"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/248 E., 2023/60 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... ... Sendikası üyesi olduğunu, 27 nci Dönem Grup Toplu ... Sözleşmesinden hâlihazırda yararlanmaya devam ettiğini, müvekkilinin işyerinden bir işçi personelin görevlendirilmesi ile ilgili emir üzerine yurtiçinde geçici olarak görevlendirildiğini, 25, 26 ve 27' nci Dönem Grup Toplu ... Sözleşmesinin "Geçici Görev, Kurs ve Seminer Ödenekleri" başlıklı 562 ncı maddesi, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun (6245 sayılı Kanun) 1, 3, 14 ve 15 inci maddelerinde düzenlenen harcırahlarının verilmediğini, harcırahlı olarak yurtiçinde geçici göreve, kurs ve seminere gönderilenler ile birlik ve kıta ile intikal eden işçilere yemek yardımının 2,5 kat olarak nakden ödeneceğini, müvekkilinin harcırahlı olarak yurt içinde geçici göreve gitmesine rağmen tarafına ödeme yapılmadığını ileri sürerek 6245 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ödenmesi gereken harcırah ile yemek yardımı alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın öncelikle görev (yargı yolu) nedeniyle reddi gerektiğini, dava konusunun, 6245 sayılı Kanun hükümlerine göre harcıraha hak kazanılıp kazanılmadığı hususuna ilişkin olduğu, Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcıraha hak kazanılıp kazanılmadığı hususundaki husumetlerde tüm kamu görevlileri (işçiler dâhil) için idare mahkemelerinin görevli olduğunu, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin dolduğunu, davaya konu olan ödemelerin toplu ... sözleşmesinde atıfta bulunulan 6245 sayılı Kanun çerçevesinde yapıldığını, 07.02.2019 tarihli Geçici Görev Harcırahı konulu emirde açıklanan hususlar doğrultusunda konaklama ve yemek ihtiyaçları emrine girdiği birlik tarafından karşılanan personele yurtiçi geçici görev (YİGG) harcırahı ödenmemekte olduğunu, konaklama ve yemek ihtiyaçlarından herhangi birisi karşılanmayanlara 1/2 oranında harcırah ödendiğini, davacıya yönelik yapılan işlemlerde herhangi bir mevzuata aykırılık bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.09.2021 tarihli kararıyla; ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşveren Sendikası ile ... ... Sendikası arasında akdedilen 01.03.2019-28.02.2021 yürürlük süreli 27 nci Dönem Toplu ... Sözleşmesinin geçici 56 ncı maddesi, 6245 sayılı Kanun ve dosya kapsamındaki belgeler dikkate alındığında davacıya dava konusu alacakların eksik ödendiğinin kabulü ile dosya kapsamına uygun bilirkişi raporundaki hesaplamalar doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 22.12.2021 tarihli kararı ile; davacının davalı işyerinde hâlen çalıştığı ve ... ... Sendikasına üye olduğu, ... Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşveren Sendikası ile ... Sendikası arasında akdedilen 27 nci Dönem Toplu ... Sözleşmesinin geçici 56 ncı Maddesi ile 6245 sayılı Kanun ve dosya kapsamındaki belgelere göre İlk Derece Mahkemesince yapılan değerlendirmelerin ve hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamaların doğru olduğu, davalı tarafın yargı yoluna ilişkin itirazının yerinde olmadığı böylece Mahkeme kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.03.2022 tarihli bozma ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının geçici olarak görevlendirildiği dönemler yönünden puantaj takip çizelgesi tanzim edildiği ve bu belgelerde davacının ayni yemek yardımından faydalandığına ilişkin “evet” seçeneğinin işaretli olduğu günlerin bulunduğu ve davacı imzasının da mevcut olduğu, bu durumda davacının geçici olarak görevlendirildiği her dönem için ayrı ayrı tanzim edilen imzalı puantaj takip çizelgeleri ve dosya kapsamında mevcut geçici görevlendirmeye ilişkin diğer işveren kayıtları birlikte nazara alınarak davacının yemek yardımından ayni olarak faydalandığının sabit olduğu günler için nakdi yemek yardımı alacağının hesaplanmasının hatalı olduğu gerekirse bilirkişiden ek rapor almak suretiyle bu hususların değerlendirilmesi gerektiği gerekçeleri ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek bilirkişiden ek rapor alınmış ve davacının yurt içinde görevlendirildiği dönemlerde ayni yemek yardımına ilişkin evet seçeneğinin işaretli olduğu dönemler için hesaplama yapılmaksızın davacının yemek yardımı alacağı talebinin reddine, harcırah alacağının ise kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın öncelikle görev (yargı yolu) nedeniyle reddi gerektiğini, 6245 sayılı Kanun hükümlerine göre harcıraha hak kazanılıp kazanılmadığı hususundaki husumetlerde tüm kamu görevlileri (işçiler dâhil) için idare mahkemelerinin görevli olduğunu, bu itirazın değerlendirilmediğini, zamanaşımı itirazlarının dikkate alınmadığını, davacıya göreve gidiş, dönüş ve yol masrafları ile görev harcırahı dâhil tüm ödemelerin yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi, 6245 sayılı Kanun ve bu kapsamda yayınlanan emirlerdeki amir hükümler çerçevesinde yapıldığını, Mahkemece bilirkişi tarafından yapılan hesaplamaya göre karar verilmiş ise de; ihtiyaçları İdare tarafından karşılanan bir personele aynı zamanda harcırah ve yemek yardımı ödenmesinin mükerrer ödemeye dolayısıyla kamu zararına sebep olacağını, davacının geçici görevli olduğu yerde yemek hizmetinden yararlandığını, ayrıca nakdi yemek yardımı ödenmesinin hatalı değerlendirildiğini, Toplu ... Sözleşmesinin 66 ncı Maddesinin (b) fıkrasına göre hangi hâllerde yemek yardımının nakit olarak ödeneceğinin hüküm altına alındığını, yani herhangi bir nedenle yemek hizmetinden faydalanmayan personele nakdi ödeme yapılması gerektiğinin açık olduğunu, toplu ... sözleşmesi hükümlerinin bilirkişi tarafından eksik ve hatalı değerlendirildiğini, işletilen faiz türü ve başlangıç tarihlerinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının yemek yardımı alacağına hak kazanıp kazanmadığı ile alacağın miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 6245 sayılı Kanun’un 12, 14 ve 15 inci maddeleri.
3. 211 sayılı ... Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.