"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/135 E., 2023/191 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 2002-2012 yılları arasında hidrotest formeni olarak davalı Şirketin yurt dışı şantiyelerinde çalıştığını, ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini, son aylık ücretinin 15.000,00 SAR olduğunu, üç öğün yemek ve barınma ücretinin işverence karşılandığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 2009 yılı öncesi alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davacının hiçbir alacağı bulunmadığını, davacının Arabistan sermayeli dava dışı ... Şirketinde çalıştığını, davalı Şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, davacıya 22.12.2004-15.08.2011 dönemi sonunda 30.875,00 SAR kıdem tazminatı ve 46.520,83 SAR olmak üzere tüm hak kazandığı alacaklarının elden ödendiğini, davacının imzaladığı ibraname ile tüm alacaklarını aldığını belirttiğini ve iddia ettiği ücretin gerçeği yansıtmadığını, kıdem tazminatının SAR cinsinden hesaplanmasının hatalı olduğunu, davacıya yol, yemek ve barınma yardımı için nakdi ödeme yapılmadığını, bu nedenle ücrete eklenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.03.2021 tarihli ve 2019/412 Esas, 2021/93 Karar sayılı kararı ile; davacının davalı Şirketin yurt dışı şantiyelerinde kesintili olarak 10 yıl, 9 ay, 7 gün çalıştığı, ... bitimi nedeniyle ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği ancak kıdem ve ihbar tazminatının eksik olarak ödendiği ve davacının bilirkişi raporunda hesaplandığı gibi net 60.855,14 SAR kıdem tazminatı ve net 10.548,28 SAR ihbar tazminatı alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 05.10.2021 tarihli ve 2021/1948 Esas, 2021/2489 Karar sayılı kararı ile; "Final Settlement ve Release" başlıklı belgenin İngilizce düzenlendiği, bu belgeye itibar edilmemesinin hukuka uygun olduğu, davacının ücret tespitinin yerinde olduğu ve giydirilmiş ücrette hata bulunmadığı, alacakların zamanaşımına uğramadığı, davacının kıdem tazminatı ödemesinin TL olarak yapılacağına dair bir yasal düzenleme bulunmadığından alacağa SAR olarak hükmedilmesinin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 24.01.2022 tarihli ve 2022/154 Esas, 2022/978 Karar sayılı ilâmı ile; davacının davalı işyerinde 11.08.2000-23.09.2004 ve 22.12.2004-15.08.2011 tarihleri arasında iki dönem çalışması bulunduğu, ilk dönem çalışmanın sona erdiği 23.09.2004 tarihinde davacının imzaladığı ibraname geçerli sayılarak davacının ilk dönem çalışmasının hak kazandığı alacakları ödenmek suretiyle tasfiye edildiğinin kabul edilmesi gerektiği, 22.12.2004-15.08.2011 tarihleri arasında geçen davacının ikinci çalışma dönemi bakımından ise; 11.08.2011 tarihli İngilizce tanzim edilen ve davacı tarafından imzalanan “Final settlement and release” başlıklı belgenin dosyaya sunulduğu, bu belge davacıya gösterilmek suretiyle belgede yazılı tutarın kendisine ödenip ödenmediği, imzanın kendisine ait olup olmadığı sorulup bu konularda açık beyanı alındıktan sonra davacının 22.12.2004-15.08.2011 tarihleri arasındaki çalışmasına ilişkin alacakları hakkında bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davacının davalı Şirketin yurt dışında bulunan şantiyelerinde kesintili şekilde 10 yıl, 9 ay, 7 gün çalıştığı, ... bitimi nedeniyle ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği, ilk dönem çalışmasının hakları ödenerek tasfiye edildiği, davacının 13.08.2011 tarihli belgedeki tutarların kendisine ödenmediğini beyan ettiği ve böylece davacının halen net 37.573,07 SAR kıdem tazminatı ve net 10.548,28 SAR ihbar tazminatı alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz istemlerinde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili; uyuşmazlığa yabancı hukukun uygulanması gerektiğini, davacının ikinci dönem çalışmasının da tasfiye edilmiş sayılması gerektiğini, ibranamelerin geçerli olduğunu ve davanın tüm alacaklarının ödendiğini, banka kanalıyla ödeme yapılması zorunluluğu bulunmadığını, davacının ibranamelerde ki imzayı inkâr etmediğini, kıdem tazminatının döviz cinsinden hesaplanmasının hatalı olduğunu, ücret tespiti ile sosyal yardım bedelinin hatalı olduğunu, hesaplamanın net ücret üzerinden yapılması gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davacı vekili; ... ilişkisi devam ederken imzalatılan ve miktar içermeyen ibranamelerin geçersiz olduğunu, davacının ilk dönem çalışmasının tasfiyesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, 11.08.2000-23.09.2004 tarihleri arasında geçen çalışmanın tasfiyesine itiraz ettiklerini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ödenmeyen kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 nci maddesi ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.