"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3046 E., 2023/457 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/463 E., 2021/841 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 01.....2017 tarihli ve 2015/821 Esas, 2017/402 Karar sayılı kararı ile davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiş, verilen kararın davacı tarafça istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 26.09.2017 tarihli ve 2017/2763 Esas, 2017/1711 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılardan Millî Eğitim Bakanlığı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Belediyesinin kamu ihale mevzuatına göre hizmet alımı adı altında yüklenici firma olan ... İnşaat ve Temizlik Özel Eğitim Tic. Ltd. Şti.nde (... Şirketi) 05.09.2001 tarihinde çalışmaya başlayarak 12.....2003 tarihinde ... kadrosuna geçtiğini ve çalışmasının aralıksız olduğunu, belediyelerin ihtiyaç fazlası işçilerin istihdamının yeniden yasal mevzuat ile düzenlenmesi üzerine, Canik Belediyesi ile ilişiği kesilerek davalı Millî Eğitim Bakanlığı İl Müdürlüğü emrinde çalıştırılmaya başlandığını, son ücretinin aylık ortalama 1.200,00 TL civarında olduğunu, davacının davalı ... emrinde geçen çalışmalarının, alt işveren şirketlerdeki çalışmalarının bildirilmemesi nedeni ile eksik olarak bildirildiğini, bu nedenle davacının Canik Belediye Başkanlığındaki kıdem süresinin ve kıdem tazminatına çalışma süresinin tespiti ile alt işverende geçen çalışma süresinin toplam çalışma süresine eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
1.Davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde, 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) kapsamında, belediyelerin süreli işçi kadrosunda çalışan ihtiyaç fazlası işçilerin Millî Eğitim Bakanlığının ve Emniyet Müdürlüğünün taşra teşkilatındaki sürekli işçi kadrolarına atanmış olduklarını, bu kapsamda davacının ... Anadolu Lisesinde işçi olarak çalışmaya başladığını ve hâlen çalışmaya devam ettiğini, davacının kıdem süresi talep ettiği 16.10.1994 - Kasım 2011 yılları arasında 4857 sayılı ... Kanunu (4857 sayılı Kanun) kapsamında Millî Eğitim Bakanlığı ile hiçbir ilgisi olmadığını, davacının bu dönemde Canik Belediyesi bünyesinde çalıştığını, davacının Millî Eğitim Bakanlığında çalışmasının devam ettiğini, bu nedenle müvekkili Kurum açısından husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, davacının hizmet tespit ettiği döneme ilişkin ihale süresinin 2000 yılında sona erdiğini, bu nedenle davacının bu yöndeki taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın husumetten, zamanaşımından ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının 6111 sayılı Kanun ile Millî Eğitim Bakanlığına devredildiğini, Belediyede sözleşmeli ve kadrolu çalıştığı dönemlerde çalışmalarının Kuruma bildirildiğini, Belediyeden ihale ile ... alan firmalarda yapılan çalışmalarda ise sigorta bildirimlerinin Belediye tarafından yapılmasının hukuken mümkün olmadığını, mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi ve 6095 sayılı Borçlar Kanunu'nun 429 uncu maddesi ile 6111 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin altıncı fıkrası gereğince davacının çalıştığı son işverenin kıdem tazminatından sorumlu olduğunu, davacının son işyerinin Millî Eğitim Müdürlüğü olduğunu, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davacının Ekim 2003-Kasım 2011 tarihleri arasındaki çalışmalarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiğini, bu dönemler için tespit istendiğini savunarak hukuki menfaat yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı ... Şirketi davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının iddia edilen çalışma döneminde alt işveren işçisi olarak davalı ... işçileri ile birlikte aynı işlerde çalıştığı, emir ve talimatları davalı Belediyeden aldığı, ücretinin davalı ... tarafından ödendiği, araç ve gereç temininin davalı Belediyece sağlandığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin muvazaalı