"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/217 E., 2022/499 K.
DAVA TARİHİ : 21.02.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davacı vekili ile davalı ... Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü vekili
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 15.10.2020 tarihli ve 2020/237 Esas, 2020/325 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ... davalı ... Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 02.03.2021 tarihli ve 2021/211 Esas, 2021/5383 Karar sayılı ilâmı ile ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ... davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili davalılardan TTK Genel Müdürlüğüne ait işyerinde diğer davalı tarafından yapılan işlerde çalıştığını, ... sözleşmesinin 01.04.2012 tarihinde haksız ve ihbar öneline uyulmaksızın feshedildiğini, müvekkiline ödenmesi gereken işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; diğer davalı ile yapım işi ihalesi sonucu sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeye göre diğer davalı yanında çalışan işçilerin hak ve alacaklarından müvekkilinin sorumlu olmayacağını, müvekkili Kurumun işveren sıfatının bulunmadığını ve kamu kuruluşu olması sebebi ile 4857 sayılı ... Kanunu'ndan (4857 sayılı Kanun) kaynaklanan bir sorumluluğunun olmadığını, işin anahtar teslimi olarak verildiğini, diğer davalı ile aralarında muvazaa bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Ticaret AŞ vekili; yargılama aşamasında açılan davayı usulden ve esastan kabul etmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 10.....2016 tarihli ve 2014/115 Esas, 2016/927 Karar sayılı kararıyla; toplanan kanıtlara göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davalılar arasındaki ilişkinin de muvazaalı olduğu belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 20.02.2020 tarihli ve 2017/27403 Esas, 2020/3174 Karar sayılı ilâmı ile; davacının çalışma dönemini kapsayan ihale sözleşmeleri dosya arasına celp edilip söz konusu ihale dönemleri için muvazaanın varlığı bakımından kesinleşmiş bir yargı kararının bulunup bulunmadığının irdelenmesi, davacının çalıştığı döneme ilişkin yapılan ihale sözleşmeleri hakkında kesinleşmiş bir yargı kararının bulunmaması hâlinde, döneme ilişkin ihalenin kapsamı tespit edilerek ve her ihale dönemini kendi arasında değerlendirmek sureti ile yapılan işin asıl ... kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, yapılacak işin teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirip gerektirmediği, aynı işte asıl işveren işçileri ile diğer davalı Şirket işçilerinin birlikte çalışıp çalışmadığı hususlarının belirlenmesi gerektiği, davalının ıslah dilekçesine karşı süresinde ileri sürdüğü zamanaşımı defi nedeniyle yıllık izin alacağının dava dilekçesi ile talep edilen 1,00 TL dışında zamanaşımına uğradığı gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.10.2020 tarihli ve 2020/237 Esas, 2020/325 Karar sayılı kararıyla; toplanan kanıtlara göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davalılar arasındaki ilişkinin de muvazaalı olduğu belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 02.03.2021 tarihli ve 2021/211 Esas, 2021/5385 Karar sayılı bozma kararıyla; verilen işin asıl .../yardımcı ... olup olmadığı, asıl ... ise mevzuat hükümlerine göre yapılması gereken değerlendirmeden başka, davacı işçinin sözleşme ve şartnamelerle tanımlanan ... kapsamında çalışıp çalışmadığı, davacının çalıştığı sahada davalı Kurumun davacı ile aynı işi yapan işçisi bulunup bulunmadığı hususlarının tespit edilmesi gerektiği, salt emsal dosyadaki bilirkişi raporuna göre eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; galeri sürme işinin alt işverene gördürülebileceği, salt bu nedenle ilişkinin muvazaalı olduğunun kabulünün mümkün olmadığı, hesaplamaların taleple bağlılık ilkesi gözetilerek yapılması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; yıllık izin alacağı bakımından ıslah olmasına rağmen 1,00 TL olarak hüküm altına alınmasının hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; davacı ile davalı Kurum arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davalı Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, davalı Kurum ... sahibi kamu kuruluşu olduğundan müteahhit işçilere karşı sorumluluğu bulunmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalılar arasındaki ilişkinin hukuki niteliği ile buna göre davalı Kurumun dava konusu alacaklardan sorumluluğunun bulunup bulunmadığı ve sorumluluğun miktarı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası ile 17, 25, 32, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin "Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulma şartları" kenar başlıklı 4 üncü maddesinin (b) bendi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ... davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.