"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine kamu düzeni yönünden resen yapılan araştırma sonucunda gerekçe ve hüküm yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... sözleşmesi sona erdirilirken davalı tarafça yıllık izin ücreti ve 8 aylık ücret tutarın ek ödeme/menfaat yapıldığını, ancak işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre ücrete uygulanması gereken zamların 2006 yılından fesih tarihine kadar eksik yansıtılması sebebiyle son ücrete göre belirlenen söz konusu ödemelerin de eksik ödendiğini ileri sürerek yıllık izin ücreti farkı ve ek ödeme/menfaat farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının tüm alacaklarına karşı zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında da hukuki yarar bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin 31.01.2013 tarihli ikale ile sona erdiği, davacı ve davalı işveren tarafından imzalanan 31.01.2013 tarihli belge ile davacı işçiye 92.586,41 TL kıdem tazminatı, 3.517,76 TL yıllık izin bedeli ve 8 aylık net aylık ücret tutarı 26.777,96 TL ek ödeme yapılacağı kararlaştırıldığı, ve davacının çalışmaya devam etmeme ve ek ödeme menfaatinden yararlanma amacı ile işten çıkış sürecinin işveren tarafından gerçekleştirilmesi talebinde bulunduğu, davalı işyerinde şef teknisyen olarak çalışan davacının eğitim ve konum olarak atmış olduğu imzanın sonuçlarını bilebilecek yeterlilikte olduğu anlaşılmakta olup yukarıda bahsi geçen belgede sözleşmenin sonlandırılması talebinin çalışandan geldiğinin açıkça yazıldığı, davacının da bu metnin altını imzaladığı, bir yönüyle davacının talebi ikaleye icap niteliğinde olup ikale sözleşmesinde açıkça ek menfaat ve izin alacağı miktarlarının belirtildiği ve bu iki alacak yönünden davacının alacaklarını aldığı, ayrıca dava dilekçesinde de ikale ile ilgili irade fesadı iddiasının da bulunmadığı, 4721 sayılı ... Medeni Kanun'un 2 nci maddesinde düzenlenen dürüstlük kuralı da dikkate alındığında, 29.02.2016 [31.01.2013] tarihli ikaleye değer verilmesi gerektiği, ücret alacaklarının da zamanaşımı süresinin 5 yıl olduğu da dikkate alındığında, davanın açıldığı tarihte alacağın zamanaşımına da uğradığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; ... sözleşmesinin ikale yoluyla sona erdiğini, ödemeler yapılırken müvekkilinin son ücretinin kıstas alındığını, kıstas alınan ücret eksik hesaplanarak ikale kapsamındaki alacakların ödendiğini, 2003 yılından itibaren çeşitli zamanlarda yapılan toplu ... sözleşmesi ile yansıtılması gereken ücret farkları ücret yansıtılmadığı için ikale ile yapılan ödemelerin de eksik kaldığını, toplu ... sözleşmesi ile belirlenen ücret zamlarının birikimli olarak ücrete yansıtılması sonucu ortaya çıkacak ikaledeki eksik kalan kısmın hesaplanması ile sonuca gidilmesi gerekirken alacakların ikale ile ödendiğinden bahisle davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, ... sözleşmesinin ikale yoluyla sona erdiğini, talep edilen alacakların ikaleye dayanması nedeniyle 10 yıllık genel zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının davanın kabulüne karar verilmek üzere ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde işçi olarak çalıştığı, taraflar arasında imzalanan ikale ile ... sözleşmesinin ortadan kaldırıldığı, talep edilen her iki alacağın da 5 yıllık zamanaşımına tâbi olduğu, davalının süresinde ve usulüne uygun olarak davaya karşı zamanaşımı def'inde bulunduğu, talep edilen her iki alacağın da dava tarihi itibarıyla zamanaşımına uğradığı, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esas hakkında değerlendirme yapılarak davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine, kamu düzeni yönünden resen yapılan inceleme sonucunda gerekçe ve hüküm yönünden 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi uyarınca İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının istinafa ilişkin birinci bölümünde yer alan “Duruşma yapılmadan verilecek kararlar” kenar başlıklı 353 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
"(1) Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
...
b) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak;
1) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine,
2) Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında,
3) Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra başvurunun esastan reddine veya yeniden esas hakkında,
duruşma yapılmadan karar verilir."
2. Değerlendirme
1. Somut olayda Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf denetiminde; hem davacı tarafın başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, hem de gerekçe değiştirilerek yeniden hüküm kurulmak suretiyle dava reddedilmiştir.
2. 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) üncü alt bentlerinde, bölge adliye mahkemesinin verebileceği karar türleri açıklanmıştır. Kanun hükmüne göre bölge adliye mahkemesi, incelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu sonucuna vardığı takdirde başvurunun esastan reddine; yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında ya da yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında karar verebilir.
3. Belirtilen sebeplerle taraflardan birinin istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepler ve kamu düzenine aykırılık bakımından yapılacak incelemenin sonucunda, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasını yahut düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasını gerektiren bir hâl tespit edildiği takdirde artık istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilemez.
4. Somut olayda Bölge Adliye Mahkemesince; davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine, davacı tarafın istinaf başvurusu üzerine kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı yönünden resen yapılan inceleme neticesinde, davanın zamanaşımı yönünden reddi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak üzere kaldırılmasına karar verilmiştir. Bu yöntemle hüküm kurulması yukarıda açıklanan Kanun hükümlerine açıkça aykırı olup karar bu yönüyle hatalı olmuştur.
5. Bölge Adliye Mahkemesi kararı, 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendine aykırı olduğundan, 6100 sayılı Kanun'a uygun şekilde karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının usulden BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.