olduğunun tespiti ile davacının, 05.09.2001-03.11.2011 tarihleri arasında, baştan beri davalı ... Başkanlığının işçisi olduğunun kabulü gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Bakanlık vekili istinaf dilekçesinde; davacı ile müvekkili arasında davacının kıdem süresine esas hizmet süresinin tespitini talep ettiği dönem bakımından 4857 sayılı Kanun anlamında herhangi bir ... ilişkisi veya ... sözleşmesi bulunmadığını, bu dönemde davalı Belediyenin ihale ile hizmet alımı yaptığını, davacı da ihale ile hizmet alımı yapılan şirkette çalışmış olduğundan, davacının işvereninin davalı ... değil ihale alan şirket olduğunu, davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, şirketlerle olan sözleşmenin sona ermesi üzerine Belediye kararı ile kabul edilen geçici işçi çalıştırılması konusundaki karar üzerine davacının Belediyede geçici işçi olarak çalışmaya başladığını, bu husus düşünüldüğünde işçinin şirketler bünyesinde Belediyede çalıştığı dönemde asıl işveren alt işveren arasındaki muvazaadan bahsedilemeyeceğini, tespiti talep edilen dönemin zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Kurum ve diğer davalı Kurumun işçisi olarak çalışmaya başlamadan evvel diğer davalı Kurumun ihale mevzuatına göre hizmet alımı yaptığı şirketler nezdinde çalışmış olduğu süre ile müvekkili Kurum ve diğer davalı Kurumdaki kadrolu çalışmalarının birleştirilmesinin mümkün olmadığını belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamında dinlenen bordro tanıklarının ve diğer tanıkların anlatımlarından, işçilerin alt işveren şirketler bünyesinde çalışmaya başladıkları, 2003 yılında davalı ... kadrosuna geçtikleri, çalıştıkları dönemde davacı ile aynı işi yaptıkları, Belediyenin kadrolu işçilerinin de aynı yerde çalıştıkları, emir ve talimatları davalı Belediyeden aldıkları, ücretlerinin Belediye tarafından ödendiği, davacının çalışmaları sırasında kullandığı araç gereçlerin belediyeye ait araç ve gereçler olduğu, davacının yaptığı işin teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmediği, alt işverenin işçileri ile Belediye işçilerinin aynı işi yaptıkları tespit edilmekle davalı ... ile alt işveren şirket arasındaki sözleşmenin muvazaalı olduğu tespit edilerek davacının 05.09.2001-03.11.2011 tarihleri arasında baştan bu yana davalı ... işçisi olduğunun anlaşılmasına göre usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılan hükme yönelik davalı Bakanlık vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrar ederek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kıdeme esas çalışma süresinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İlk Derece Mahkemesince davacının Belediye bünyesinde çalıştığı döneme ilişkin olarak davalı ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayalı olduğu, bu nedenle davacının alt işveren şirketlerdeki çalışmasının Belediyeye ait işyerinde geçtiği kabul edilerek sonuca gidilmesi, Bölge Adliye Mahkemesince bu gerekçenin yerinde görülmesi hatalı ise de davacının alt işveren işçisi olarak çalışmakta iken ara vermeksizin asıl işveren tarafından işe başlatıldığı, bu hâlde alt işveren ile asıl işveren ... arasında bir işyeri devri gerçekleştiği, işyeri devrinde işçinin kıdeme bağlı hakları bakımından işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapılması gerektiği, davacının Canik Belediyesinde çalıştığı sırada da 6111 sayılı Kanun kapsamında diğer davalı ... Bakanlığına bağlı ... İl Müdürlüğüne nakledildiği dosya kapsamı uyarınca sabit olup bu hâlde davacının kıdeminin alt işveren bünyesinde çalıştığı dönemin davalı Millî Eğitim Bakanlığındaki çalışma süresine dâhil edilmesi suretiyle bütün olarak değerlendirilmesi sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle kararın Değerlendirme bölümünün (2) numaralı paragrafında açıklanan gerekçeyle göre usul ve kanuna uygun olup davalı Bakanlık vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Millî Eğitim Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.