"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan Knauf A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili davacının 31.10.2008 tarihinde proje mühendisi olarak davalı ... Yalıtım A.Ş. nezdinde çalışmaya başladığını, 15.01.2013 tarihinden bu yana ise Şirketin ... ili Polatlı ilçesindeki fabrikasında mühendis olarak görev yaptığını, davacının çalıştığı birimin 11.02.2014 tarihinde kapatıldığı gerekçesiyle müvekkilinin ... sözleşmesine son verildiğini, davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş.'nin davalı ... Şirketinin tüm hisselerini satın aldığını, her iki Şirketin de yönetim kurulu üyelerinin aynı olduğunu ve iki Şirketin yönetimsel anlamda bağının olduğunu, bu durumda her iki firmanın da işveren olarak kabulünün gerektiğini, Yargıtayın konuya ilişkin yerleşik içtihatları ile de kabul edildiği üzere ... sözleşmesinin feshine son çare olarak başvurulması gerektiğini, öncelikle fesih dışı başka çözümlerin irdelenmesi lüzumu karşısında davacı işçinin mesleği ve vasfına göre başka bölümde çalışma imkânı olup olmadığı araştırılmadan işten çıkartıldığını, kaldı ki davalı .......'nin müvekkilinin niteliklerine uygun pozisyonlarda işe alımlar için ilanlar verdiğini, davalı ...Ş.’nin ...'deki fabrikasında veya eski işyerinde uygun olan herhangi bir birimde çalışmak hususunda müvekkilinin de kabulü olduğunu ileri sürerek müvekkilinin işe iadesi ile 8 aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatı ve 4 aylık boşta geçen süre ücretin ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti
Davalı ... Yalıtım San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin 2013 yılında ciddi ölçüde zarar etmesi ve ekonomik kriz neticesinde davacının çalışmakta olduğu birimin kapatılmasına karar verildiğini, davacının ... sözleşmesinde ekonomik krize karşı tedbir olarak rekabet edebilirliğin geliştirilmesi, verimliliğin ve kârlılığın düşmesinin önlenmesi amacı ile bir dizi önlemin yanı sıra personel azaltılması yolu ile ... gücü maliyetlerinin düşürülmesine karar verilmesi sebebiyle feshedildiğini, davacının hâlen devam eden başka bir bölümde çalışması konusunda teklifte bulunulduğunu fakat davacının bu teklifi geri çevirdiğini ve hak etmiş olduğu tazminatlarını da alarak Şirket bünyesinden ayrıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Insulatıon İzolasyon San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; ... Ticaret Sicil Müdürlüğüne kayıtlı olarak ticari faaliyetlerine devam eden müvekkili Şirketin, ekonomik sıkıntı yaşayan ve zarar eden diğer davalı Şirkete ait hisselerin tamamını satın aldığını, müvekkilinin sadece hissedar olmasına rağmen davada hasım olarak gösterilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin de bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece 07.03.2014 tarihli ve 2014/201 Esas, 2015/633 Karar sayılı ilk kararıyla davanın kabulüne ve davacının işe iadesi ile işe başvurusu üzerine 1 ay içinde işe başlatılmaması hâlinde işçiye takdiren 4 aylık ücreti tutarında tazminat ödenmesine, kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının davalı işverence ödenmesine karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama süreci
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Insulatıon İzolasyon San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 25.12.2015 tarihli ve 2015/33603 Esas, 2015/35554 Karar sayılı kararı ile davalı ... AŞ.'nin devir tarihi itibari ile ...'de işyerinin bulunup bulunmadığı, varsa aynı tarih itibarı ile ne kadar işçi çalıştığı, devrolunan işyerinin kapatılması sebebi ile ...'deki işyerine nakledilen işçi bulunup bulunmadığı, varsa sayısı, devirden sonra ...'deki işyerine alınan işçi sayısı gibi hususların araştırılması gerektiği, davacının ...'deki işyerinde değerlendirilme imkânı bulunup bulunmadığı araştırılmadan karar verilmemesinin hatalı olduğu gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak yapılan yargılamada 18.01.2018 tarihli ve 2016/77 Esas, 2018/27 Karar sayılı kararıyla ilk kararla aynı mahiyette karar verilmiştir.
