge bulunmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalılardan Canik Belediyesi nezdinde ve diğer davalı Şirket bünyesindeki çalışmalarının davalı ... işçisi olarak geçtiğinin kabul ve tespitinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davalı OGM vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı OGM ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı OGM vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kıdeme esas çalışma süresinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı OGM vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
A. Davalı ... Temyizi Yönünden
Davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalı tarafa iadesine,
B. Davalı OGM Temyizi YönündenTemyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davalı Orman Genel Müdürlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,08.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.