"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2000/122 E., 2022/150 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 18. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/203 E., 2020/167 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... San. AŞ (... AŞ) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı ... AŞ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 09.05.2023 tarihli ve 2022/17381 Esas, 2023/6784 Karar sayılı kararıyla; kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili maddi hatanın düzeltilmesi talepli dilekçesinde; temyiz aşamasında yapılan 09.05.2023 tarihli duruşmaya katılmalarına rağmen karara katılmadıklarının yazıldığını ve davalının temyiz talepleri reddedilmesine rağmen davacı lehine vekâlet ücreti takdir edilmediğini belirtilerek karardaki maddi hatanın düzeltilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili tarafından kararın maddi hataya dayandığı gerekçesi ile ortadan kaldırılması istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarihli ve 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere, Yargıtayca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata sebebi olarak açıklanmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararı ile 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi hâlinde dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, davacı vekili 09.05.2023 tarihli duruşmaya katılmasına rağmen maddi hata sonucu karara davacı vekilinin katılmadığının yazıldığı ve davalının temyiz talepleri reddedilerek karar onanmasına karşın davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmediği anlaşılmaktadır.
Açıklanan sebeple, Dairemizin 09.05.2023 tarihli ve 2022/17381Esas, 2023/6784 Karar sayılı kararının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
Davalı ... AŞ vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 09.05.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı ... AŞ vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... geldi. Davalı ... adına gelen olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılardan ... AŞ'nin Cezayir'de aldığı ve taahhüdü altındaki konut şantiyesinde diğer davalı alt işveren firmanın elemanı olarak 15.02.2014 tarihinde işe başladığını, sigortasının yapılmayıp turist vizesi ile davalılar tarafından götürüldüğünü, işyerinde çalışmakta iken şantiyede çıkan bir kavga sonucu güvenlik sebebiyle tüm çalışanların bir başka şantiyeye götürüldüğünü, sonrasında yüklenici alt işveren firmaya ... bıraktırıldığını, sonucunda da davacının ve diğer çalışanların ... sözleşmelerine son verildiğini, davacının personel şefi olarak çalıştığını, aylık 5.000,00 USD ücret aldığını, günlük çalışmasının ....00-22.00/23.00 saatleri arasında gerçekleştirildiğini, haftanın 7 günü ... bayram ve genel tatil günleri de dâhil çalıştığını, davacıya 1.800,00 USD avans ödemesi yapıldığını, ayrıca 5.000,00 USD karşılığı ... lirası davacının banka hesabına davalılardan ... AŞ tarafından yatırıldığını, davacının bakiye ücret alacağının bulunduğunu belirterek ücret, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Şirketin işçisi olmadığını, bu nedenle davalıya husumet yöneltilemeyeceğini, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının çalıştığını beyan ettiği yerin Cezayir olması ve işin Cezayir Şirketi ile yapılan ortak ... işi olması nedeniyle ... mahkemelerinin yargı hakkının bulunmadığını, diğer davalı ile ortak ve akraba olan davacının alt işveren olarak aldıkları işleri tamamlayamadan ve ortak girişime 200.000,00 USD borç ile battıklarını, davacının alt işveren olarak yaptığı imalat işi bedelini de aldığını, davacının hiçbir alacağının bulunmadığını, davalı Şirketin tüm işçilerinin haklarını ödediğini, aleyhine açılmış bir davanın bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava dilekçesi ekinde sunulan sözleşme