Kararın davalı ... Insulatıon İzolasyon San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.05.2018 tarihli ve 2018/6976 Esas, 2018/12857 Karar sayılı ilâmı ile bu kez bozma ilâmına uyulmasına rağmen bozmaya uygun yargılama yapılmadan karar verildiği; dosya kapsamına alınan 13.07.2017 tarihli ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü yazısında nakil yapılan işçilerin isimleri bildirilmiş ise de hangi unvanda çalıştıkları belli olmadığından davacının burada değerlendirme imkânı olup olmadığının anlaşılamadığı, bu kişilerin davacının çalıştığı veya çalışabileceği pozisyonlarda olup olmadıklarının somut bir biçimde ortaya konulmadığı gerekçesiyle ikinci kez bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece son bozma ilâmına da uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiş; davacının işe iadesi ile işe başvurusu üzerine 1 ay içinde işe başlatılmaması hâlinde işçiye takdiren 4 aylık ücreti tutarında tazminat ödenmesi, kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının davalı işverence ödenmesi hususunda hüküm tesis edilmiştir.
Temyiz Başvurusu
Karar davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe
Dosya içeriğine göre her ne kadar davacı tarafından Ursa Şirketi tarafından fesih bildirimi yapıldığı iddia edilmiş ise de davacının fesih tarih itibarıyla davalı ... Şirketinin işçisi olduğu anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgelerden davalı olarak gösterilen diğer davalı ... Yalıtım San. Ve Tic. A.Ş.'nin %100 hisselerinin davalı ... Insulation İzolasyon San. Tic. A.Ş. tarafından satın alındığı ve adı geçen şirketle birleşmesi sonucu 28.11.2014 tarihinde ticaret sicil kaydının silinerek sona erdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde ticaret sicilinden silinerek tüzel kişiliği sona eren davalı hakkında karar verilmesi mümkün değildir. Mahkemece bu yön gözetilmeden hüküm kurulması isabetli görülmemiştir.
Somut olayda; davacı, davalı Şirket nezdinde çalışmakta iken ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Dosya kapsamına göre davalı tarafından yapılan fesih bildiriminde yer alan sebeplerin ispatlanamaması nedeniyle yapılan fesih geçersiz olup Mahkemece feshin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki işe iade davasının netice olarak bir tespit davası olduğu göz ardı edilerek ve davada iki ayrı davalı oluşu göz ardı edilerek "Davalı ... verenin, başvurusu üzerine 1 ay içerisinde işe başlatmadığı işçiye takdiren 5 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olmasına ve davacı işçiye işe iadesi için yasal süre içerisinde başvurması halinde çalışamadığı süreler için kararın kesinleşmesine kadar olan ve en çok 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının davalı ... verence ödenmesine" şeklinde infazda tereddüt yaratacak biçimde tahsil hükmü kurulması hatalı olmuştur.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM
Yukarıda belirtilen sebeplerle;
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
1. Tüzel kişiliği sona eren davalı ... Yalıtım San. ve Tic. A.Ş. hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2. Davacının ... sözleşmesinin feshinin geçersizliğinin tespiti ile davacı işçinin davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş. nezdinde işe iadesine,
3. Davalı işverenin, başvurusu üzerine 1 (bir) ay içerisinde işe başlatmadığı davacı işçiye ödemesi gereken tazminat miktarının, fesih sebebi ve kıdemi dikkate alınarak takdiren 5 (beş) aylık ücreti tutarında belirlenmesine,
4. Davacı işçiye işe iadesi için yasal süre içerisinde başvurması hâlinde çalışamadığı süreler için kararın kesinleşmesine kadar olan ve en çok 4 (dört) aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından ödenmesi gerektiğinin tespitine,
5. Alınması gereken 80,70 TL harçtan daha önce alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye eksik kalan 55,50 TL' nin davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş.'den alınarak Hazineye irat kaydına,
6. Davacı tarafça yapılan 1.515,80 TL yargılama giderinin davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş.'den alınarak davacıya ödenmesine,
7. Davacı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 9.200,00 TL maktu vekâlet ücretinin davalı ... İnsulation İzolasyon Sanayi ve Tic. A.Ş.'den alınarak davacıya ödenmesine,
8. Taraflarca yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine,
9. Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
27.09.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.