"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı ... Ltd. Şti. (Ceva Şirketi) tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Maktaş Gıda Dağıtım Pazarlama Otomotiv İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. (Maktaş Şirketi) nezdinde diğer davalı Şirketler bünyesinde 25.02.2011-11.08/2017 tarihleri arasında ağır vasıta şoförü olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, davacının davalılardan Maktaş Şirketine ait ancak diğer davalı ... Şirketinin logosunun, adının ve bilgilerinin yer aldığı tırlarla ... Otosan fabrikasındaki boş kasaların Ceva Şirketine ait depoya nakliyesi işini yaptığını, Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik ücret üzerinden bildirim yapıldığını, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, fazla çalışma yapmasına rağmen karşılığı ücretlerinin ödenmediğini beyanla, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirket ile diğer davalı Maktaş Şirketi arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, taraflar arasında çerçevesi açıkça belli edilmiş hizmet alım ilişkisi bulunduğu, davacının müvekkili Şirketin işçisi olmadığı için talep konusu alacaklardan sorumluluklarının bulunmadığını beyanla husumet itirazında bulunmuş ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
2. Davalı Maktaş Gıda San. Tic. Ltd. Şti. davaya cevap vermemiş, Şirket vekili yargılama aşamasında davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.12.2018 tarih ve 2017/1363 Esas, 20181072 Karar sayılı kararı ile; dosyada mevcut bilgi ve belgeler ile dinlenen tanık beyanlarına göre, her iki davalı arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu ve bu nedenle işçilik alacaklarından müteselsilen sorumlu tutuldukları, davacının 25.02.2011-11.08.2017 tarihleri arasında davalı yanında ... sözleşmesiyle çalıştığı kabul edilerek bu süreye göre yapılan hesaplamaya itibar edildiği, bilinen son ücretinin brüt 3.217,19 TL olduğu ve buna göre yapılan hesaplamaya itibar edildiği, davalı işveren tarafından ... sözleşmesinin kıdem tazminatı ödemeyi engeller bir nedenle sona erdiği ispatlanamadığından kıdem tazminatına yönelik talebin kabul edildiği, kıdem süresine göre 8 haftalık ihbar öneli bulunup bu süreye uyulmaksızın ... sözleşmesi sona erdirildiğinden ihbar tazminatına yönelik talebin kabul edildiği, hizmet süresi ve dosya kapsamı ile örtüşen bilirkişi raporuna itibar edilerek, davalı işveren davacıya kalan yıllık iznini kullandırdığına dair izin defteri veya buna benzer yazılı bir belge sunamadığından, davacının bilirkişi raporunda belirtilen oranda izin alacağına hak kazandığı gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri tarafından ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 10 Hukuk Dairesinin 18.02.2020 tarihli ve 2019/1538 Esas, 2020/1333 Karar sayılı kararıyla; davacının 25.02.2011-11.08.2017 tarihleri arasında davalılardan Maktaş Şirketi nezdinde çalıştığı, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, özlük dosyası ve yıllık izin kullandığına ilişkin herhangi bir belge sunulmadığından, yıllık izin alacağının hüküm altına alınmasının yerinde olduğu, dava dilekçesinde davanın belirsiz alacak olduğu yönünde bir beyanda bulunulmamış olması ve fazlaya ilişkin hakların saklı tutularak talebin ıslah ile artırılmış olması karşısında davanın belirsiz alacak davası değil, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 109 uncu maddesi kapsamında açılmış kısmi dava olduğu, sadece fazla çalışma ücreti alacağının indirimi nedeniyle kısmen kabul edildiği, için davacı aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin yerinde olduğu, Mahkemece hüküm altına alınan alacaklara uygulan faiz türünün usul ve kanuna uygun olduğu, davalı Maktaş Şirketinin davalı ... Şirketinin yürüttüğü dava dışı ... Şirketinin lojistik işinde; Ceva Şirketinden taşıma işini üstlendiği, dosya kapsamına göre davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilmesinde isabetsizlik bulunmayıp hesaplanan fazla çalışma alacağına yönelik kabulün yerinde olduğu, davacının direksiyon başında geçirdiği sürenin yanında yükleme boşaltma işlemleri sırasında da nispeten önemli