fotokopisinden Cezayir'deki 2.140 konut yapımı işindeki tünel kalıp, radye, yükseltme perdesi ve tabliyesi, kapama perdesi işlerinin yapılması için dava dışı M.T. ile sözleşme yapıldığı ve davacının da bu sözleşme kapsamında çalıştığı, davacının yurt dışı giriş çıkış kayıtlarının incelenmesinden 12.09.2013 - 01.04.2014, 20.04.2014-26.01.2015 ve 10.03.2015-12.07.2015 tarihleri arasında yurt dışında olduğunun anlaşıldığı, davacıya ait banka hesap ekstresinden 19.12.2014 tarihinde ... İnşaat- ... Ortaklığı tarafından davacıya 11.615,00 TL ücret ödemesi yapıldığı ve bu tutarın o tarihte 5.000,00 USD'ye karşılık geldiğinin görüldüğü, bu durumda davalı ... AŞ'nin husumet ve ücret konusundaki itirazlarının haklı olmadığı, toplanan deliller, tanık beyanları, bilirkişi raporu, yurt dışı giriş çıkış kayıtları ve tüm dosya kapsamından davacının davalı ... AŞ'nin yapımını üstlendiği Cezayir'deki konut inşaatında alt işveren davalı ...'un işçisi sıfatıyla aylık 5.000,00 USD ücretle çalıştığı, ancak ücretlerinin tam olarak ödenmediği, davacının fazla çalışma yapmasına, hafta tatillerinde çalışmasına rağmen karşılığında ödeme yapılmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... AŞ vekili istinaf dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket işçisi olmadığını, davacı ile diğer davalı ...'un akraba olduğunu, davacıyı yurt dışına diğer davalının götürdüğünü, haksız ve kötüniyetli olarak bu davayı açtıklarını, davacı ile diğer davalı arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, davalı Şirketten hiçbir zaman ücret ödemesi almadığını, davacının sadece kendi ücretinin ödenmediğine ilişkin iddiasının da hayatın olağan akışına uygun olmadığını, davacının yaptığı işin personel şefliği ile bir ilgisi bulunmadığını, emsal ücret araştırması yapılmadan hüküm kurulduğunu, davacının 5.000,00 USD almasının mümkün olmadığını, yapılan 11.615,00 TL ödemenin diğer davalı ...'un isteği üzerine Y.T'nin hesabına yapıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyada mevcut sözleşme fotokopisinden Cezayir'deki 2.140 konut yapımı işindeki tünel kalıp, radye, yükseltme perdesi ve tabliyesi, kapama perdesi işlerinin yapılması için dava dışı M.T. ile sözleşme yapıldığı ve davacının da bu sözleşme kapsamında çalıştığı, davalı tarafça davacının işçi değil alt işveren olduğu savunulmuş ise de sözleşmede alt işveren M.T. ve ... olarak gösterilmiş olup davacının alt işveren olduğuna ilişkin bir bilgi ve belgenin davalı tarafça dosyaya sunulmadığı, davacının yurt dışı giriş çıkış kayıtlarından yurt dışında olduğu dönemlerin tespit edildiği, davacıya ait banka hesap ekstresinden 19.12.2014 tarihinde ... İnş.- ... Ortaklığı tarafından davacıya 11.615,00 TL ücret ödemesi yapıldığı ve bu tutarın o tarihte 5.000,00 USD'ye denk geldiğinin anlaşıldığı, davacı tanıklarının davacının personel şefi olduğunu doğruladıkları, ... İnş.- ... Ortaklığı ile dava dışı M.T. ve ... arasında imzalanan sözleşmede anlaşmazlık durumunda Cezayir mahkemelerinin yetkili olduğunun belirtildiği, bu sözleşmenin taraflarını bağlayıcı nitelikte olduğunu, davacı işçi ile davalı Şirket arasında imzalanmış yargı yetkisini düzenleyen bir sözleşme mevcut olmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile davalı işverenler arasında işçi işveren ilişkisi bulunup bulunmadığı, buna bağlı olarak dava konusu alacaklardan davalı ... AŞ'nin sorumlu olup olmadığı, davacının ücretinin tespiti ile dava konusu ücret, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil alacaklarının ispatı ve hesaplanması konularında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 107 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... AŞ vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalı ... AŞ'ye yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı ... AŞ'ye yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.