"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 01.08.2007-01.10.2019 tarihleri arasında çalıştığını, ücretine asgari ücrete ek olarak yol ve yemek parasının ilave edildiğini, her ne kadar temizlik işçisi olarak gösterilmiş olsa da kamu yönetimi lisans mezunu olduğunu ve davalıya ait işyerinde çalıştığı dönemde hiçbir zaman temizlik işi yapmadığını, temizlik işi yapan şirketlerin işçisi olarak gösterilse de işlemin muvazaalı olduğunu, müvekkilinin davalı Belediyenin işçisi olduğunu, 05.12.2014 tarihinde ... Sendikasına üye olduğu hâlde sendikal haklardan faydalandırılmadığını, yıllık izinlerini eksik kullandığını, fazla çalışma yaptığını, ... sözleşmesinin haksız feshedildiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatının, ikramiye alacağı, izin alacağı, ilave tediye, ücret farkı, aile yardımı, yemek yardımı, yol yardımı, eğitim yardımı, çocuk yardımı, giyim yardımı, yakacak yardımı, ek gıda yardımı, bayram yardımı, temizlik yardımı alacağının ve risk ve sorumluluk zammı alacağının davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ihaleyle hizmet alan yüklenici firma işçisi olduğunu, bu nedenle davanın husumet yönünden reddinin gerektiğini, zamanaşımı def'inde bulunduğunu, davacının alt işveren bünyesinde çalıştığını, davacının sürekli izinsiz olarak devamsızlık yaptığını, görevlendirme yazılarına uymadığını ve işyerinde düzeni bozduğunu, ... sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedildiğini, davacının herhangi bir hak ve alacağının kalmadığını, yüklenici firmalara davanın ihbar edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... tarafından sunulan özlük dosyası ve cevap dilekçesinde belirtilen çalışma dönemi tablosundan davacının alt işveren temizlik şirketleri işçisi olarak çalıştırıldığı, temizlik işlerinde çalışmak üzere matbu ... sözleşmesi imzalandığı, tanık beyanlarından davacının hiçbir dönem temizlik işi yapmamış olduğu anlaşıldığından davacının alt işveren şirket işçisi gösterilmek suretiyle asli işlerde çalıştırıldığı kanaatiyle asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu, davacının asıl işverenin imzaladığı toplu ... sözleşmesinden yararlanacağı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının alt işveren işçisi olarak tüm hak ve alacaklarının ödendiğini, ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, yapılan işin niteliği itibari ile alt işverene gördürülebilecek işlerden olduğunu, davacının nezdinde çalıştığı alt işverenlerle Belediye arasında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğunu, davacının asıl işverene ait işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinden yararlanamayacağını savunarak hükmün ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Belediye Kanunu 67. Maddesi ve ... Kanunu 2/6 fıkra hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, davalı belediyenin görev ve sorumluluğunda olup asıl ... mahiyetinde olan işlerin ... Kanunu 2/6 fıkrasındaki sınırlamalar olmaksızın alt işveren eliyle gördürülmesi mümkündür. Davacının hizmet alım sözleşmeleri kapsamında dava dışı şirketlere bağlı olarak davalı ... nezdinde çalıştığı anlaşıldığından ve soyut tanık beyanları dışında başkaca delil olmadığı da göz önüne alınarak, asıl - alt işveren ilişkisinin muvazaaya dayanmadığı kabul edilerek hüküm kurulması gerektiğinden, bu yön itibariyle kararın kaldırılmak suretiyle yeniden hüküm kurmak gerekmiştir." gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davalı Belediyenin ucuz işçi temin etmek maksadıyla davacıyı alt işveren işçisi olarak gösterdiğini, davacının temizlik işçisi olarak işe alınmış olmasına rağmen müfettiş sekreteri olarak çalıştırıldığını, davalı yararına nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu alacakların hesaplanmasında esas alınan 01.04.2016-30.09.2018 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinin süresinin sona ermesinden sonraki dönem yönünden alacakların nasıl hesaplanacağı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 127 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) ile eklenen geçici 24 üncü maddesinde belirtilen il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların, maddede öngörülen şartları taşımaları, yazılı olarak başvurmaları ve yapılacak sınavda başarılı olmaları kaydıyla 375 sayılı KHK’nın ek 20 nci maddesinde belirtilen Şirketlerde işçi statüsüne geçirilecekleri düzenlenmiştir.
2. 375 sayılı KHK'nın geçici 24 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;
Şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden; geçişten önce toplu ... sözleşmesi bulunmadığından işçi statüsüne geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel ... sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu ... sözleşmesi bulunmakla birlikte bu madde kapsamındaki şirketlerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin bitiminden önce toplu ... sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesine göre belirlenir. Bu madde kapsamındaki şirketlerde; 6356 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinde belirtilen mevcut işyerleri bakımından anılan Kanuna uygun olarak yetki başvurusunda bulunulabilir, ancak geçişi yapılan işçiler için yeni tescil edilen işyerlerinde, geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin sona erme tarihinden sonra yetki başvurusunda bulunulabilir. ..." düzenlemesi yer almıştır.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı, davalı ... bünyesinde alt işveren işçisi olarak çalışmıştır. Davacının çalıştığı alt işveren Tekten İnşaat Tur. Yem Nak. Tem. İlaç Med. .... Ltd. Şti. ile davacının üyesi olduğu sendika arasında 01.04.2016-30.09.2018 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesi bağıtlanmıştır. Bölge Adliye Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu toplu ... sözleşmesine göre alacak hesabı yapılmış ve toplu ... sözleşmesinin 30.09.2018 tarihinde son bulduğu gerekçesiyle 01.10.2019 tarihine kadar olan dönem ise 4857 sayılı ... Kanunu’na göre hesaplanmıştır.
3. Dosya içerisinde bulunan sigortalı hizmet döküm cetveline göre davacının, 31.03.2018 tarihinde 39 kodu (696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında kamu işçiliği) ile işten çıkışının yapıldığı 01.04.2018 tarihi itibarıyla dava dışı ... Mesleki Eğitim ve Kültür AŞ'de çalışmaya başladığı anlaşılmaktadır. Davacının alt işveren bünyesinde çalıştığı sırada 375 sayılı KHK'nın 24 üncü maddesi çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiği dosya kapsamı ile sabittir.
4. 375 sayılı KHK'nın geçici 24 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına göre Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesinin bitiminden önce toplu ... sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesine göre belirleneceği düzenlenmiş olup söz konusu düzenleme uyarınca davacının 30.09.2018-01.10.2019 tarihleri arasında geçen çalışma döneminin 375 sayılı KHK kapsamında alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu ... sözleşmesine göre belirlenmesi, sonucuna göre talep edilen alacakların değerlendirilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.