ölçüde çalışmasının bulunduğunun kabulü gerektiği, davalı vekili çalışma şartları aynı olan bir başka işçinin açmış olduğu bir davada fazla çalışma olmadığının belirlendiğini savunmuş ise de her davanın dosyadaki delil durumuna ve dosya kapsamına göre değerlendirilmesi gerektiğinden; soyut nitelikte olan ve belgeye dayanmayan bu itirazın yerinde görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.03.2021 tarihli ve 2021/1707 Esas, 2021/5695 Karar sayılı ilâmı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, fazla çalışma alacağının hesabında tanık beyanlarının dikkate alındığı, davacının haftalık 18 saat, iki haftada ise 36 saat olmak üzere ayda toplam 72 saat fazla çalışma yaptığı belirtilerek hesaplama yapıldığı, davacı tanıkları aracın yüklenmesi ve boşaltılmanın 30 dakika ile 60 dakika arasında gerçekleştiğini, bu süre zarfında şoförlerin aracın başında olduklarını ve günde dört ... yapıldığını belirtildiğini, aracın yüklenmesi ve boşaltılmasının 30 dakika ile 60 dakika arasında sürdüğü ve bu esnada davacının çalışmadığı dikkate alındığında ara dinlenme süresinin 2 saat olarak kabul edilmesi ve hesaplamanın buna göre yapılması gerekirken, 1,5 saat olarak dikkate alınmasının hatalı olduğu, davalı işyerinde 6 yılı ... çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hiç yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan 6100 sayılı Kanun'un 31 ... maddesi uyarınca hâkimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde davacı asılın beyanının alınması gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararın bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı asılın duruşmaya davet edilip, yıllık izin kullanıp kullanmadığı konusunda beyanının alındığı, davacının Mahkeme huzurundaki beyanında hiç yıllık izin kullanmadığını beyan ettiği, Yargıtay ilâmına uygun uygun bir şekilde fazla çalışma alacağının hesaplanması için bilirkişiden rapor alındığı belirtilip bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz başvurusunda; 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer ... düzenlemeye göre işçinin işinde ve her an ... görmeye hazır bir hâlde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği sürelerin çalışma sürelerinden sayılacağının düzenlendiğini, işçinin ... yerinden ayrılamayarak ... görmeye hazır bulunduğu süreler ara dinlenme olarak değerlendirilemeyeceğini, dosya kapsamında dinlenen tanık beyanlarından da anlaşılacağı üzere müvekkilinin yükleme boşaltma işlemi sırasında tırın başından bile ayrılmadığını, mesleği tır şoförü olan işçilerin sadece araç kullanımı değil, yükleme boşaltma ve bu işlemlerin sonuca ermesi için, usuli işlemlerin tamamlanması aşamasında da görevlerini ifa ettiklerini. yerleşik Yargıtay kararlarında da tır şoförlerinin bu aşamalarda da çalıştığının kabul edildiğini konuya ilişkin bozma ilâmının hatalı olduğunu, çalışma sürelerinden fahiş ara dinlenmesi sürelerinin düşülerek hüküm tesis edilmesinin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Şirketi vekili temyiz başvurusunda, davalı Maktaş Şirketi ile müvekkili Şirket arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı, yalnızca taşıma hizmeti sözleşmesine dayalı bir hizmet alımı olduğunu, sözleşme hükümleri incelendiğinde de görüleceği üzere müvekkilinin talep konusu yapılan işçilik alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, yıllık izin ücreti alacağı yönünden Mahkemece hiçbir araştırma yapılmadan sadece davacı beyanıyla yetinilerek davayı aydınlatmaktan ziyade davacı beyanına itibar edilip davacının hiç izin kullanmadığından bahisle yıllık izin alacağına hükmedilmesinin hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ara dinlenme ve fazla çalışma süresi ile kullanılmayan yıllık ücretli izin süresinin belirlenmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 41, 68 ve 53 vd. maddeleri ile 6100 sayılı Kanun'un 31 ve 194 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ile davalı ... Şirketi vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden Ceva Şirketine yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
07.....2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.